Παλαιστίνιοι συγκρούονται με εποίκους, οι οποίοι έστησαν σκηνές στη Δυτική Όχθη, τον Αύγουστο.
Το τραγικό αδιέξοδο της Ισραηλοπαλαιστινιακής σύγκρουσης και της επικράτησης των δυνάμεων της ακραίας βίας, από την Χαμάς μέχρι την ισραηλινή ακροδεξιά επιτείνεται από την προσπάθεια της τελευταίας να εποικίσει τη Δυτική Όχθη και να εκδιώξει τους Παλαιστίνιους. Τακτική η οποία τροφοδοτεί ακόμα περισσότερο τη σύγκρουση, νομιμοποιώντας στα μάτια πολλών Παλαιστίνιων την ισλαμοφασιστική λογική της Χαμάς. Γι’ αυτό και κρίναμε χρήσιμο ώστε να βλέπουμε και την άλλη όψη του φεγγαριού να μεταφράσουμε μια σχετική έρευνα των NewYorkTimes, όσες επιφυλάξεις και αν έχουμε για το συγκεκριμένο έντυπο. Πάντως αξίζει να τη διαβάσουμε. Άρδην
Από τους Jeffrey Gettleman, Rami Nazzal και Adam Sella
Το ρεπορτάζ πραγματοποιήθηκε στη Δυτική Όχθη και το Ισραήλ. Ο Jeffrey Gettleman είναι διεθνής ανταποκριτής και κάτοχος του βραβείου Πούλιτζερ. Είναι συγγραφέας του βιβλίου “Love, Africa”.
2 Νοεμβρίου 2023
Ισραηλινοί έποικοι και Παλαιστίνιοι έχουν εγκλωβιστεί σε έναν κύκλο αιματοχυσίας εδώ και δεκαετίες. Αλλά οι επιθέσεις εξτρεμιστών εποίκων θα μπορούσαν να οδηγήσουν τη σύγκρουση εκτός ελέγχου.
Οι πενθούντες θάβουν το πτώμα του Μπιλάλ Μοχάμεντ Σάλεχ, ενός Παλαιστίνιου που σκοτώθηκε από έποικο στη Δυτική Όχθη το περασμένο Σάββατο.
Το πρωί του περασμένου Σαββάτου, ο Μπιλάλ Μοχαμάντ Σάλεχ, ένας Παλαιστίνιος πλανόδιος πωλητής φασκόμηλου και θυμαριού, βγήκε με την οικογένειά του για να μαζέψει ελιές.
Είναι η περίοδος της συγκομιδής των ελιών στη Δυτική Όχθη και ο Σαλέχ προσπαθούσε να μαζέψει τους καρπούς από τα καχεκτικά δέντρα που ανήκουν στην οικογένειά του εδώ και γενιές.
Τότε, τέσσερις ένοπλοι Εβραίοι έποικοι εμφανίστηκαν, σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες. Άρχισαν να φωνάζουν και οι ελαιοσυλλέκτες σταμάτησαν τη συγκομιδή και άρχισαν να τρέχουν.
Αλλά ο κ. Σάλεχ ξέχασε το κινητό του. “Θα επιστρέψω αμέσως”, είπε στη σύζυγό του.
Ακούστηκαν δύο πυροβολισμοί και μέσα σε μια στιγμή, ο Σάλεχ, ο οποίος ήταν γνωστός για την αγάπη του για τα φρέσκα φυτά και το ότι ήταν ένας εύχαρις πατέρας, βρέθηκε μπρούμυτα, νεκρός στον ελαιώνα.
Ενώ η προσοχή του κόσμου έχει εστιαστεί στη Γάζα, η βία στη Δυτική Όχθη, μια περιοχή πολύ μεγαλύτερη και πιο πολύπλοκη, με παλαιστινιακή πλειοψηφία, έχει φτάσει στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων ετών.
