Του Θανάση Κωτσάκη, Δρ Ιστορίας του Πολιτισμού, από την εφημερίδα Ρήξη Νοεμβρίου, φ. 173
Bertrand Bouvier – Matteo Camagnolo – Νίκος Νικολούδης – Ειρήνη Σαρίογλου, Η άγνωστη συνεισφορά του Κωνσταντίνου Πολυχρονιάδη στην προβολή της Ελληνικής Επανάστασης, Ελληνικό Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών
Η φυσιογνωμία του Κωνσταντίνου Πολυχρονιάδη είναι μάλλον άγνωστη για το ευρύ κοινό. Πρόκειται για έναν Έλληνα διανοούμενο από το Ζαγόρι της Ηπείρου, ο οποίος έζησε κατά τα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης στην Εσπερία, δραστηριοποιούμενος εκεί υπέρ του πανεθνικού αγώνα για την ελευθερία και την ανεξαρτησία. Ο ίδιος διατηρούσε επαφές με ομάδες και κέντρα εξουσίας, που θα μπορούσαν να επηρεάσουν έως έναν βαθμό τα πράγματα στην περιοχή μας· ο Πολυχρονιάδης ήταν μέλος των κύκλων του Κοραή και του Μαυροκορδάτου. Πρώτιστο μέλημά του υπήρξε η συμβολή του -μέσα από την προπαγανδιστική δράση- στη διενέργεια μίας νέας σταυροφορίας των χριστιανικών κρατών, που θα συνέδραμαν τον ελληνικό αγώνα, κατά το πρότυπο των στρατιωτικών επεμβάσεων της Δύσης των παρελθόντων αιώνων στην καθ’ ημάς Ανατολή· σκοπός της θα ήταν η απελευθέρωση των υπόδουλων χριστιανών Ελλήνων από τον βαρβαρικό ζυγό των μουσουλμάνων Τούρκων.
Σ’ ένα μακροσκελές υπόμνημά του -το 1821- στα γαλλικά (και στ’ αγγλικά), με ελληνικό τίτλο «Στοχασμοί για τον σημερινό πόλεμο μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων από έναν Έλληνα», ο Πολυχρονιάδης κάνει έκκληση στις ευρωπαϊκές κοινωνίες αλλά και προς τους Ευρωπαίους ηγεμόνες, για συστράτευση όλων των χριστιανικών και πολιτισμένων κρατών της Ευρώπης εναντίον του μουσουλμάνου Ασιάτη δυνάστη, με σκοπό την επιτυχή έκβαση της Ελληνικής Επανάστασης, αλλά και την εκδίωξη των Οθωμανών από το ευρωπαϊκό έδαφος· κάτι τέτοιο όχι μόνο θα απέβαινε υπέρ των υπόδουλων χριστιανών, αλλά και υπέρ των δυτικοευρωπαϊκών μεγάλων δυνάμεων, όπως ο ίδιος διακήρυττε. Ο Πολυχρονιάδης συνέταξε και άλλο προπαγανδιστικό κείμενο προς το ευρωπαϊκό κοινό με τίτλο, «Παρατηρήσεις για την παρούσα κατάσταση της Τουρκίας», όπου έκανε αντιδιαστολή ανάμεσα στον χαρακτήρα της Ελληνικής Επανάστασης, μίας επανάστασης των χριστιανών εναντίον της ημισελήνου, από εκείνον των εξεγέρσεων του καρμπονάρων, των κοινωνικών κινημάτων που έλαβαν χώρα στην Ευρώπη κατά την ίδια περίοδο. Τις παραπάνω επιστολές συμπληρώνουν οι «Οδηγίες προς τους πληρεξουσίους των Τριών Αυλών στην Κωνσταντινούπολη που αφορούν το Πρωτόκολλο της 3ης Φεβρουαρίου 1830», οι οποίες αποτελούν και ευόδωση των προσπαθειών όλων όσοι αγωνίστηκαν για την ελευθερία της πατρίδας μας, μεταξύ των οποίων των αγώνων του Κωνσταντίνου Πολυχρονιάδη, δεδομένου ότι η παραπάνω διεθνής συνθήκη καθόριζε πρώτα τα όρια του σύγχρονου ελληνικού κράτους.
Οι τρεις παραπάνω επιστολές είναι δημοσιευμένες στο εν λόγω πόνημα, στην ελληνική, τη γαλλική και την τουρκική γλώσσα.
Επιμελητές της τρίγλωσσης έκδοσης (ελληνικά, γαλλικά, τουρκικά) του έργου του Κωνσταντίνου Πολυχρονιάδη είναι οι Μπερτράν Μπουβιέ, Ματέο Καμπανιόλο, Νίκος Νικολούδης και Ειρήνη Σαρίογλου. Τα εισαγωγικά σημειώματα για τα κείμενα του Πολυχρονιάδη είναι των Ματέο Καμπανιόλο και Νίκου Νικολούδη, ο πρόλογος των Νίκου Νικολούδη και Ειρήνης Σαρίογλου ενώ το ελληνικό τμήμα του βιβλίου προλόγισε ο Άγγελος Συρίγος, το γαλλικό ο Ντούσαν Σιτζάνσκι και το τουρκικό ο Μπασκίν Οράν. Το βιβλίο αυτό έρχεται να καλύψει μία άγνωστη για το ευρύ κοινό πτυχή της ελληνικής ιστορίας, συμβάλλοντας στην καταγραφή των επαναστατικών ιδεών των Ελλήνων διανοουμένων της επαναστατικής περιόδου, δίνοντάς μας την ευκαιρία να γνωρίσουμε κι εμείς την πάντα επίκαιρη, όπως αποδεικνύεται, επαναστατική σκέψη του Κωνσταντίνου Πολυχρονιάδη.
