Οι συνέπειες του τρομοκρατικού χτυπήματος της 11ης Σεπτεμβρίου, σε συνδυασμό με τη “δεύτερη Ιντιφάντα” που συνεχίζεται για πάνω από ένα χρόνο (και αυτή φορά, ανάμεσα στα 930 θύματα, από τον Σεπτέμβριο του 2000 έως τις 26 Οκτωβρίου 2001, τα 178 είναι Ισραηλινοί), ίσως αποδειχτούν εξαιρετικά αρνητικές για το κράτος του Ισραήλ. Πράγματι, στις ΗΠΑ ενισχύονται οι αντιδράσεις των WASP (Λευκών Προτεσταντών Αγγλοσαξόνων) εναντίον του εβραϊκού λόμπι, το οποίο οδηγεί σε μια συνολική αντιπαράθεση στη Μέση Ανατολή με βάση τα συμφέροντα ισραηλινών φονταμενταλιστικών κύκλων. Η λογική μιας διευρυνόμενης μερίδας του δυτικού κατεστημένου είναι πλέον πως η αυτοκτονική ρατσιστική πολιτική του Ισραήλ κινδυνεύει να στρέψει ολόκληρη τη Μέση Ανατολή και τον ισλαμικό κόσμο εναντίον των Αμερικανών και γι’ αυτό θα πρέπει να υπάρξει μια προσπάθεια ρύθμισης του Παλαιστινιακού. Εκτός αυτού, η διαρκής ενίσχυση του εβραϊκού λόμπι στο χώρο των ΜΜΕ, στους ακαδημαϊκούς κύκλους, στην τηλεόραση και τον κινηματογράφο, συναντά την αντίδραση του παραδοσιακού επιχειρηματικού αγγλοσαξονικού κατεστημένου.
Ωστόσο η δυναμική της “σύγκρουσης των πολιτισμών”1 και η ισχύς του εβραϊκού λόμπι κάνουν αβέβαιη την έκβαση καθώς οι εβραϊκές φονταμενταλιστικές ομάδες έχουν ενισχυθεί εξαιρετικά και όχι μόνο συμμετέχουν στην κυβέρνηση, μαζί με το Λικούντ, αλλά στηρίζουν και στελεχώνουν τον εποικισμό των κατεχομένων με διακηρυγμένο στόχο πλέον μια γενικευμένη σύρραξη και την εκδίωξη των Παλαιστινίων από τα κατεχόμενα, ή τουλάχιστον από το Ισραήλ.
Πράγματι, οι Ισραηλινοί φονταμενταλιστές κυριαρχούν εδώ και δέκα χρόνια στην πολιτική ζωή του Ισραήλ ενισχύοντας αρχικά το συντηρητικό Λικούντ, που έχει υποκαταστήσει στην πρωτοκαθεδρία το Εργατικό Κόμμα και τον αριστερό σιωνισμό, και προωθώντας στη συνέχεια θρησκευτικά κόμματα όπως το ΣΑΣ. Αποφασιστικό ρόλο σ’ αυτή τη στροφή έπαιξαν θρησκευτικοί ηγέτες όπως ο ραββίνος Ελιέζερ Σάχ2 , η ομιλία του οποίου στη συγκέντρωση της “Ντεγκέλ Χατόραχ”, το 1990, αποτέλεσε το σημείο στροφής της ισραηλινής κοινωνίας προς τις αξίες του “ορθόδοξου εβραϊσμού”. Με την υποστήριξη των “ορθοδόξων” θα εκλεγεί στις εκλογές του 1990 ο Γιτζάκ Σαμίρ, το 1996 ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου και το 2001 ο Αριέλ Σαρόν. Στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές, της 17ης Μαΐου του 1999, το Εργατικό Κόμμα πήρε το 20% των ψήφων, το Λικούντ του Σαρόν μόλις το 14,1%, το ακροδεξιό κόμμα ΣΑΣ ανέβηκε στο 13%, και τα υπόλοιπα μικρότερα ακροδεξιά κόμματα ξεπέρασαν το 20% των ψήφων. Το 2001, σε όλες τις τάξεις των σχολείων, προστέθηκαν 20.000 ώρες ετησίως πάνω στην ιστορία του σιωνισμού και τη μελέτη των εβραϊκών κειμένων3 . Ο πνευματικός ηγέτης του ΣΑΣ, ο ραββίνος Οβαντία Γιοσσέφ, δήλωνε στις αρχές Απριλίου του 2001 με την ευκαιρία του εβραϊκού Πάσχα πως “θα πρέπει να εξαφανίσουμε τους Άραβες”, “να μη νιώθουμε κανέναν οίκτο γι’ αυτούς, να τους χτυπήσουμε με πυραύλους, να τους εκμηδενίσουμε”4 . Και βέβαια το πιο δημοφιλές τραγούδι είναι το “Θάνατος στους Άραβες”, ενώ για τους Παλαιστινίους το “Μισώ το Ισραήλ”5 ! Μία έρευνα που πραγματοποίησε ο Ασσί Σρααμπί, διδάκτορας της κοινωνικής ψυχολογίας στη London Schooll οf Economics, με 84 παιδιά ηλικίας 8 έως 9 ετών, δεν αφήνει καμιά αμφιβολία για τα αισθήματα της ισραηλινής κοινωνίας έναντι των Αράβων. Τα κείμενα των παιδιών, σχεδόν στο σύνολό τους, περιείχαν εκφράσεις του τύπου, “Καλημέρα. Θέλω να πεθάνεις εσύ και η οικογένειά σου”, “Θέλω να πεθάνεις και η ζωή σου να γίνει κόλαση”, κ.ο.κ.
