Tου Νίκου Μελέτη από το liberal.gr
Η αδυναμία της Ε.Ε. να διαμορφώνει με ενιαία κριτήρια και βάσει κοινών αρχών την εξωτερική πολιτική της και την αντίδραση της έναντι απειλών και κρίσεων, αναδεικνύεται με τον τρόπο που χειρίζεται δυο κρίσεις. Την εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού από τη Λευκορωσία, την οποία αυτομάτως ανήγαγε σε υβριδική απειλή εναντίον της Ε.Ε. και απειλή για την ασφάλεια της Πολωνίας και την ανοχή που επιδεικνύει στον «πρώτο διδάξαντα» της συγκεκριμένης πρακτικής, του Τ. Ερντογαν.
Ενώ δεν μπορεί να μη γίνουν και οι συγκρίσεις της ταχύτητας με την οποία η Ε.Ε. σπεύδει να υιοθετήσει κυρώσεις εναντίον του καθεστώτος Λουκασένκο, όταν η Ε.Ε. ακόμη ψάχνεται για κυρώσεις για το παράνομο άνοιγμα των Βαρωσίων, ενώ τα μέτρα για τις παράνομες γεωτρησεις στην Κυπριακή ΑΟΖ, ήταν τόσο ήπια και καθυστερημένα που φυσικά δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα.
Πολύ ορθά χθες στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε. ο Ν. Δένδιας και ο Ν. Χριστοδουλίδης ζήτησαν να υπάρχει «οριζόντια αντιμετώπιση» όσων χωρών εργαλειοποιούν το μεταναστευτικό.
Η αιχμή ήταν σαφής καθώς ενώ στην περίπτωση της Λευκορωσίας η Ε.Ε. σύσσωμη καταδικάζει το καθεστώς Λουκασένκο, πολιτικά απομονώνει το Μισνκ και δρομολογεί νέες κυρώσεις εναντίον της χώρας, στην περίπτωση του Έβρου, αν και υπήρξε συμβολική έκφραση αλληλεγγύης από τους θεσμούς της Ε.Ε., χώρες μέλη μάλλον κράτησαν ουδέτερη (αν όχι φιλοτουρκική)στάση και δεν τέθηκε καν θέμα για επιβολή κυρώσεων εις βάρος της Τουρκίας. Και μάλιστα υπέρ της «ήπιας στάσης» πρωτοστάτησαν οι χώρες της Βαλτικής και της Ανατολικής Ευρώπης εκείνες που σήμερα είναι στα … «κάγκελα» εναντίον της Λευκορωσίας και της Ρωσίας που θεωρούν ότι υποκινεί τον Λουκασένκο.
Σε παρέμβαση του ο Έλληνας ΥΠΕΞ Νίκος Δένδιας επεσήμανε πως το καθεστώς Λουκασένκο ουσιαστικά ακολουθεί το παράδειγμα της Τουρκίας και επεσήμανε ότι αν η ΕΕ είχε απαντήσει αποτελεσματικά στην Άγκυρα την περίοδο της κρίσης στον Έβρο, το καθεστώς της Λευκορωσίας δε θα θεωρούσε πως μπορεί να ακολουθήσει την ίδια προσέγγιση.
Η Τουρκία έχει προχωρήσει σε μια πρωτοφανή πρόκληση που κλιμακώθηκε από τον Οκτώβριο του 2020 και κορυφώθηκε το καλοκαίρι, εναντίον κράτους μέλους αλλά και της διεθνούς νομιμότητας, με το άνοιγμα της κλειστής περιοχής των Βαρωσίων παραβιάζοντας σειρά ψηφισμάτων του ΣΑ του ΟΗΕ. Η Ε.Ε. πέραν των καταδικαστικών δηλώσεων δεν έχει κατορθώσει μέχρι στιγμής να συμφωνήσει ώστε να καταστεί σαφές στην Άγκυρα το κόστος που θα έχει για την ίδια, μια τέτοια κίνηση. Η οποία εκτός των άλλων υπονομεύει κάθε προοπτική επίλυσης του Κυπριακού.
Μόλις τώρα στο χθεσινό Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων ο κ.Μπορέλ δεσμεύθηκε, προφανώς υπό την πίεση των γεγονότων στα σύνορα Πολωνίας – Λευκορωσίας, ότι θα ξεκινήσει η «διαδικασία προετοιμασίας και παρουσίασης εγγράφου επιλογών απάντησης στις ενέργειες της Τουρκίας στα Βαρώσια». Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο κ. Μπορέλ επεσήμανε πως το έγγραφο θα περιέχει επιλογές στη βάση όλων των διαθέσιμων πληροφοριών και των πληροφοριών που έχουν συλλεχθεί.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το έγγραφο επιλογών θα αποτελείται από δύο ενότητες, την παρουσίαση της κατάστασης στην περίκλειστη περιοχή των Βαρωσίων και την καταγραφή των επιλογών που έχει ενώπιον της η Ευρωπαϊκή Ένωση για να αντιδράσει. Όπως μετέδωσε το ΚΥΠΕ, επιδίωξη της κυπριακής πλευράς είναι οι επιλογές να περιλαμβάνουν κυρίως πολιτικές και νομικές επιλογές παρά στοχευμένες κυρώσεις, περιορίζοντας έτσι την υπό διαμόρφωση θετική ατζέντα Τουρκίας – ΕΕ καθώς και χρηματοδοτήσεις από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Στη διάρκεια της συζήτησης στο πλευρό της Κύπρου βρέθηκαν εκτός της Ελλάδας η Γαλλία, η Ισπανία, η Μάλτα και η Σλοβενία ως προεδρεύουσα του Συμβουλίου.
Εάν όλα πάνε καλά, το έγγραφο αυτό θα παρουσιαστεί στο επόμενο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της 13ης Δεκεμβρίου
Όμως η λογική των κυρώσεων έχει ουσία και περιεχόμενο, μόνο όταν επιστρατεύεται προκειμένου να λειτουργήσει αποτρεπτικά. Η συζήτηση για κυρώσεις όταν καθυστερεί και έρχεται εκ των υστέρων, απλώς ενθαρρύνει τις δυνάμεις εκείνες που θεωρούν ότι μπορούν να παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και τις διεθνείς υποχρεώσεις τους ατιμωρητί. Και η αδράνεια της Ε.Ε. απέναντι στον Τ .Ερντογάν είτε στην επίθεση του εναντίον της Κύπρου και της Ελλάδας με όχημα το μεταναστευτικό είτε με την παράνομη εισβολή του στην κυπριακή ΑΟΖ και την ελληνική υφαλοκρηπίδα αλλά και το παράνομο άνοιγμα των Βαρωσίων, απλώς αποθράσυνε τον τουρκικό αναθεωρητισμό.
