Η συντριβή του ΣΥΡΙΖΑ κρύβει τη διπλή εικόνα της ΝΔ -

του Γιάννη Ξένου

Η συντριβή του ΣΥΡΙΖΑ στις πρόσφατες εκλογές βοηθά τη ΝΔ να επικεντρώνει τα φώτα της προσοχής στις περιοχές που τα πήγε καλά (Αττική, Κρήτη, Δωδεκάνησα, Κυκλάδες) και να κρύβει άλλες προβληματικές (Μακεδονία και Θράκη).

Η ΝΔ κέρδισε πρώτα από όλα την Κρήτη, όπου προηγείται και στους τέσσερις νομούς, εκεί που ήταν δεύτερη σε όλους το 2019. Στην Κρήτη παρουσίασε άνοδο από 0,55% στο Ρέθυμνο έως 7,11% στα Χανιά.

Στην Αττική, εκτός από την Α΄ Αθηνών που έμεινε στα ίδια ποσοστά με το 2019, εμφάνισε άνοδο σε όλες τις υπόλοιπες εκλογικές περιφέρειες, από οριακή άνοδο στα βόρεια προάστια (0,21%) έως 7,62% στη Δυτική Αττική (Ασπρόπυργο, Μέγαρα, Ελευσίνα κ.λπ.) και 7,25% στη Β΄ Πειραιώς (Πέραμα, Κερατσίνι, Νίκαια, Σαλαμίνα κ.λπ.), δηλαδή περιοχές με πλειοψηφία λαϊκών και μικρομεσαίων στρωμάτων.

Στα Δωδεκάνησα είχε άνοδο 8 μονάδες (49,93%), ενώ στις Κυκλάδες άνοδο 4 μονάδες με 47,55%.

Η ΝΔ κέρδισε επομένως τις τρεις πιο τουριστικές περιοχές της χώρας, Κρήτη, Δωδεκάνησα και Κυκλάδες, ενώ και τα λαϊκά στρώματα μετατοπίστηκαν προς αυτή για δύο κυρίως παράγοντες, αυξήθηκαν οι θέσεις εργασίας (π.χ. επαναλειτουργία του ναυπηγείου Ελευσίνας), αλλά και για τα διάφορα επιδόματα, που παρότι λοιδορήθηκαν από την αντιπολίτευση, στην πράξη μάλλον βοήθησαν τα λαϊκά νοικοκυριά.

Από εκεί και πέρα, σε κάποιες περιφέρειες εμφάνισε μικρή, αλλά αισθητή άνοδο, π.χ. στη Θεσσαλία, όπου ξεχωρίζει το +4,83% της Μαγνησίας. Μικρή αύξηση είχε στα νησιά του Βόρειου Αιγαίου και οριακή άνοδο στη Στερεά Ελλάδα (από 0,27% Φθιώτιδα έως 1,48% Φωκίδα, αλλά και -3,7 Ευρυτανία).

Μεικτή εικόνα εμφανίζει σε Ήπειρο (ανέβηκε λίγο σε Ιωάννινα και Θεσπρωτία και έπεσε λίγο σε Άρτα και Πρέβεζα) και Δυτική Ελλάδα (άνοδος σε Αχαΐα και Ηλεία, πτώση στην Αιτωλοακαρνανία).

Στην Πελοπόννησο έμεινε στο ίδιο ποσοστό στην Αργολίδα σημείωσε ελαφρά μείωση στους υπόλοιπους νομούς, στα Επτάνησα, άνοδο στην Κέρκυρα και μικρή πτώση σε Λευκάδα, Κεφαλλονιά και Ζάκυνθο.

Αν στις προαναφερθείσες περιφέρειες οι επιτυχίες μπορούν να κρύψουν τον κορεσμό που παρατηρείται στην Πελοπόννησο ή στην Ήπειρο, περιφέρειες ξεχασμένες μερικώς από την κεντρική εξουσία, στη Μακεδονία και στη Θράκη η κατάσταση είναι άκρως προβληματική.

Στην περιφέρεια Ανατ. Μακεδονίας – Θράκης οριακή άνοδο είχε μόνο στην Καβάλα (1,11%) και πτώση σε Δράμα 4, 5% μονάδες, – (39,4%), Ξάνθη, μείωση 0,9% (35,9%), Ροδόπη μείωση 10,78% (ποσοστό 27,06%,. Εδώ το τουρκικό προξενείο δούλεψε υπερεντατικά υπέρ του εκλεκτού υποψηφίου του ΣΥΡΙΖΑ, Οζγκιούρ Φερχάτ) Στην Αλεξανδρούπολη ή μείωση έφτασε το 1,68%, αλλά μαζί με την Καβάλα είναι οι δύο νομοί που δισατήρησε πάνω από 40% (43,31%).

