Τι απειλεί το Ισραήλ

του Μ. Μόρις, από το Άρδην τ. 73, Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2009

31-12-2008
New York Times
από την ηλεκτρονική σελίδα www.ppol.gr

Πολλοί Ισραηλινοί νιώθουν πως οι ορίζοντες στενεύουν –και η ιστορία ρίχνει την αυλαία για την εξηντάχρονη χώρα τους. Παρόμοια αισθήματα πάνω-κάτω είχαν αναπτυχθεί τον Ιούνιο του 1967, λίγο πριν ξεκινήσει το Ισραήλ τον πόλεμο των έξι ημερών, κατά τη διάρκεια του οποίου το Ισραήλ συνέτριψε τους στρατούς της Αιγύπτου, της Ιορδανίας και της Συρίας στο Σινά, τη Δυτική Όχθη και τα Υψίπεδα του Γκολάν αντίστοιχα.
Εδώ και πάνω από σαράντα χρόνια, οι Αιγύπτιοι εξεδίωξαν την ειρηνευτική δύναμη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών από τα σύνορα Αιγύπτου-Ισραήλ, έκλεισαν τα στενά του Τιράν για την ισραηλινή ναυσιπλοΐα και ανέπτυξαν το ισοδύναμο επτά μεραρχιών τεθωρακισμένων και πεζικού κατά μήκος της μεθορίου.
Η Αίγυπτος είχε επίσης συνάψει μια σειρά στρατιωτικές συμφωνίες με τη Συρία και η Ιορδανία είχε εγκαταστήσει στρατεύματα στη Δυτική Όχθη Οι αραβικοί ραδιοσταθμοί διακήρυσσαν την επικείμενη καταστροφή του Ισραήλ.
Οι Ισραηλινοί, ή μάλλον οι Εβραίοι Ισραηλινοί, νιώθουν πάνω-κάτω όπως ένιωθαν οι γονείς τους εκείνες τις μέρες της αποκάλυψης. Το Ισραήλ σήμερα είναι πολύ ισχυρότερο και πλουσιότερο σε σχέση με εκείνη την εποχή. Το 1967, στη χώρα διέμεναν μόλις 2 εκατομμύρια Εβραίοι –σήμερα είναι περί τα 5.5 εκατομμύρια– και οι ένοπλες δυνάμεις δεν διέθεταν πυρηνικό εξοπλισμό.
Κι όμως, το μεγάλο μέρος του πληθυσμού αντιμετωπίζει το μέλλον με βαθιά ανησυχία.
Η ανησυχία αυτή πηγάζει από δύο πολύ συγκεκριμένες και σαφείς αιτίες:
*
Πρώτον, παρά τις προσδοκίες των Ισραηλινών, μετά το 1948, και παρά τις ειρηνευτικές συμφωνίες με την Αίγυπτο, το 1979, και την Ιορδανία, το 1994, οι Άραβες, αλλά και γενικότερα οι ισλαμικός κόσμος, ουδέποτε αποδέχτηκαν πραγματικά τη νομιμότητα της δημιουργίας του κράτους του Ισραήλ και εξακολουθούν να απειλούν ακόμα και αυτή του την ύπαρξη.
*
Δεύτερον, η κοινή γνώμη στη Δύση (που στις δημοκρατίες οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να την αγνοούν) υποστηρίζει όλο και λιγότερο το Ισραήλ, καθώς αποδοκιμάζει τη συμπεριφορά του προς τους Παλαιστινίους γείτονες και πολίτες του. Το ολοκαύτωμα σταδιακά μετατρέπεται σε ολοένα και πιο θολή και πολιτικά αναποτελεσματική ανάμνηση, ενώ τα αραβικά κράτη γίνονται όλο και πιο ισχυρά και απαραίτητα για τη Δύση.
Αν δούμε από πιο κοντά την κατάσταση, θα διαπιστώσουμε πως το Ισραήλ αντιμετωπίζει ταυτόχρονα μια σειρά από απειλές:
*
Στα ανατολικά του, το Ιράν συνεχίζει πυρετωδώς το πυρηνικό του πρόγραμμα, που, σύμφωνα με τις ισραηλινές υπηρεσίες, αλλά και τις περισσότερες υπηρεσίες πληροφοριών του κόσμου, έχει ως στόχο την παραγωγή πυρηνικών όπλων. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τις δημόσιες απειλές του Ιρανού προέδρου Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ πως το Ισραήλ θα καταστραφεί -αλλά και την άρνησή του να αποδεχτεί την ύπαρξη του ολοκαυτώματος ή της ομοφυλοφιλίας στο Ιράν (γεγονότα που υπογραμμίζουν πόσο διαταραγμένη είναι η πνευματική του κατάσταση)- έχουν θέσει σε συναγερμό την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του Ισραήλ.
