του Ιωάννη Σαΐνη
Η προβιά που κάποιος προϊστορικός κτηνοτρόφος άπλωσε για να στεγνώσει, πάνω σε ένα δέντρο, αποκτά πολλαπλούς συμβολισμούς ανά τους αιώνες.
Στους Χεταίους γίνεται ο κυνηγετικός σάκος του βασιλιά, που κρεμιέται σε ένα δέντρο σε μια ανάπαυλα του κυνηγιού. Ο σάκος είναι μαγικός, πηγή του πλούτου όλου του βασιλείου.
Στους Έλληνες, που πιθανόν δανείζονται το μοτίβο από τους Χεταίους, γίνεται το Χρυσόμαλλο Δέρας. Η σκηνή εμπλουτίζεται, δίπλα στο δέντρο με την προβιά, εμφανίζεται και ένα φίδι ή δράκοντας.
Γιατί η προβιά γίνεται χρυσή; Από την αρχαιότητα ακόμη ήταν γνωστό πως οι λαοί της σημερινής Δυτικής Γεωργίας στον Καύκασο, χρησιμοποιούσαν προβιές για να διηθούν τα νερά των ποταμών της περιοχής, μέσα στα οποία υπήρχαν ψήγματα χρυσού. Έτσι οι προβιές αποκτούσαν ένα χρυσαφένιο χρώμα.
Η ιστορία αποκτά μεγαλύτερο ενδιαφέρον εάν αναλογιστούμε πως στα Χετιτικά, ο κυνηγετικός σάκος του βασιλιά λέγεται Cursa. Στα Ελληνικά της Γραμμικής Β, ku-ru-so είναι ο χρυσός. Η Cursa λοιπόν του βασιλιά γίνεται κάποια στιγμή χρυσή, ku-ru-so. Και έτσι μας προκύπτει και το Χρυσόμαλλο Δέρας.
Η περιπέτεια του μυθολογικού μοτίβου συνεχίζεται.
Στη Βίβλο υπάρχει το δέντρο της Γνώσης του Καλού και του Κακού, γύρω από το οποίο τυλίγεται το φίδι-διάβολος, ο προαιώνιος εχθρός του Ανθρώπου. Λείπει όμως η προβιά.
Η ισορροπία αποκαθίσταται όμως με δύο τρόπους, άμεσα και κατόπιν, με το «πλήρωμα του Χρόνου».
Άμεσα, μετά την ανυπακοή των πρωτοπλάστων, οι πρωτόπλαστοι ενδύονται προβιές-δερμάτινους χιτώνες. Η θεολογία των δερμάτινων χιτώνων είναι όντως ενδιαφέρουσα αλλά δε θα μας απασχολήσει.
Πλήρη όμως αποκατάσταση της ισορροπίας έχουμε με τη Σταύρωση.
Στο Δέντρο-Σταυρό κρεμάται το εσφαγμένον αρνίον – Χριστός. Το φίδι-διάβολος απουσιάζει, υποπτεύεται την ήττα που θα έρθει με την Ανάσταση.
Η προβιά λοιπόν που κρέμασε πάνω σε ένα δέντρο, ένας κτηνοτρόφος κάποια στιγμή κατά τους προϊστορικούς χρόνους, μετατρέπεται σταδιακά σε λατρεία του ίδιου του θύματος-Χριστού, Θησαυρού των αγαθών και χορηγού της Ζωής.
Έτσι τελικά κλείνει ένας μυθολογικός κύκλος και εκκινεί η Ιστορία.
