από το capital.gr
Στα 24 χρόνια της εξουσίας του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, η συστημική αντιπολίτευση εξαλείφθηκε στη Ρωσία, με τους πολιτικούς αντιπάλους του Κρεμλίνου να βρίσκονται στη φυλακή ή σε αυτοεξορία ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και νεκροί.
Όμως ένας επικριτής του Πούτιν εμφανίστηκε αναπάντεχα και μέσα από ένα απίθανο μέρος, μέσα από το υπάρχον πολιτικό κατεστημένο της χώρας. Πρόκειται για τον Μπόρις Ναντέζντιν.
Βασιζόμενος στην ατζέντα υπέρ της ειρήνης με την Ουκρανία, των φιλικών παγκόσμιων σχέσεων και των δίκαιων εκλογών, καθώς και μιας δικαιότερης κοινωνίας των πολιτών, ο Ναντέζντιν υπέβαλε την Τετάρτη την υποψηφιότητά του για την προεδρία της Ρωσίας.
Το Κρεμλίνο προσπάθησε να απορρίψει το ενδεχόμενο ο Ναντέζντιν να φέρει ανατροπή στις εκλογές, καθώς η νίκη του Πούτιν θεωρείται δεδομένη.
Παρ’ όλα αυτά, το γεγονός ότι ο Ναντέζντιν επιχειρεί ακόμη και να θέσει υποψηφιότητα για τις εκλογές με αντιπολεμική ατζέντα – και έχει συγκεντρώσει ένα ορισμένο επίπεδο δημόσιας υποστήριξης – δείχνει ότι υπάρχει δημόσια αποδοχή για τις απόψεις του, και αυτό είναι πιθανό να προκαλέσει νευρικότητα στο Κρεμλίνο, καθώς έχει ποντάρει την πολιτική του κληρονομιά και το μέλλον του σε μια νίκη στην Ουκρανία.
Ρώσοι πολιτικοί αναλυτές σημειώνουν ότι ο 60χρονος Ναντέζντιν δεν είναι πολιτικός αουτσάιντερ ή τυχάρπαστος, αλλά μέρος του πολιτικού κατεστημένου της Ρωσίας – πρώην βουλευτής που ήταν μέλος πολιτικών κομμάτων που υποστήριξαν την ηγεσία του Πούτιν κατά την έναρξη της πολιτικής του καριέρας πριν από δύο δεκαετίες.
Η πρόσφατη είσοδός του στην πρώτη γραμμή της πολιτικής και η υποψηφιότητά του για τις προεδρικές εκλογές, φαίνεται ότι έγινε ανεκτή από την πολιτική ηγεσία της Ρωσίας, παρά τις επιφυλάξεις ορισμένων αξιωματούχων, με τον Ναντέζντιν να θεωρείται προηγουμένως ως μέλος της αντιπολίτευσης του συστήματος που δίνει ένα πέπλο πολιτικής πολυφωνίας και νομιμότητας στην αυταρχική ηγεσία της Ρωσίας.
Ωστόσο, η προσφάτως αυξανόμενη δημοτικότητα και προβολή του Ναντέζντιν έχει αλλάξει την κατάσταση, υποστηρίζουν οι πολιτικοί αναλυτές, και τώρα αποτελεί πρόκληση και δίλημμα για το Κρεμλίνο καθώς πλησιάζουν οι εκλογές.
“Ήταν πάντα αντιπολεμικός και επικριτικός, αλλά έπαιζε με τους κανόνες και σεβόταν τους κανόνες, οπότε δεν τολμούσε να αμφισβητήσει το πολιτικό status quo, ήταν απολύτως μέρος της συστημικής αντιπολίτευσης … αλλά αποφάσισε να προχωρήσει παραπέρα”, δήλωσε την Πέμπτη στο CNBC η Ρωσίδα πολιτική αναλύτρια Τατιάνα Στανόβαγια.
″Μόλις πίστεψε ότι έχει την υποστήριξη χιλιάδων ανθρώπων ή ακόμη και εκατοντάδων χιλιάδων, αποφάσισε να παίξει ένα άλλο παιχνίδι”, δήλωσε η Στανόβαγια, συνεργάτης του Carnegie Russia Eurasia Center και ιδρύτρια της εταιρείας αναλύσεων R.Politik.
“Και αυτό δεν ευχαριστεί καθόλου την ηγεσία της χώρας. Για αυτούς, είναι ένας πονοκέφαλος, ένα πρόβλημα. Ο Ναντέζντιν έχει μετατραπεί πλέον σε μία πρόκληση”, δήλωσε.