*
Στον βορρά, η φονταμενταλιστική λιβανέζικη οργάνωση Χεζμπολά -που έχει επίσης ως στόχο την καταστροφή του Ισραήλ και λειτουργεί ως εντολοδόχος του Ιράν- κατάφερε να επανεξοπλιστεί μετά τον πόλεμό της με το Ισραήλ, το 2006. Σύμφωνα με εκτιμήσεις των ισραηλινών υπηρεσιών πληροφοριών, σήμερα, η Χεζμπολά διαθέτει γύρω στους 30-40.000 πυραύλους ρωσικής κατασκευής (διπλάσιους από όσους διέθετε το 2006), τους οποίους προμηθεύτηκε από τη Συρία και το Ιράν. Το βεληνεκές μερικών από αυτούς τους πυραύλους φθάνει έως το Τελ Αβίβ και την Ντιμόνα, όπου βρίσκονται οι πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ισραήλ. Σε περίπτωση ενός πολέμου μεταξύ Ισραήλ-Ιράν, είναι αναμενόμενο πως στις εχθροπραξίες θα εμπλακεί η Χεζμπολά -όπως και ότι θα αναζωπυρωθεί η σύγκρουση με τους Παλαιστίνιους.
*
Στον νότο, το Ισραήλ αντιμετωπίζει το ισλαμικό κίνημα της Χαμάς, το οποίο ελέγχει τη Λωρίδα της Γάζας και το οποίο στο καταστατικό του υπόσχεται την εξαφάνιση του Ισραήλ και την εφαρμογή του ισλαμικού νόμου σε κάθε σπιθαμή του εδάφους της Παλαιστίνης. Η Χαμάς σήμερα διαθέτει έναν στρατό που αριθμεί χιλιάδες άνδρες. Διαθέτει επίσης ένα μεγάλο οπλοστάσιο πυραύλων –ιδίας κατασκευής αλλά και ρωσικούς, τύπου «Κατιούσα», που τους χρηματοδότησε το Ιράν– αλλά και ρωσικούς εκτοξευτήρες πυραύλων τύπου «Γκραντ», που διακινούνται παράνομα μέσα από σήραγγες στη Χερσόνησο του Σινά, με τους Αιγύπτιους να κάνουν τα «στραβά μάτια» στο λαθρεμπόριο.
*
Τον περασμένο Ιούνιο, το Ισραήλ και η Χαμάς συνήψαν εξάμηνη ανακωχή. Η ασταθής ειρηνευτική περίοδος που μεσολάβησε, σημαδεύτηκε από σποραδικές εκτοξεύσεις πυραύλων από τη Γάζα, σε συνοριακούς οικισμούς, μέσα στο έδαφος του Ισραήλ. Σε αντίποινα, το Ισραήλ διέκοπτε τη ναυσιπλοΐα και τη μεταφορά αγαθών στη Γάζα.
Τον Νοέμβριο και τις αρχές του Δεκεμβρίου, η Χαμάς κλιμάκωσε τις πυραυλικές της επιθέσεις κατά του Ισραήλ έως ότου ανακοίνωσε και επισήμως ότι διακόπτει μονομερώς την εκεχειρία. Η ισραηλινή κοινή γνώμη και η κυβέρνηση ανέθεσαν τότε εν λευκώ στον υπουργό Εθνικής Αμύνης, Εχούντ Μπαράκ, να αντιδράσει στην επίθεση της Χαμάς.
Η εξαιρετικά πετυχημένη αεροπορική επίθεση του Ισραήλ κατά της Χαμάς ξεκίνησε πράγματι το Σάββατο (27/12/2008). Οι εγκαταστάσεις όπου στεγάζονται οι δυνάμεις ασφαλείας και οι κυβερνητικές υπηρεσίες της Χαμάς έχουν εν πολλοίς μετατραπεί σε ερείπια – ενώ πολλές εκατοντάδες μαχητές της Χαμάς έχουν σκοτωθεί.
