του Σ. Ευρυβιάδη, από το Άρδην τ. 48-49, Αύγουστος 2004
Όλη η υποκρισία και η εργαλειακή φύση των διακρατικών σχέσεων, αναδεικνύονται με τσν πιο αδιαμφισβήτητο και παραστατικό τρόπο μέσα από την παρουσιαζόμενη από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, «κρίση» ανάμεσα στο Ισραήλ και την Τουρκία, την περίοδο αυτή.
Η “κρίση” υποτίθεται ότι προέρχεται από την αγανάκτηση του θεοφοβούμενου Ισλαμιστή Πρωθυπουργού Ερντογάν και του θρησκόληπτου τουρκικού λαού, κατά της στρατιωτικής βίας και των ακροτήτων του ισραηλινού στρατού και της κυβέρνησης Σαρόν εναντίον του Παλαιστινιακού λαού. Να θυμίσουμε ότι, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στις ΗΠΑ, τον Ιανουάριο του 2004 (εκεί που μαζί με τον Μπούς και τον Ανάν “έκλεισαν” το Κυπριακό εξασφαλίζοντας απόλυτα την Τουρκία), ο Ερτογάν τιμήθηκε από τη μεγαλύτερη αμερικανο-εβραϊκή οργάνωση (American-Jewish Committee) με το βραβείο του “θάρρους”. Ανάλογες τιμές δόθηκαν από την Εβραϊκή οργάνωση και στον προκάτοχο του, Πρωθυπουργό Μπουλέντ Ετσεβίτ. Όπως είναι γνωστό εδώ και τρεις περίπου δεκαετίες, το Εβραιο-αμερικανικό λόμπι κουβαλάει νερό στο μύλο της Τουρκίας, όχι μόνο στις ΗΠΑ, αλλά παντού. Σήμερα, ιδιαίτερα, το Ισραηλινό λόμπι σηκώνει ένα μεγάλο μέρος της εκστρατείας για να εξασφαλίσει η Τουρκία ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ε.Ε.
Ωστόσο, τα παραπάνω δεν εμπόδισαν τον Ερτογάν να καταλογίζει στο Ισραήλ ότι υλοποιεί πολιτική “κρατικής τρομοκρατίας” κατά των Παλαιστινίων και ότι καμία διαφορά δεν υφίσταται ανάμεσα στους Παλαιστινίους τρομοκράτες που δολοφονούν άμαχους και το κράτος του Ισραήλ, που επίσης δολοφονεί άμαχους. Ανάλογες υπήρξαν και οι τοποθετήσεις του Ετσεβίτ κατά του Ισραήλ. Ο Ετσεβίτ είχε παλαιότερα, αφού τιμήθηκε από τους Αμερικανό-Εβραίους, χαρακτηρίσει την πολιτική του Ισραήλ ως “πολιτική γενοκτονίας”. Η τοποθέτησή του αυτή ξεσήκωσε θύελλα διαμαρτυριών στο Ισραήλ και από τους Εβραίους της διασποράς.
Έχοντας επίγνωση της τότε αντίδρασης κατά του Ετσεβίτ, ο Ερτογάν απέφυγε το χαρακτηρισμό της “γενοκτονίας” στα πρόσφατα σχόλια του και χρησιμοποίησε τη λέξη μακελειό / σφαγή (massacre) καθώς επίσης και άλλα συναφή επίθετα. Παράλληλα, στον τουρκικό τύπο, ισλαμικό και μη, εμφανίζονται την περίοδο αυτή αντιισραηλινά, αντισημιτικά άρθρα και γελοιογραφίες. Κατά την Ισραηλινή εφημερίδα Haaretz, μια πρόσφατη τουρκική γελοιογραφία παρουσιάζει τον Πρωθυπουργό Σαρόν να σηκώνει μια ισραηλινή σημαία η οποία, μέσα στο άστρο του Δαυίδ περιέχει τη ναζιστική σβάστικα. Εδώ επισημαίνεται ότι ο ιδεολογικός μέντορας του Ερτογάν, πρώην Πρωθυπουργός Ερ-μπακάν, γνωστότατος για τα αντισημιτικά του αισθήματα, κυκλοφόρησε τη δεκαετία του 1970 τουρκικές ψευδολίρες που αντί να απεικονίζουν τον Ατατούρκ, απεικόνιζαν το γνωστότατο Ισραηλινό ηγέτη Μοσέ Νταγιάν. Ο Ερμπακάν χαρακτήριζε επίσης την Ε.Ε. ως “Σιωνιστική συνομωσία”.
