του Δημήτρη Τριανταφυλλίδη από το liberal.gr
Καλοστημένη φαρσοκωμωδία; Μπρα ντε φερ για δύο; Μονομαχία δύο «ρομαντικών πατριωτών»; Ή μήπως ένα προνουτσιαμέντο που δεν πήγε καλά;
Η απάντηση μπορεί να είναι σε ένα ή σε όλα τα παραπάνω ερωτήματα, η ουσία, ωστόσο, δεν αλλάζει. Μέσα σε 20 ώρες, άλλαξε ριζικά και για πάντα, η μετακομμουνιστική Ρωσία και το καθεστώς που με περισσή φροντίδα και αυταρχισμό οικοδόμησε τα τελευταία 23 χρόνια ο Πούτιν, είδε την εικόνα του να ραγίζει ανεπανόρθωτα.
Η ιδιόμορφη αυτή αντιπαράθεση, ανάμεσα σε έναν πολέμαρχο – επιχειρηματία με ιδιόκτητο ιδιωτικό, μισθοφορικό στρατό και τον εκλεγμένο με εκτεταμένη νοθεία πρόεδρο της Ρωσίας, κατέληξε, ουσιαστικά, σε ισοπαλία, αφού καμία από τις δύο πλευρές δεν θέλησε να τραβήξει το σχοινί και να επέλθει η πραγματική σύγκρουση. Το γιατί θα το μάθουμε σύντομα, βλέποντας τις αλλαγές σε κορυφαίες θέσεις του συστήματος Πούτιν.
Η πλευρά Πριγκόζιν, συνειδητοποίησε με τον δύσκολο τρόπο, πως είναι άλλο πράγμα να συζητάς χαλαρά με ανώτατους αξιωματικούς, ιδίως της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Φύλαξης και άλλο να περιμένεις υποστήριξη από την στρατιωτική γραφειοκρατία, ιδίως όταν έχεις επιδοθεί τους τελευταίους μήνες σε μία πρωτοφανή και πέραν κάθε ορίου, δυσφημιστική εκστρατεία εναντίον της.
Ταυτόχρονα, διαπίστωσε – και πάλι με τον δύσκολο τρόπο – πως δε διαθέτει προσβάσεις στον κλειστό κύκλο εξουσίας εντός του Κρεμλίνου, παρά τις κατά καιρούς διαβεβαιώσεις που είχε λάβει για στήριξη. Ήταν και θα παραμείνει ένα «μάγειρας» με πεπερασμένες δυνατότητες ανάδειξης του σε πρωταγωνιστικό παίκτη στην εσωτερική πολιτική σκηνή. Κοινώς, το παιδί για διάφορα, αιμοδιψή θελήματα.
Ωστόσο, μέσα σε είκοσι ώρες, το κανάλι του στο Telegram είδε τον αριθμό των συνδρομητών να εκτινάσσεται και να ξεπερνάει το 1.000.000, πλησιάζοντας τον απόλυτο ρέκορντμαν του Μέσου, πρώην πρόεδρο της Ρωσίας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ.
Η πλευρά Πούτιν, από την άλλη πλευρά, κατάφερε μεν να αποφύγει την αιματοχυσία, αλλά με τεράστιο πολιτικό και συμβολικό κόστος. Ράγισε στον καθρέφτη της ρωσικής κοινωνίας, η εικόνα του στιβαρού ηγέτη που έχει τα πάντα υπό τον έλεγχο του, αφού ο μέχρι πρότινος αγαπημένος του πολέμαρχος, στασίασε εναντίον του, λέγοντας βαριές κουβέντες, όπως «θείος» και «παππούς».
Παράλληλα, διαπίστωσε κάτι που προφανώς γνώριζε αλλά δεν ήθελε να πιστέψει: το χαμηλό επίπεδο των ανώτατων αξιωματικών, στους οποίους εμπιστεύτηκε τις τύχες των εκατοντάδων χιλιάδων στρατιωτών του, αλλά και του δικού του προσωπικού ονείρου, να μείνει στην ιστορία της πατρίδας του, ως ισάξιος του Πέτρου Α’ του αποκαλούμενου και Μεγάλου.
