Του Artyom Shraibmanv από το capital.gr
Καθώς η Ρωσία προσπαθεί να αναγκάσει τις ΗΠΑ να κάνει παραχωρήσεις σχετικά με τις εγγυήσεις ασφαλείας, περικυκλώνοντας την Ουκρανία με στρατιώτες, η Λευκορωσία -λόγω γεωγραφίας- έχει γίνει ένα από τα μέτωπα σε αυτή την άνευ προηγουμένου περίοδο.
Από τα μέσα Ιανουαρίου, η Ρωσία έχει μετακινήσει στρατό από την Άπω Ανατολή στα σύνορα Λευκορωσίας-Ουκρανίας όπου, για 10 ημέρες από τις 10 Φεβρουαρίου, λαμβάνουν χώρα κοινές στρατιωτικές ασκήσεις με την ονομασία “Allied Resolve”. Δεν είναι γνωστό πόσοι στρατιώτες εμπλέκονται, αλλά φαίνεται ότι ο αριθμός των ρωσικών στρατευμάτων στη Λευκορωσία, αποτελεί μετά-σοβιετικό ρεκόρ.
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γιενς Στόλτενμπεργκ, έχει μιλήσει για 30.000 ρωσικό στρατό, ενώ Ρώσοι στρατιωτικοί ειδικοί έχουν δηλώσει ότι 10.000 είναι ένας πιο ρεαλιστικός αριθμός. Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, συνοδεύονται από μαχητικά αεροσκάφη Su-35S, καθώς και από τα Pantsir, Iskander, και τα πυραυλικά συστήματα S-400.
Ο Λουκασένκο έχει διαδραματίσει κάτι περισσότερο από έναν απλό ρόλο σε όλα αυτά, και προσποιείται ότι ξεκίνησε ο ίδιος τους κοινούς ελιγμούς. Ήταν αυτός που ανακοίνωσε τις ασκήσεις στην αρχή του Δεκεμβρίου, και έχει έκτοτε εκμεταλλευτεί κάθε ευκαιρία για να τονίσει ότι κάλεσε τα ρωσικά στρατεύματα επειδή η Λευκορωσία πρέπει να προστατεύσει το νότιο πλευρό της από την ουκρανική “απειλή”.
Οι στρατιωτικές ασκήσεις απεικονίζουν τον νέο ρόλο του Μινσκ στην περιοχή -και δείχνουν πόσο μακριά έχουν προχωρήσει οι εξελίξεις, από τα όνειρα των Λευκορώσων αξιωματούχων μόλις πριν από δύο χρόνια, για να γίνει η Λευκορωσία, “η Ελβετία της Ανατολικής Ευρώπης”.
Μέχρι το 2020, ο Λουκασένκο εκμεταλλευόταν τις κακές σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Δύσης, επιδιδόμενος σε μια πράξη εξισορρόπησης μεταξύ των δύο πλευρών, πουλώντας κινδύνους στη μία πλευρά και ευκαιρίες στην άλλη. Αλλά μετά από την βίαιη καταστολή του καθεστώτος στις διαδηλώσεις της αντιπολίτευσης σχετικά με τις αμφισβητούμενες εκλογές τον Αύγουστο, το Μινσκ δεν έχει περιθώριο ελιγμών με τη Δύση. Οποιαδήποτε προσπάθεια απομάκρυνσης της Λευκορωσίας από τη Ρωσία, μετά βίας θα γινόταν αντιληπτή από τη Δύση και -για να το θέσουμε ήπια- δεν θα γινόταν αντιληπτή από τη Μόσχα.
Εάν υπήρχαν κάποτε εικασίες για το πώς θα ενεργούσε ο Λουκασένκο σε περίπτωση μεγάλης περιφερειακής σύγκρουσης, αυτό δεν ισχύει πλέον. Η επικράτεια της Λευκορωσίας είναι απλώς μια περιοχή βάσης για τον ρωσικό στρατό, και η έκταση της απειλής από τη Λευκορωσία, καθορίζεται από έναν μόνο παράγοντα: πόσο πρόθυμο είναι το Κρεμλίνο να πάει σε πόλεμο.
Την ίδια στιγμή, ο Λουκασένκο δεν έχει αλλάξει και δεν είναι άνετος με το γεγονός ότι δεν θεωρείται πλέον κύριος της χώρας του. Έχει πληγωθεί από τη σκέψη ότι οι άλλες χώρες και οι δικοί του υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι μπορεί να τον βλέπουν ως υποτελή στη Ρωσία. Σε μια πρόσφατη συνάντηση, ο Λουκασένκο υποστήριξε εκτενώς ότι δεν θα επέτρεπε η χώρα του να είναι σε κατοχή.