Ορισμένα από τα συγκεκριμένα περιστατικά, όπως η δολοφονία στον ελαιώνα, αντικατοπτρίζουν ένα μακροχρόνο πρόβλημα στη Δυτική Όχθη, το οποίο έχει επιδεινωθεί πολύ, μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου: Οι πάνοπλοι εξτρεμιστές έποικοι δρούσαν ατιμώρητοι για χρόνια, λένε πολλοί Παλαιστίνιοι, αλλά τώρα οι επιθέσεις τους γίνονται πιο θρασείς, περισσότερο θανατηφόρες και ακατάπαυστες.
Έμπειροι παρατηρητές πιστεύουν ότι η έξαρση της βίας αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης εκστρατείας για τον εκτοπισμό των Παλαιστινίων από τη γη τους, η οποία αφήνεται να επιταχυνθεί μέσα στο κλίμα της οργισμένης και πληγωμένης ατμόσφαιρας που επικρατεί στο Ισραήλ. Από τις 7 Οκτωβρίου, η βία των εποίκων έχει εκτοπίσει περισσότερους από 800 Παλαιστίνιους, συμπεριλαμβανομένων και ολόκληρων ημι-νομαδικών κτηνοτροφικών κοινοτήτων.
«Η στρατηγική είναι η εξής: Είμαστε εδώ, αυτή η γη μας ανήκει και θα σας διώξουμε από αυτήν, με όλα τα μέσα που διαθέτουμε», τόνισε ο Ντοβ Σεντάκα, έφεδρος ισραηλινός στρατηγός που εργάζεται για ένα ίδρυμα που υποστηρίζει την ισραηλινο-παλαιστινιακή συνεργασία. «Είναι απαίσιο», πρόσθεσε.
Υποστηρίζει ότι λόγω των σφοδρών μαχών στο εσωτερικό της Γάζας και της αγωνίας που νιώθουν όλοι οι Ισραηλινοί για τις φρικαλεότητες που διέπραξε η Χαμάς, οι Ισραηλινοί στρατιώτες αδυνατούν τώρα, περισσότερο από ποτέ, να ανταποκριθούν στο καθήκον τους να προστατεύουν τους Παλαιστίνιους αμάχους στις κατεχόμενες περιοχές.
«Δεν εμποδίζουν τους εξτρεμιστές εποίκους», είπε. «Κλείνουν τα μάτια τους».
Σύμφωνα με καταθέσεις μαρτύρων, βιντεοσκοπημένο υλικό και αναλυτές που εξέτασαν τα ευρύτερα χαρακτηριστικά της βίας, οι εξτρεμιστές έποικοι στη Δυτική Όχθη επιτίθενται σε παλαιστινιακά σπίτια και επιχειρήσεις, ανατινάζουν τις γεννήτριες και τους ηλιακούς θερμοσίφωνες, καίνε τις σκηνές των ημινομαδικών βεδουίνων κτηνοτρόφων – ακόμη και πυροβολούν ανθρώπους.
«Δεν σταματούν τους εξτρεμιστές εποίκους», είπε. «Κλείνουν τα μάτια τους».
Αξιωματούχοι των Ηνωμένων Εθνών λένε ότι από τις 7 Οκτωβρίου, οι Ισραηλινές Ένοπλες Δυνάμεις και οι ένοπλοι έποικοι έχουν σκοτώσει περισσότερους από 120 Παλαιστίνιους στη Δυτική Όχθη. (Οι περισσότεροι από αυτούς τους θανάτους σημειώθηκαν σε συγκρούσεις με Ισραηλινούς στρατιώτες).
Ακόμη και πριν από τις επιθέσεις της Χαμάς, η βία των εποίκων είχε φτάσει στα υψηλότερα επίπεδα από τότε που τα Ηνωμένα Έθνη άρχισαν να την καταγράφουν στα μέσα της δεκαετίας του 2000. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ, υπήρχε ένα περιστατικό βίας των εποίκων την ημέρα. Τώρα ανέρχονται σε επτά.