Λεπτές ισορροπίες
Ο Ναντέζντιν είναι γνωστό πρόσωπο στη Ρωσία. Πρώην βουλευτής της Κρατικής Δούμας, έχει γίνει γνωστός σε δημοφιλείς τηλεοπτικές εκπομπές στις οποίες έγινε γνωστός για τις επικριτικές απόψεις του σχετικά με τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, ή αυτό που η Μόσχα αποκαλεί “ειδική στρατιωτική επιχείρηση”. Ωστόσο, οι αναλυτές σημειώνουν ότι έχει φροντίσει να παραμείνει στο πλαίσιο της πρόσφατης νομοθεσίας που έχει καταστήσει την “δυσφήμιση” των ενόπλων δυνάμεων ποινικό αδίκημα που μπορεί να οδηγήσει σε φυλάκιση.
Ο Ναντέζντιν έχει αποκτήσει δημοφιλείς οπαδούς σε τμήματα της ρωσικής κοινής γνώμης και στα τέλη του περασμένου έτους προτάθηκε ως υποψήφιος στις εκλογές από το κεντροδεξιό κόμμα “Πρωτοβουλία Πολιτών”.
Το κόμμα που ιδρύθηκε πριν από λίγο περισσότερο από 10 χρόνια, δηλώνει στο μανιφέστο του ότι “στόχος του είναι το κράτος να είναι υπηρέτης του ανθρώπου και όχι αφέντης του” και λέει ότι θέλει να αποκαταστήσει τις ατομικές ελευθερίες στη Ρωσία, όπως η ελευθερία του λόγου και το δικαίωμα στη διαμαρτυρία, και να αναζωογονήσει τις σχέσεις με τη Δύση. Ο Ναντέζντιν έχει πει σε συνεντεύξεις του ότι θα τερματίσει τον πόλεμο με την Ουκρανία, χαρακτηρίζοντας τον πόλεμο ως “μοιραίο λάθος”.
Πρόκειται φυσικά για γενναίες δηλώσεις στη σημερινή Ρωσία, και ο ίδιος ο Ναντέζντιν δήλωσε ότι δεν είναι σίγουρος γιατί δεν έχει ακόμη συλληφθεί για τις απόψεις του.
Πολλοί από τους υποστηρικτές του έκαναν ουρά σε έντονο κρύο για να βάλουν τις υπογραφές τους δηλώνοντας έτσι την υποστήριξή τους για την υποψηφιότητά του στις εκλογές της 17ης Μαρτίου.
Οι υποψήφιοι που εκπροσωπούν πολιτικά κόμματα στη Ρωσία πρέπει να συγκεντρώσουν τουλάχιστον 100.000 υπογραφές από τουλάχιστον 40 περιοχές της Ρωσίας προκειμένου να θεωρηθούν υποψήφιοι για τις εκλογές. Ο Πούτιν, ο οποίος κατεβαίνει ως ανεξάρτητος (και επομένως για αυτό χρειαζόταν τουλάχιστον 300.000 υπογραφές), φέρεται να συγκέντρωσε πάνω από 3,5 εκατ. υπογραφές.
Περιτριγυρισμένος από τους υποστηρικτές του και ένα πλήθος δημοσιογράφων, καθώς παρέδωσε την υποψηφιότητά του στην Κεντρική Εκλογική Επιτροπή αυτή την εβδομάδα, ο Ναντέζντιν δήλωσε ότι υπέβαλε 105.000 υπογραφές, αν και είχαν συγκεντρωθεί πάνω από 200.000, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της εκστρατείας του. Η εκστρατεία του αποφάσισε να μην υποβάλει υπογραφές που είχαν συγκεντρωθεί από Ρώσους πολίτες στο εξωτερικό, υπό τον φόβο της απόρριψής τους.
Η Κεντρική Εκλογική Επιτροπή, η οποία εποπτεύει τις εκλογικές διαδικασίες στη Ρωσία, θα εξετάσει τώρα τη γνησιότητα των υπογραφών αυτών. Δεδομένης της πρόσφατης εκδήλωσης υποστήριξης προς τον Ναντέζντιν, αυτό θα μπορούσε να αποδειχθεί δυσάρεστη εξέλιξη για το Κρεμλίνο, και υπάρχουν ανησυχίες ότι οι εκλογικές αρχές θα μπορούσαν να βρουν σφάλματα σε σημαντικό αριθμό αυτών των υπογραφών, πράγμα που σημαίνει ότι μια τεχνική λεπτομέρεια – πραγματική ή μη – θα μπορούσε να τον εμποδίσει να συμμετάσχει στις εκλογές.
Η Στανόβαγια είπε ότι “μου είναι πραγματικά δύσκολο να φανταστώ ότι θα επιτραπεί στον Ναντέζντιν να κατέβει στις εκλογές, θα ήταν απολύτως περίεργο”. Η Στανόβαγια πιστεύει ότι είναι πιθανό η Κεντρική Εκλογική Επιτροπή να μην αναγνωρίσει ένα μέρος των υπογραφών που έχει συγκεντρώσει ο Ναντέζντιν.