Κατανοώντας αυτή την πλευρά του χαρακτήρα του Λουκασένκο, η Ουάσιγκτον άρχισε τον ψυχολογικό πόλεμο: ένας ανώνυμος αξιωματούχος του Στέητ Ντηπάρτμεντ ενημέρωσε τα ΜΜΕ ότι ο Λευκορώσος δικτάτορας δεν είχε πλέον τον έλεγχο την κατάστασης. Αυτό φαίνεται σαν μια προσπάθεια για να παρακινηθεί ο Λουκασένκο και να δείξει κάποιου είδους ανεξαρτησία.
Εάν ξεσπάσει πόλεμος, είναι εξαιρετικά απίθανο ο στρατός της Λευκορωσίας να συμμετέχει στη μάχη. Η μόνη εξαίρεση θα ήταν στο αποκαλυπτικό ενδεχόμενο, μετά από τις ρωσικές επιθέσεις εναντίον της Ουκρανίας από το έδαφος της Λευκορωσίας, η Ουκρανία να εξαπέλυε επιθέσεις εναντίον της Λευκορωσίας ή να έστελνε αντάρτικες μονάδες στη Λευκορωσία και να σκότωνε Λευκορώσους πολίτες ή στρατιώτες.
Δεν υπάρχει περίπτωση ο Λουκασένκο να εμπλέξει τα λευκορωσικό στρατεύματα σε σύγκρουση με δική του βούληση. Σε στρατιωτικό επίπεδο, η Μόσχα δεν τους χρειάζεται ιδιαιτέρως, αλλά υπάρχουν και σημαντικοί πολιτικοί λόγοι. Κατά τη διάρκεια των 27 ετών της εξουσίας του, ο Λουκασένκο έχει τονίσει την επιτυχία του στη διατήρηση της ειρήνης. Θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο για αυτόν τώρα να εξηγήσει για ποιο λόγο ανέλαβε ενεργό ρόλο σε έναν πόλεμο -ιδιαίτερα σε έναν με τη γειτονική Ουκρανία- στους υποστηρικτές του, πόσο μάλλον στους απλούς Λευκορώσους.
Κρίνοντας από την πρόσφατη ομιλία του προς το έθνος, ο Λουκασένκο το κατανοεί αυτό τέλεια. Υπήρξε αρκετή μιλιταριστική ρητορική στην ομιλία του, αλλά όταν μια γυναίκα από το ακροατήριο ρώτησε εάν οι Λευκορώσες μητέρες θα στείλουν τους γιους τους σε μάχη σε έναν ξένο πόλεμο, ο Λουκασένκο απάντησε ότι ο Λευκορωσικός στρατός δημιουργήθηκε για να προστατεύει τη χώρα στο δικό της έδαφος. Δεν υπάρχουν ερωτήσεις σε τέτοιες εκδηλώσεις που να μην έχουν συμφωνηθεί από πριν, που σημαίνει ότι ο Λουκασένκο ήθελε μια ευκαιρία να κατευνάσει τις ανησυχίες για τον πόλεμο.
Για το καθεστώς της Λευκορωσίας, είτε ακραία έκβαση της αντιπαράθεσης μεταξύ Ρωσίας και Δύσης -πόλεμος ή συμφιλίωση- είναι ανεπιθύμητη. Σε περίπτωση πολέμου, η Λευκορωσία θα υποχρεωνόταν να κάνει ριψοκίνδυνες και πιθανώς αυτοκαταστροφικές παραχωρήσεις στο Κρεμλίνο, ενώ μια συμφιλίωση θα καθιστούσε δύσκολο για τη Λευκορωσία να πείσει το Κρεμλίνο να ενδιαφερθεί για την αντιδυτική της στάση. Αλλά μια γκρίζα ζώνη μιας διαχειρίσιμης σύγκρουσης θα ήταν ιδανική, επιτρέποντας στη Λευκορωσία να πουλήσει τη ρητορική της αφοσίωση στη Μόσχα, χωρίς να υποστεί σοβαρές απώλειες.
Σε μια κατάσταση παρατεταμένης αντιπαράθεσης, ο Λουκασένκο θα θεωρούνταν ως πραγματικός σύμμαχος ο οποίος τη δύσκολη στιγμή, εκπλήρωσε την υποχρέωση του προς τη Ρωσία, ενώ το Κρεμλίνο αναζητούσε τις ιερές του εγγυήσεις ασφαλείας. Μια τέτοια πίστη δεν θα ήταν λόγος για τη Μόσχα να είναι λίγο πιο γενναιόδωρη όταν έρθει η ώρα για τον επόμενο γύρο διαπραγμάτευσης του χρέους;
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: https://carnegiemoscow.org/commentary/86430