Συν τοις άλλοις, αυξάνεται και ο αριθμός των κινητοποιήσεων των Παλαιστινίων νέων, που είναι εξοργισμένοι με τον ανηλεή βομβαρδισμό της Γάζας. Οι διαμαρτυρίες αυτές οδηγούν συχνά σε θανατηφόρες συγκρούσεις με τα ισραηλινά στρατεύματα. Οι στρατιώτες πραγματοποιούν επίσης νυχτερινές αντιτρομοκρατικές επιδρομές, οι οποίες, όπως λένε οι Ισραηλινοί, είναι απαραίτητες για την πάταξη των ένοπλων ομάδων. Αλλά οι επιδρομές, που συχνά πραγματοποιούνται σε στενά σοκάκια και πυκνοκατοικημένες γειτονιές, μπορεί να προκαλέσουν μεγαλύτερη αιματοχυσία.
Η Δυτική Όχθη, η οποία έχει συνταραχθεί και στο παρελθόν από μεγάλες εξεγέρσεις, μοιάζει έτοιμη να εκραγεί. Και η ανησυχία, μεταξύ των Παλαιστινίων και του ισραηλινού συστήματος ασφαλείας, είναι τι πρόκειται συμβεί, αν εκραγεί. Εάν η βία επεκταθεί από τη Δυτική Όχθη, θα μπορούσε να κινδυνεύσει να ανοίξει άλλο ένα μέτωπο στον πόλεμο, αυξάνοντας περαιτέρω τις πιθανότητες μιας μεγαλύτερης, ακόμη πιο καταστροφικής περιφερειακής σύγκρουσης.
Οι Παλαιστίνιοι και οι ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατηγορούν για την ολοένα και πιο εύφλεκτη ατμόσφαιρα τη δεξιά κυβέρνηση του Ισραήλ, οι υπουργοί της οποίας έχουν ορκιστεί να επεκτείνουν τους οικισμούς και να μοιράσουν περισσότερα όπλα στους εποίκους. Άλλωστε και οι θανατηφόρες επιθέσεις Παλαιστινίων εναντίον Ισραηλινών στη Δυτική Όχθη βρίσκονται επίσης στο υψηλότερο σημείο τους από τη δεκαετία του 2000, γεγονός που επιτείνει τις εντάσεις και την αίσθηση ότι ολόκληρη η περιοχή βρίσκεται στα αναμμένα κάρβουνα. Την Πέμπτη, Ισραηλινοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι Παλαιστίνιοι άνοιξαν πυρ εναντίον ενός αυτοκινήτου και σκότωσαν τον οδηγό, έναν Εβραίο έποικο.
Η Γάζα και η Δυτική Όχθη είναι δύο ξεχωριστές περιοχές που κατέλαβε το Ισραήλ στον αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1967. Το Ισραήλ αποσύρθηκε από τη Γάζα το 2005, σφραγίζοντάς την ουσιαστικά και αφήνοντας τους κατοίκους της να υπόκεινται σε έναν αυστηρό αποκλεισμό που στραγγαλίζει την οικονομία της.
Όμως το Ισραήλ εξακολουθεί να κατέχει τη Δυτική Όχθη υπό ένα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο καθεστώς που αφήνει τους Παλαιστίνιους χωρίς πατρίδα, περιορίζει τις μετακινήσεις τους και τους δικάζει στα ισραηλινά στρατιωτικά δικαστήρια – περιορισμοί που δεν ισχύουν για τους εποίκους. Ο ισραηλινός στρατός αποκλείει συστηματικά δρόμους, υποχρεώνει τους Παλαιστίνιους να απομακρυνθούν και ελέγχει αυστηρά την πρόσβαση από τη μια περιοχή στην άλλη.
Η κατάσταση στη Δυτική Όχθη περιπλέκεται ακόμη περισσότερο από τον αυξανόμενο αριθμό των ισραηλινών οικισμών –περισσότεροι από 130– τους οποίους ο περισσότερος κόσμος θεωρεί παράνομους, επειδή έχουν εγκατασταθεί σε κατεχόμενη γη.
Αυτές οι κοινότητες, συχνά χτισμένες σε στρατηγικές κορυφές λόφων περικυκλωμένες από τείχη και συρματοπλέγματα, είναι διάσπαρτες ανάμεσα σε ένα συνονθύλευμα παλαιστινιακών πόλεων και κωμοπόλεων που διοικούνται από την Παλαιστινιακή Αρχή, έναν ημιαυτόνομο παλαιστινιακό φορέα. Περίπου μισό εκατομμύριο Εβραίοι έποικοι ζουν στη Δυτική Όχθη, μαζί με περίπου 2,7 εκατομμύρια Παλαιστίνιους.