Παράλληλα, η δύναμη της ισραηλινής αριστεράς, που θα μπορούσε ίσως να αποδεχτεί μια συμβιβαστική λογική, έχει μειωθεί τόσο εξ αιτίας του μετωπικού και πολιτισμικού χαρακτήρα που έχει προσλάβει η σύγκρουση Παλαιστινίων-Ισραηλινών όσο και εξ αιτίας της πληθυσμιακής αλλαγής που έχει προκαλέσει η μετανάστευση του ενός εκατομμυρίου των “σοβιετικών” Εβραίων. Έτσι, παρά τις πιέσεις των Αμερικανών στο Ισραήλ να αποσυρθεί από τα κατεχόμενα εδάφη, οι φονταμενταλιστικές ισραηλινές οργανώσεις συνεχίζουν τον εποικισμό των κατεχομένων ακόμα και μετά τις 11 Σεπτεμβρίου του 2001. Η εκτέλεση του ηγέτη της σιωνιστικής Δεξιάς και Υπουργού Τουρισμού στην κυβέρνηση Σαρόν, Ρεχαβάμ Ζεεβί6 , στις 18 Οκτωβρίου από το “Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης” και οι συγκρούσεις που ακολούθησαν, οι οποίες προκάλεσαν δεκάδες νέα θύματα, υπήρξε μια επιπλέον απόδειξη για τη δυσκολία επίλυσης του Παλαιστινιακού, ακόμα και αν την επιθυμούσε η αμερικανική κυβέρνηση. Μέσα σε εφτά ημέρες, ο ισραηλινός στρατός κατέλαβε έξι παλαιστινιακές πόλεις στα κατεχόμενα και σκότωσε πάνω από 40 Παλαιστινίους. Από την πλευρά τους, οι ένοπλες πτέρυγες πέντε οργανώσεων της Φατάχ, της Χαμάς, της Τζιχάντ, του Λαϊκού και του Δημοκρατικού Μετώπου εξέδωσαν στις 25 Οκτωβρίου του 2001 μια κοινή διακήρυξη με την οποία δεσμεύονταν να συνεχίσουν τον αγώνα και την εξέγερση “με όλα τα μέσα”7 . Το ζήτημα του εποικισμού των κατεχομένων από Ισραηλινούς εποίκους, η κατοχή της Ιερουσαλήμ και κυρίως το αγεφύρωτο μίσος Ισραηλινών και Παλαιστινίων που ποτίζεται με ποταμούς αίματος, αποτελούν αξεπέραστα εμπόδια για οποιαδήποτε ειρηνική λύση.
Σημειώσεις
1. Αυτή η σύγκρουση αποκτά μια αυτόνομη δυναμική και ξεπερνάει τις προθέσεις και κυρίως τις διακηρύξεις των πολιτικών υπευθύνων. 2. Ο Ελιέζερ Σαχ (γεννήθηκε στη Βίλνα της Λιθουανίας γύρω στο 1895 και πέθανε στο Τελ Αβίβ στις 2 Νοεμβρίου του 2001) δημιούργησε το 1988 το κίνημα Ντεγκέλ Χατόραχ (Το λάβαρο της Τόρα), που προπαγανδίζει τη ριζοσπαστική εβραϊκή oρθοδοξία. Βλ. “Rabbi Eliezer Shach”, The Times, 5/11/2001. 3. “Mort aux Arabes est un tube, Je hais Israλl fait un tabac”, Courrier International, 14/5/2001. 4. “Les Arabes dehors”, Courrier International, 10/4/2001. 5. “Mort aux Arabes est un tube, Je hais Israλl fait un tabac”, Courrier International, 14/5/2001. 6. Ο Ζεεβί ήταν ο ηγέτης του κόμματος Εθνική Ένωση που είχε λάβει 3% στις τελευταίες εκλογές και διέθετε 4 έδρες –σε σύνολο 120– στην εβραϊκή Βουλή, την Κνεσέτ. Ήταν ιδιαίτερα μισητός μεταξύ των Παλαιστινίων καθώς ήταν ένας από τους διακηρυγμένους οπαδούς της βίαιης εκδίωξης των Παλαιστινίων από το Ισραήλ και τα κατεχόμενα. Είχε συμμετάσχει στον πόλεμο του 1948 και, πριν αποστρατευτεί, κατείχε τον βαθμό του στρατηγού στον ισραηλινό στρατό. Βλέπε, “Rehavam Zeevi, portrait d’ un faucon”, Le Monde, 17/10/2001. 7. Liberation, 26 Oκτωβρίου 2001.