Στην Κεντρική Μακεδονία η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη: Σε όλους τους νομούς παρουσιάζει πτώση π.χ. -6,36% στην Πιερία, -2,95 στη Β΄ Θεσσαλονίκης, -2,67% στη Χαλκιδική και μικρότερη στους υπόλοιπους νομούς. Επίσης, με εξαίρεση τις Σέρρες (46,98%) και οριακά την Πέλλα (41,05%), σε κανέναν άλλο νομό δεν ξεπερνά το πανελλαδικό ποσοστό της, ενώ στην Α΄ Θεσσαλονίκης έπεσε από το 35,52% του 2019 στο 34,15%. Ίδια εικόνα και στη Δυτική Μακεδονία, πτώση σε Καστοριά (-3,39%), Φλώρινα (-0,9%), Κοζάνη (-0,76%) και άνοδος στα Γρεβενά (1,15%). Θα αντιτείνει κάποιος ότι διατηρείται στις περισσότερες περιφέρειες πέριξ του 40%, αλλά για τη ΝΔ, μέχρι το 2007, η Μακεδονία και η Θράκη ήταν τα κάστρα της. Στις εκλογές του 2004 σε κανέναν νομό της Μακεδονίας ή της Θράκης δεν είχε κάτω από 45% και στους περισσότερους πήρε λίγο κάτω ή πάνω από 50%. Στις εκλογές του 2007, παρότι έλαβε ένα ποσοστό πολύ κοντά στο πρόσφατο ποσοστό της (41,84% έναντι 40,79% τώρα), τα ποσοστά της στη Β. Ελλάδα παρέμειναν υψηλά μεταξύ 45% και 50%.

Για να βρει τους λόγους που η Β. Ελλάδα σταδιακά απομακρύνεται από την κεντροδεξιά παράταξη δεν θα πρέπει να περιοριστεί σε συγκυριακά φαινόμενα όπως π.χ. η πολιτική αποστράτευση του Κ. Καραμανλή, η εμφάνιση της ΝΙΚΗΣ και η παρουσία του Βελόπουλου. Ίσα ίσα, το ότι στη Β. Ελλάδα αναπτύσσονται τέτοια κόμματα είναι σύμπτωμα της κρίσης.

Οι αιτίες είναι βαθύτερες, το οικονομικό χάσμα της Β. Ελλάδας από την Αττική και τις τουριστικές περιοχές διευρύνεται και η κυβέρνηση δεν έκανε τίποτα για να το περιορίσει. Σε συνδυασμό με την οργή και πίκρα που έχει αφήσει η Συμφωνία των Πρεσπών, που δεν περιορίζεται μόνο απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ που την έφερε, αλλά επεκτείνεται σε ολόκληρο το πολιτικό προσωπικό, δημιουργούνται συνθήκες απομάκρυνσης της Β. Ελλάδας από την υπόλοιπη Ελλάδα.

Η απογοήτευση δεν αποτυπώνεται μόνο στα μειωμένα ποσοστά της ΝΔ, που δεν αναπληρώνονται από κάποιο άλλο κόμμα εθνικής εμβέλειας.

Στη Β. Ελλάδα καταγράφονται τα μεγαλύτερα ποσοστά αποχής πανελλαδικά. Στη Θράκη, οι τρεις νομοί έχουν ποσοστό αποχής γύρω στο 47% ο καθένας. Στη Δράμα και στις Σέρρες η αποχή αγγίζει το 50% . Η Δυτική Μακεδονία είναι πρωταθλήτρια στην αποχή (62,47% στη Φλώρινα, 50,19% στην Καστοριά, 46,5% στα Γρεβενά^[1]. Όσο και αν εκλογικοί κατάλογοι δεν είναι αξιόπιστοι, λόγω του ότι περιλαμβάνουν πολλούς αποβιώσαντες, κάτι παραπάνω δείχνουν τα υψηλά ποσοστά αποχής στην ακριτική Ελλάδα.

Η πρώτη κύρια αιτία είναι ότι αυτές οι περιοχές στα μνημονιακά χρόνια, ως οικονομικά μειονεκτούσες, γνώρισαν ένα νέο κύμα μετανάστευσης, μεγαλύτερο από την υπόλοιπη χώρα, που κατευθύνθηκε είτε στο εξωτερικό είτε στα αστικά και τουριστικά κέντρα της χώρας. Η δεύτερη, είναι ότι ο πληθυσμός, απογοητευμένος από την υποβάθμιση που βιώνει, γυρίζει την πλάτη στο πολιτικό σύστημα είτε, κυρίως, απέχοντας, είτε ψηφίζοντας κόμματα – μετεωρίτες.

Τα παραπάνω δεν προμηνύουν τίποτα το θετικό. Λόγω του ότι οι περιοχές αυτές συνορεύουν με την Τουρκία και τα μονίμως σε αναστάτωση Βαλκάνια, το κύριο διαχρονικό μέλημα των κυβερνήσεων θα έπρεπε να είναι η ενδυνάμωσή τους οικονομικά, δημογραφικά, πολιτιστικά κ.λπ. Αντιθέτως, έχουν αφεθεί στη μοίρα τους και διαβουκολούνται από κάθε είδους εκπροσώπους ξένων δυνάμεων και επιχειρηματίες αμφιβόλου φερεγγυότητας.

^[1] Επίσης πολύ ανησυχητικό είναι ότι η αποχή έχει πολύ υψηλά ποσοστά και στα νησιά του Β. Αιγαίου, Λέσβο (53,8%), Χίο (49,61%), Σάμο (50,12%).