Του Κώστα Ράπτη από το capital.gr
Στους Γάλλους χρήστες του διαδικτύου είναι πολύ γνωστό το βίντεο υπό τον τίτλο “Sarko bourré”. Πρόκειται για την αξιοθρήνητη εικόνα που εμφάνισε ο τότε πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας Νικολά Σαρκοζί, όταν στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής της G8 στο Χάιλιγνκενταμ της Γερμανίας το 2007, προσήλθε για τις δηλώσεις στους δημοσιογράφους μετά από ιδιαίτερη συνάντησή του με τον Βλαντίμιρ Πούτιν καθυστερημένος, ξέπνοος και με εμφανή αδυναμία συγκέντρωσης.
Υπέθεσαν τότε πολλοί ότι το ραντεβού των δύο ηγετών συνοδεύτηκε από άφθονη βότκα. Όμως ο ισχυρός άνδρας του Κρεμλίνου, που ως μυστικό της ευεξίας του προβάλλει τη συνταγή “σπορτ νιε σπιρτ”, δεν πίνει.
Η αλήθεια έγινε γνωστή μερικά χρόνια αργότερα. Ο Σαρκοζί δεν ήταν μεθυσμένος, αλλά αποσταθεροποιημένος από την προσωπική επίθεση που είχε δεχθεί από τον Πούτιν.
Η συνάντηση είχε ξεκινήσει με τον Γάλλο πρόεδρο να αναφέρεται εκτενώς στην κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Ρωσία, την σύγκρουση στην Τσετσενία, την δολοφονία της δημοσιογράφου Άννα Πολιτκόφσκαγια, τα Gay rights. Ο Πούτιν άκουγε σιωπηλός και όταν ο συνομιλητής του ολοκλήρωσε φέρεται να απάντησε χειρονομώντας παραστατικά: “Η χώρα σου είναι τόσο μικρή και η χώρα μου είναι τόσο μεγάλη. Αν συνεχίσεις να μιλάς έτσι για τη χώρα μου, θα σε συντρίψω. Αν αλλάξεις σκοπό, θα σε κάνω βασιλιά της Ευρώπης”.
Ο Πούτιν αρέσκεται ιδιαιτέρως στα προσωπικά ψυχολογικά παιχνίδια με τους Ευρωπαίους ηγέτες. Γνωστή είναι η φαεινή ιδέα του να συστήσει μπροστά στις κάμερες την αγαπημένη του Κόνι, ράτσας Λαμπραντόρ, στην Άγκελα Μέρκελ, η οποία είχε παγώσει έντρομη, διότι διακατέχεται παιδιόθεν από φοβία για τα σκυλιά. Από δε τον προκάτοχό της στην καγκελαρία και νυν επικεφαλής της κοινοπραξίας των αγωγού NordStream Γκέρχαρντ Σρέντερ εξασφάλισε αιώνια ευγνωμοσύνη όχι τόσο με τις επαγγελματικές ευκαιρίες που του προσέφερε μετά την πολιτική αποστράτευση, όσο με την χειρονομία του να τον βοηθήσει να υιοθετήσει δύο κοριτσάκια από την Ρωσία. Ο Σρέντερ, που δεν γνώρισε ποτέ πατέρα, διότι αυτός χάθηκε στο ρωσικό μέτωπο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, μπόρεσε να γίνει ο ίδιος πατέρας, μετά από τέσσερις γάμους, χάρη στον ηγέτη της Ρωσίας.
Ο Σαρκοζί κατά μία έννοια έλαβε το μάθημά του: αφενός επανέφερε την Γαλλία στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, απ’ όπου είχε αποχωρήσει το 1966 με πρωτοβουλία του Ντε Γκωλ, και αφετέρου φρόντισε να διατηρήσει μια καλή σχέση εργασίας με τον Πούτιν. Μόλις έναν χρόνο μετά, ανέλαβε μεσολαβητής για να τερματισθεί ο πόλεμος που είχε ξεσπάσει στη Νότια Οσετία, στην σκιά της έναρξης των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων του Πεκίνου.