Ο András Tóth-Czifra, συνεργάτης στο Πρόγραμμα Ευρασίας του Ινστιτούτου Ερευνών Εξωτερικής Πολιτικής, δήλωσε στο CNBC ότι το Κρεμλίνο πρέπει τώρα να ζυγίσει τους κινδύνους του να αφήσει τον Ναντέζντιν να κατέβει στις εκλογές, και το ενδεχόμενο να έχει καλύτερη από το αναμενόμενο επίδοση στις εκλογές, ή να απαγορεύσει την υποψηφιότητά του πριν προλάβει να προκληθεί πραγματική ζημιά – ενώ γνωρίζει ότι το να εμποδιστεί η υποψηφιότητα του Ναντέζντιν θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει δυσαρέσκεια.
“Πολλοί εικάζουν, και νομίζω ότι αυτό είναι αλήθεια, ότι η αρχική ιδέα να τον αφήσουν να κατέβει ως υποψήφιος και να συλλέξει υπογραφές, και να εκφράσει το ήπιο αντιπολεμικό μήνυμα στην εκστρατεία του, ήταν να δείξουν πόσο λίγη υποστήριξη έχει αυτή η θέση στη σημερινή Ρωσία”, δήλωσε ο Tóth-Czifra.
“Τώρα, το ερώτημα είναι πόσο ριψοκίνδυνο θεωρούν οι αξιωματούχοι του Κρεμλίνου να επιτρέψουν στον Ναντέζντιν να βρίσκεται στο ψηφοδέλτιο”, δήλωσε ο ίδιος.
“Είμαι αρκετά σίγουρος ότι το Κρεμλίνο θα αξιολογήσει αυτούς τους κινδύνους κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, ενώ η Κεντρική Εκλογική Επιτροπή θα ελέγχει τις υπογραφές … Υπάρχουν επιχειρήματα για να αφήσουν τον Ναντέζντιν να είναι υποψήφιος και υπάρχουν επιχειρήματα για να εμποδίσουν την υποψηφιότητά του”, δήλωσε ο Tóth-Czifra.
“Πιστεύω, από ό,τι έχουμε δει μέχρι στιγμής, ότι πιθανότατα το Κρεμλίνο πιστεύει ότι οι κίνδυνοι από να τον εμποδίσουν να μπει στο ψηφοδέλτιο είναι χαμηλότεροι από τους κινδύνους από το να τον αφήσουν να κατέβει στις εκλογές”, πρόσθεσε, ιδιαίτερα δεδομένου ότι η ανησυχία του Κρεμλίνου για τους κινδύνους είναι πιθανό να είναι εντονότερη σε περίοδο πολέμου.
“Είμαι αρκετά σίγουρος ότι υπάρχουν ήδη άνθρωποι στο Κρεμλίνο που πιστεύουν ότι έχει ήδη προχωρήσει πολύ μακριά ο Ναντέζντιν “, δήλωσε ο Tóth-Czifra.
Ακόμη και αν επιτραπεί στον Ναντέζντιν να είναι υποψήφιος, δεν υπάρχουν αυταπάτες ότι μπορεί να κερδίσει τις εκλογές σε μια χώρα όπου τα ποσοστά αποδοχής του Πούτιν παραμένουν εντυπωσιακά υψηλά και τα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης κυριαρχούν, και όπου οι πολιτικοί αντίπαλοι υπόκεινται σε εκτεταμένες εκστρατείες συκοφάντησης.
Ο εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου Πεσκόφ δήλωσε στο CNBC το περασμένο φθινόπωρο ότι η ρωσική “κοινωνία έχει συσπειρωθεί γύρω από τον πρόεδρο” και ότι το Κρεμλίνο είναι πεπεισμένο ότι ο Πούτιν θα εξασφαλίσει άλλη μια θητεία στην προεδρία.
Η Στανόβαγια δήλωσε ότι η Ναντέζντιν διατρέχει τον κίνδυνο να πέσει θύμα των ρωσικών αρχών τώρα, αφού αμφισβήτησε ανοιχτά την ηγεσία της.
“Παίρνει πολλά ρίσκα τώρα και είμαι αρκετά σίγουρη ότι οι αξιωματούχοι του Κρεμλίνου, οι οποίοι γνωρίζουν πολύ καλά τον Ναντέζντιν, σκέφτονται τώρα πώς να αντιμετωπίσουν την κατάσταση και πώς να δώσουν σήμα στον Ναντέζντιν ότι είτε θα σταματήσει και κάνει πίσω, είτε θα έχει προβλήματα”.