Αλλά οι επιθέσεις αυτές δεν πρόκειται να επιλύσουν τον πυρήνα του προβλήματος της Λωρίδας της Γάζας, όπου, σε ένα αυταρχικό, θρησκόληπτο καθεστώς, κατοικούν 1,5 εκατομμύριο εξαθλιωμένοι Παλαιστίνιοι, εγκλωβισμένοι σε μεγάλο βαθμό από αυστηρά ελεγχόμενα σύνορα, που ελέγχονται εν πολλοίς από το Ισραήλ και την Αίγυπτο.
Η εκδήλωση μιας πελώριας χερσαίας επιχείρησης των Ισραηλινών, με σκοπό την κατάληψη της Λωρίδας της Γάζας και την καταστροφή της Χαμάς κατά πάσα πιθανότητα, θα βάλτωνε στα στρατόπεδα των προσφύγων πριν πετύχει τους σκοπούς της (αλλά ακόμα κι αν αυτοί οι στόχοι επιτυγχάνονταν, μια ισραηλινή διακυβέρνηση της Γάζας θα αποδεικνυόταν αδύνατη, πέραν πάσης αμφιβολίας).
Είναι πολύ πιθανότερο να δούμε να εξελίσσονται περιορισμένες χερσαίες επιχειρήσεις, καταδρομικού τύπου, με σκοπό την καταστροφή εκτοξευτήρων πυραύλων και τη θανάτωση μαχητών της Χαμάς.
Αλλά κι αυτού του είδους οι επιχειρήσεις δεν είναι σε θέση να εξουδετερώσουν τη Χαμάς –αν και μπορεί να οδηγήσουν στη σύναψη νέας εκεχειρίας, με τη διαμεσολάβηση της Αιγύπτου ή της Τουρκίας.
Αυτή εξάλλου η προοπτική είναι ως φαίνεται το μέγιστο που μπορούμε να ελπίζουμε – αν και η επανάληψη των πυραυλικών επιθέσεων κατά του Ισραήλ, μόλις ανακάμψει η Χαμάς, θα πρέπει να θεωρείται μαθηματικά βέβαιη.
Η τέταρτη απειλή κατά της ύπαρξης του Ισραήλ προέρχεται από το εσωτερικό του: τη θέτει η αραβική μειονότητα της χώρας. Τα τελευταία είκοσι χρόνια, το 1,5 εκατομμύριο Αράβων πολιτών του Ισραήλ ριζοσπαστικοποιήθηκε. Πολλοί ανάμεσά τους δηλώνουν ανοικτά Παλαιστίνιοι και επιδιώκουν τους παλαιστινιακούς εθνικούς στόχους.
Οι εκπρόσωποί τους δεν παύουν να επαναλαμβάνουν πως η εθνοτική τους καταγωγή υπερέχει της εθνικότητάς τους. Πολλοί από τους μειονοτικούς ηγέτες, αξιοποιώντας τους φιλελεύθερους θεσμούς της ισραηλινής δημοκρατίας, υποστήριζαν σχεδόν ανοικτά τη Χεζμπολά το 2006 και σήμερα εξακολουθούν να μιλάνε για «αυτονομία», ακόμα και για τη διάλυση του εβραϊκού κράτους.
Και πέραν του ενδεχόμενου μιας αραβικής στρατιωτικής νίκης, η δημογραφία μπορεί επίσης να συμβάλει καθοριστικά σε αυτή τη διάλυση. Η γεννητικότητα των Αράβων πολιτών του Ισραήλ συγκαταλέγεται στις υψηλότερες του κόσμου (μεταξύ 4-5 παιδιών, έναντι 2-3 των Εβραίων).
Αν συνεχιστούν αυτές οι δημογραφικές τάσεις, οι Άραβες πιθανόν να αποτελούν την πλειοψηφία στο Ισραήλ, μεταξύ του 2040 και του 2050. Ήδη, μέσα στα επόμενα 5-10 χρόνια, οι Παλαιστίνιοι (Άραβες Ισραηλινοί, μαζί με όσους ζουν στη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας) θα αποτελούν την πλειοψηφία των κατοίκων της Παλαιστίνης (της χώρας που εκτείνεται μεταξύ του Ιορδάνη ποταμού και της Μεσογείου).
Οι τριβές μεταξύ Εβραίων και Αράβων Ισραηλινών αποτελούν ήδη μόνιμο παράγοντα της εσωτερικής πολιτικής ζωής της χώρας.