Δεκαπέντε χρόνια μετά, ένας άλλος Γάλλος πρόεδρος προσέρχεται στη Μόσχα διεκδικώντας ρόλο ειρηνοποιού, την ώρα που απειλείται, όπως τουλάχιστον επιμένει ο αγγλοσαξωνικός παράγοντας, άλλη μία μείζων πολεμική σύγκρουση στον μετασοβιετικό χώρο, ενώ η ανθρωπότητα έχει στραμμένα και πάλι στο Πεκίνο, αυτή τη φορά για τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες.
Η υπόρρητη φιλοδοξία να καταστεί “βασιλιάς της Ευρώπης” είναι βέβαιο ότι κινητοποιεί και τον Μακρόν, όπως και οποιονδήποτε Γάλλο πρόεδρο πριν από αυτόν – ιδίως τώρα που η Μέρκελ έχει αποσυρθεί και ο διάδοχός της κρίνεται “άφαντος” διπλωματικά.
Θα πρέπει, ωστόσο, ο ένοικος των Ηλυσίων να συμβιβαστεί με τα πραγματικά μεγέθη – αυτά που, αν χρειαστεί, θα υπενθυμίσει εκ νέου ο Πούτιν με τη γλώσσα των χεριών. Δύο μήνες πριν από τις γαλλικές προεδρικές εκλογές, ο Εμανουέλ Μακρόν επείγειται να εμφανίσει κάποια μεγάλη επιτυχία στον χώρο της εξωτερικής πολιτικής, ώστε να ανεβάσει τις μετοχές του στον εσωτερικό πολιτικό ανταγωνισμό.
Χρειάζεται επίσης να δώσει κάποιο απτό περιεχόμενο στα όσα από καιρό διακηρύσσει περί της “στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης”, την ώρα που η επαπειλούμενη σύγκρουση στην Ουκρανία, δημιουργεί πιεστικά διλήμματα για την Ε.Ε. και δη την Γαλλία, επιβάλλοντας μία διατλαντική πειθαρχία με την οποία το Παρίσι δεν αισθάνεται πάντα βολικά.
Δεν πρόκειται μόνο για το γεγονός ότι η γαλλική ελίτ διακρίνεται παραδοσιακά από μία “πολιτισμική ρωσοφιλία” που την τοποθετεί σε άλλο μήκος κύματος από την εξίσου παραδοσιακή αγγλοσαξονική ρωσοφοβία. Είναι και το πρακτικό μέλημα ότι η Ευρώπη θα βρεθεί στην “πρώτη γραμμή” του μετώπου του οικονομικού πολέμου που απειλείται, εάν οι εντάσεις κλιμακωθούν και υιοθετηθούν οι περιώνυμες “κυρώσεις από την κόλαση” έναντι της Ρωσίας. Ήτοι, με μικρότερο “χώρο αναπνοής” μέσα στο ατλαντικό στρατόπεδο και με υψωμένα τείχνη απέναντι στον αναδυόμενο ευρασιατικό κόσμο.
Έχοντας βρεθεί από… καραμπόλα μεταξύ των νικητών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου που συγκροτούν την πεντάδα των μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, η Γαλλία ονειρευόταν στα χρόνια του Ντε Γκωλ μια ενωμένη “Ευρώπη από τα Ουράλια ως τη Μάγχη”. Οι μνήμες αυτές είναι πολύ μακρινές – όπως μακρινή φαντάζει η κοινή αντίθεση Πεκίνου-Μόσχας-Βερολίνου-Παρισιού στον πόλεμο του Ιράκ το 2003.
Η ίδια η ανάρρηση του Μακρόν στην προεδρία συνιστά ένα ακόμη βήμα ρήξης με αυτή την παράδοση, όπως μεταξύ άλλων μαρτυρεί η προσωπική του διαδρομή στους χώρους του διεθνοποιημένου χρηματοπιστωτικού τομέα και η “υπερβατική” του σχέση με τις καθιερωμένες γαλλικές πολιτικές οικογένειες. Όμως η αντικειμενική πραγματικότητα θέτει τις δικές της απαιτήσεις.