Πολλοί έποικοι απορρίπτουν τις αξιώσεις των Παλαιστινίων για τη γη, υποστηρίζοντας ότι οι Εβραίοι ζουν σε αυτό το έδαφος από τους βιβλικούς χρόνους και ότι το Ισραήλ κέρδισε δίκαια το έδαφος πριν από δεκαετίες στον πόλεμο.
Σύμφωνα με τη Ναόμι Καν, μια έποικο που εργάζεται για μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που υποστηρίζει τους οικισμούς, οι Παλαιστίνιοι λένε ότι «τα πάντα στη Μέση Ανατολή είναι δική τους γη». «Προσπαθήστε ξανά», συνέχισε. «Δεν μασάω».
Τις τελευταίες ημέρες, απειλητικά έντυπα, – τα οποία ευρέως εικάζεται ότι προέρχονται από εξτρεμιστές εποίκους–, έχουν μπει κάτω από τους υαλοκαθαριστήρες παλαιστινιακών αυτοκινήτων.
«Μια μεγάλη καταστροφή θα πέσει στα κεφάλια σας σύντομα», έγραφε ένα φυλλάδιο. «Θα καταστρέψουμε κάθε εχθρό και θα σας διώξουμε με τη βία από τους Αγίους Τόπους μας που ο Θεός έχει εγγράψει για εμάς. Όπου κι αν βρίσκεστε, μαζέψτε αμέσως τα πράγματά σας και γυρίστε εκεί που ήρθατε. Ερχόμαστε για σας».
Ο Σαμ Στάιν είναι ένας Εβραίος ακτιβιστής της ειρήνης από το Λονγκ Άιλαντ, ο οποίος έχει περάσει χρόνια δραστηριοποιούμενος στη Δυτική Όχθη και έχει παρεμβληθεί σωματικά μεταξύ των εξτρεμιστών εποίκων και των Παλαιστινίων. Λέει ότι όλη η πρόσφατη βία δεν ήταν «τυχαίες πράξεις μίσους». Αντίθετα, είπε, πρόκειται για μια «καθοδηγούμενη στρατηγική» για τη δημιουργία μιας «εβραϊκής συνέχειας» στη Δυτική Όχθη.
Οι Εβραίοι έποικοι βοηθιούνται σε αυτό το σχέδιο από το γεγονός ότι τους επιτρέπεται να φέρουν όπλα, ενώ οι Παλαιστίνιοι πολίτες όχι. Ένα ακόμα πρόσφατο περιστατικό, ένα από τα πολλά, δείχνει πώς οι Παλαιστίνιοι συχνά πληρώνουν το τίμημα.
Στις 13 Οκτωβρίου, ο Zakariya al-Arda, ένας Παλαιστίνιος εργάτης οικοδομών που ζούσε σε μια μικρή πόλη της Δυτικής Όχθης που ονομάζεται At-Tuwani, ανέβαινε με τα πόδια έναν λόφο μετά την προσευχή της Παρασκευής με περίπου οκτώ φίλους του. Ένα βίντεο από εκείνη την ημέρα δείχνει ότι κανένας από την ομάδα του δεν φέρει πυροβόλα όπλα, αν και ένας κρατάει μια πέτρα.
Ένας έποικος από το Havat Ma’on, ένα φυλάκιο που συνορεύει με το At-Tuwani και θεωρείται παράνομο ακόμη και σύμφωνα με την ισραηλινή νομοθεσία, κατεβαίνει τον λόφο επιδεικνύοντας ένα τουφέκι. Χτυπάει τον κ. al-Arda με το κοντάκι. Όταν ο κ. al-Arda προσπαθεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του, ο έποικος τον πυροβολεί.
Η σφαίρα διαπερνά το στομάχι του, λίγα εκατοστά κάτω από τους πνεύμονές του. Επιζεί. Αλλά αυτή η σφαίρα έσπειρε το φόβο σε ολόκληρη την κοινότητα.