Η πιο πρόσφατη φάση του “δράματος” των Τούρκο-Ισρα-ηλινών σχέσεων, εξελίχθηκε την τελευταία εβδομάδα του Μαΐου, κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Ισραηλινού Υπουργού Υποδομών Ιωσήφ Παρίτσκυ. Εκεί, μαζί με τον Τούρκο ομόλογο του, ο Ισραηλινός Υπουργός παραβρέθηκε στη συνομολόγηση μιας συμφωνίας- μαμούθ (800 εκατομμύρια δολάρια) ανάμεσα στις εταιρείες Dorad Energies Ltd και Zorlu Holding, για την κατασκευή τριών εργοστασίων ενέργειας με χρήση φυσικού αερίου από τους Τούρκους. Την τελετή υπογραφής επισκέφθηκε “απρογραμμάτιστα” και ο Πρωθυπουργός Ερτογάν. Και εκεί ο Ισλαμιστής Πρωθυπουργός “στόλισε” τον Ισραηλινό Υπουργό με όλα τα προαναφερθέντα επίθετα που καταγράφηκαν από δημοσιογράφους.
Ο Ισραηλινός Υπουργός ωστόσο, δεν ταράχτηκε αφού γνώριζε ότι ο Ερντογάν δεν εξέφρασε παρά μόνο την επίσημη υποκριτική πολιτική της Τουρκίας, τόσο για εσωτερική κατανάλωση, όσο και για τα μάτια των Παλαιστινίων/ Αράβων/Μουσουλμάνων. Τη χρονική αυτή περίοδο, η Άγκυρα έχει ανάγκη τους μουσουλμάνους, διότι επιδιώκει μέσω αυτών την αναβάθμιση του τουρκικού καθεστώτος στην κατεχόμενη Κύπρο.
Χωρίς λοιπόν να χάσει την ψυχραιμία του, ο Ισραηλινός Υπουργός όπως ο ίδιος απεκάλυψε στον τύπο της χώρας του, έσκυψε και ρώτησε τον Ερτογάν “πώς είναι δυνατόν να κάνετε δουλειές (business) με ένα κράτος τρομοκράτη;”. Από πλευράς του, ο Ισραηλινός Πρέσβης στην Άγκυρα, Πινί Αβιβί, δεν έλαβε καν υπόψη του τα όσα είπε ο Ερτογάν διότι, όπως δήλωσε, η Τουρκική ηγεσία γνωρίζει τι διακυβεύεται ανάμεσα στην Τουρκία και το Ισραήλ και ότι τίποτα δεν μπορεί να διαταράξει τη φιλία των δύο κρατών.
Καμιά “κρίση” λοιπόν δεν υφίσταται ανάμεσα στην Ιερουσαλήμ και την Άγκυρα. Ακριβώς το αντίθετο συμβαίνει. Οι διακρατικές σχέσεις μεταξύ Άγκυρας και Ιερουσαλήμ διευρύνονται και εμβαθύνονται.
Αυτό που ιστορικά τεκμηριώνεται είναι ότι κάθε φορά που οι ακρότητες στη Μέση Ανατολή δεν ελέγχονται και οι ειρηνευτικές διαδικασίες υποχωρούν ή είναι ανύπαρκτες. Τούρκοι ηγέτες, είτε είναι χουντικοί, είτε κεμαλικοί είτε ισλαμιστές, κατακεραυνώνουν φραστικά το Ισραήλ και την εκάστοτε πολιτική του ηγεσία. Η τακτική αυτή της Άγκυρας μεταφέρει τα φώτα της δημοσιότητας στο επίπεδο της επίφασης αντί σε αυτό της ουσίας, της συνέχειας και της διαχρονικότητας που χαρακτηρίζουν τις Τουρκο-ισραηλινές σχέσεις από τη δημιουργία του εβραϊκού κράτους. Για λόγους όμως δημοσίων σχέσεων (εσωτερικής και εξωτερικής κατανάλωσης), τα δύο κράτη ασκούν μια υποκριτική πολιτική ώστε να διασκεδάζονται οι αρνητικές εντυπώσεις. Μόνο όταν οι διακρατικές σχέσεις Τουρκίας – Ισραήλ αρχίσουν να αποκλίνουν θα υπάρξει πραγματική σύγκρουση συμφερόντων. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν προδιαγράφεται μεσοπρόθεσμα.