Το 2000, κατά την έναρξη της δεύτερης ιντιφάντας χιλιάδες Άραβες νεαροί, σε ένδειξη συμπαράστασης με τους ομοεθνείς τους στα κατεχόμενα, μετέφεραν τις ταραχές στις κεντρικές οδούς των ισραηλινών πόλεων και τις μεικτές γειτονιές των πόλεων της χώρας.
Τις τελευταίες δύο εβδομάδες γίναμε μάρτυρες παρόμοιων εξεγέρσεων, αν και σε μικρότερη κλίμακα. Όσο προχωρά ο καιρός, οι Εβραίοι Ισραηλινοί αναμένουν έντρομοι περισσότερες βιαιότητες και τρομοκρατικές πράξεις από τους Άραβες Ισραηλινούς. Πολλοί Εβραίοι βλέπουν τους Άραβες συμπατριώτες τους ως «πέμπτη φάλαγγα».
Το κοινό χαρακτηριστικό όλων αυτών των απειλών είναι πως εκπορεύονται από «ασύμβατες» δυνάμεις.
Μεταξύ του 1948 και του 1982 το Ισραήλ ανταπεξήλθε σχετικά καλά στην απειλή που αντιπροσώπευαν οι (συμβατικές) ένοπλες δυνάμεις των αραβικών κρατών. Τις κατανίκησαν επανειλημμένα.
Η ιρανική πυρηνική απειλή όμως, η ανάδειξη οργανώσεων σαν τη Χαμάς και τη Χεζμπολά, που διασχίζουν κατά βούληση τα σύνορα και προβαίνουν σε επιχειρήσεις από πυκνοκατοικημένους οικισμούς, η αυξανόμενη αποστασιοποίηση των Αράβων Ισραηλινών από το κράτος του οποίου είναι πολίτες και η ταύτισή τους με τους εχθρούς του, όλα αυτά θέτουν ένα εντελώς νέο πλαίσιο απειλών.
Πρόκειται για απειλές που οι Ισραηλινοί –ηγέτες και κοινή γνώμη– ανακαλύπτουν πως είναι εξαιρετικά δυσχερές να αντιμετωπισθούν, εφόσον επιμένουν να λειτουργούν εντός του πλαισίου των δυτικών δημοκρατικών και φιλελεύθερων κανόνων συμπεριφοράς.
Η αίσθηση αδιεξόδου του Ισραήλ οδήγησε τούτη τη φορά σε βίαιη αντίδραση. Με δεδομένες τις νέες πραγματικότητες που διαμορφώνονται επί τόπου, είναι αναμενόμενο πως θα ακολουθήσουν ακόμα βιαιότερες εξάρσεις.

1. Ο Μπένι Μόρις είναι ένας από τους πιο γνωστούς ιστορικούς και διανοούμενους του Ισραήλ. Η πλήρης αντιστροφή των πολιτικών του τοποθετήσεων είναι απολύτως ενδεικτική για την εξέλιξη των Ισραηλινών και γενικότερα των Εβραίων διανοουμένων. Ο Μόρις υπήρξε ο πρώτος από τους «νέους ιστορικούς» που απομυθοποίησαν το κράτος του Ισραήλ, αποκαλύπτοντας την εθνοκάθαρση των Αράβων κατοίκων της Παλαιστίνης, ως προϋπόθεσης για τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ. Φυλακίστηκε μάλιστα το 1988 διότι είχε αρνηθεί να υπηρετήσει ως έφεδρος στα κατοχικά στρατεύματα, στον Νότιο Λίβανο. Όμως, τα τελευταία χρόνια, πραγματοποίησε μια ολοκληρωτική μεταστροφή και πλέον υποστηρίζει πως το μεγάλο λάθος του Ισραήλ ήταν ότι δεν ολοκλήρωσε από την αρχή την εθνοκάθαρση των Παλαιστινίων ώστε να μην αντιμετωπίζει κανένα «εσωτερικό πρόβλημα» σήμερα! Το Ioύλιο του 2008, σε άρθρο του στους New York Times υποστήριξε τον βομβαρδισμό του Ιράν, ακόμα και με τακτικά πυρηνικά όπλα! Το άρθρο που αναδημοσιεύουμε αποτελεί μια απόπειρα δικαιολόγησης της πολιτικής του Ισραήλ και ταυτόχρονα αποκαλύπτει το βάθος της ανασφάλειας αυτού του κράτους και των σιωνιστών, που δεν έχουν ακόμα κατορθώσει να νομιμοποιήσουν την αποικιακή παρουσία τους στην Παλαιστίνη.
   Άρδην