«Δεν κάναμε τίποτα στους εποίκους», είπε ο αδελφός του al-Arda, Khaled. «Μας παρενοχλούν συνεχώς, βανδαλίζουν την περιουσία μας και απειλούν την ασφάλειά μας. Τι θέλουν από εμάς;»
Ο Boaz Natan, ένας έποικος και πρώην στρατιώτης που επιβλέπει την ασφάλεια στο Havat Ma’on και στον γειτονικό οικισμό Ma’on, γνώριζε για τους πυροβολισμούς, αλλά δήλωσε ότι δεν ήθελε «να υπεισέλθει στο αν αυτό ήταν σωστό ή όχι». Παρόλα αυτά, είπε, η επιτροπή ασφαλείας του οικισμού πήρε αμέσως το όπλο του άνδρα επειδή δεν ήθελαν «μοναχικούς παίκτες να παίρνουν το νόμο στα χέρια τους».
Η ισραηλινή αστυνομία ερευνά το περιστατικό, σύμφωνα με τον Ισραηλινό στρατό.
Οι Παλαιστίνιοι ηγέτες λένε ότι ο λαός τους είναι πιο φοβισμένος –από αυτό που συμβαίνει στη Γάζα και τώρα σε όλη τη Δυτική Όχθη– από ό,τι ήταν εδώ και πολύ καιρό.
«Το Ισραήλ λέει ότι έχει το δικαίωμα να απαντήσει. Απάντησαν», δήλωσε ο Mustafa Bargouthi, ανώτερος Παλαιστίνιος νομικός. «Πόσες ακόμα χιλιάδες Παλαιστίνιοι πρέπει να πεθάνουν για να σταματήσουν;»
Στην περίπτωση του κ. Σάλεχ, του άνδρα που σκοτώθηκε ενώ μάζευε ελιές, η οικογένειά του παραμένει σε κατάσταση σοκ.
Ζούσε σε ένα χωριό που ονομάζεται Al Sawiya, βόρεια της Ιερουσαλήμ. Σαράντα ετών, αγωνιζόταν να συντηρήσει τα τέσσερα παιδιά του με τη μικρή επιχείρησή του που πουλούσε φρέσκα βότανα στη Ραμάλα, μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της Δυτικής Όχθης.
Σύμφωνα με εκπρόσωπο του I.D.F., ένας στρατιώτης εκτός υπηρεσίας «φέρεται» να πυροβόλησε με το στρατιωτικό του όπλο κατά τη διάρκεια του περιστατικού και έχει τεθεί υπό κράτηση για ανάκριση. Ο εκπρόσωπος δήλωσε ότι οι Ισραηλινοί στρατιώτες υποχρεούνται να παρεμβαίνουν εάν είναι παρόντες όταν ξεσπά βία.
Αλλά σε αυτή την περίπτωση, ο Mohammad Yasser Saleh, ένας από τους ξαδέλφους του Bilal, δήλωσε ότι οι Ισραηλινοί στρατιώτες κάθονταν σε ένα τζιπ που ήταν σταθμευμένο στην κορυφή του λόφου κατά τη διάρκεια του περιστατικού με τους πυροβολισμούς και παρακολουθούσαν το όλο σκηνικό. Ο Στρατός αρνήθηκε να σχολιάσει γιατί οι στρατιώτες δεν επενέβησαν.
Η δολοφονία έχει αφήσει τα παιδιά του Σάλεχ σε σύγχυση.
Ο Μούσα, 8 ετών, θυμάται τι έκανε ο πατέρας του λίγο πριν ακουστούν οι πυροβολισμοί.
“Με κουβαλούσε ενώ χόρευε και με έκανε να γελάω”, είπε. “Στη συνέχεια με σήκωσε σε μια ελιά και μου είπε: “Για να δούμε πόσες ελιές μπορείς να μαζέψεις”.
Ενισχύστε την προσπάθειά μας κάνοντας μια δωρεά στο Άρδην πατώντας ΕΔΩ.
Γνωρίστε τα βιβλία των Εναλλακτικών Εκδόσεων
Ακολουθήστε το Άρδην στο Facebook
Ακολουθήστε το Άρδην στο twitter
Εγγραφείτε στο κανάλι του Άρδην στο Youtube