Η ανταρσία του Πριγκόζιν κατά του Πούτιν, ήταν η σοβαρότερη πολιτική κρίση που αντιμετώπισε ο δεύτερος κατά την πολυετή διακυβέρνηση, συνάμα ήταν και η μεγαλύτερη ταπείνωσή του, αφού αναγκάστηκε τη μία μέρα να διατάζει την άσκηση ποινικής δίωξης κατά του πρώην προστατευόμενού του και πριν περάσουν 24 ώρες να την ανακαλεί.
Ο συμβιβασμός που επιτεύχθηκε με τη μεσολάβηση του Αλεξάντρ Λουκασένκο, του δικτάτορα της Λευκορωσίας, ουσιαστικά, μεταθέτει στο άδηλο μέλλον την τύχη τόσο του Πριγκόζιν προσωπικά, όσο και τον 25.000 αντρών που τον ακολούθησαν. Ο Πούτιν δεν αποτελεί εξαίρεση στην ρωσική ιστορία των ηγεμόνων και στη σκληρότητα που επιδεικνύουν απέναντι σε εκείνους που θεωρούν πως τους πρόδωσαν.
Κρίνοντας από τις αντιδράσεις, η ρωσική κοινωνία παρακολούθησε με αδιαφορία τα γεγονότα, θεωρώντας πως πρόκειται για ένα στημένο παιχνίδι στο εσωτερικό της ελίτ. Αυτό, ίσως, δικαιολογεί και την προσέγγιση που εξέφρασαν ορισμένοι πως δεν πρόκειται για πραξικόπημα, ούτε καν στην πιο γελοία του μορφή.
Οι επιπτώσεις αυτού του προνουτσιαμέντου θα φανούν μεσομακροπρόθεσμα τόσο στην ευστάθεια του πολιτικού συστήματος, όσο και στις διαθέσεις της κοινωνίας.
Οι φημολογούμενες αλλαγές στην ηγεσία του Υπουργείου Άμυνας και του Γενικού Επιτελείου, ίσως για ένα σύντομο χρονικό διάστημα, δώσουν μια ανάσα και ανάπαυλα στον Ρώσο πρόεδρο. Η πραγματικότητα παραμένει στη θέση της και τα προβλήματα που σχετίζονται με τον πόλεμο στην Ουκρανία, δεν μπορούν να περιμένουν επί μακρόν την επίλυσή τους, δεδομένης την πίεσης που ασκείται στην ρωσική οικονομία.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η στάση των διαφόρων φατριών της ελίτ, οι οποίες εξ αρχής φάνηκαν επιφυλακτικές προς την κίνηση Πριγκόζιν, ενώ στη συνέχεια προχώρησαν σε άμεση καταδίκη του, πρωτοστατούντος του ακραίου συντηρητικού πολιτικού Σεργκέι Μιρόνοφ, του κόμματος «Δίκαιη Ρωσία».
Δεν αποτελεί εξαίρεση ούτε ο Πατριάρχης Κύριλλος, ο οποίος για άλλη μία φορά έσπευσε να υποστηρίξει τον αυθέντη του. Το πως επηρέασαν τα γεγονότα τις διάφορες φατρίες της ρωσικής ελίτ, την αφοσίωσή τους στον Πούτιν, τις ελπίδες τους για το μέλλον, είναι κάτι που δύσκολα θα μπορούσε να διακριβώσουμε το αμέσως επόμενο διάστημα. Το μόνο σίγουρο είναι πως ενισχύθηκε η «Φρουρά του Πούτιν» με τους λίγους αφοσιωμένους αξιωματούχους, κοινό χαρακτηριστικό των οποίων είναι πως οφείλουν τα πάντα στον Ρώσο πρόεδρο.
Τα μηχανήματα άρχισαν ήδη να επισκευάζουν στους δρόμους και τις γέφυρες τις ζημιές που έκανε η «Προέλαση της Δικαιοσύνης» του Πριγκόζιν. Είναι άγνωστο, όμως, αν θα βρεθεί το φάρμακo για να επουλωθούν τα τραύματα, στο έτσι κι αλλιώς ταλαιπωρημένο σώμα της ρωσικής κοινωνίας.
