Τι έβγαλε η κάλπη;

717

Τέλος του δικομματισμού, ανάδειξη νέων δυνάμεων και πολιτική ρευστότητα…

του Γιάννη Ξένου από τη Ρήξη που κυκλοφορεί (φύλλο 85)

2009: «Θρίαμβος Γιώργου-ΠΑΣΟΚ, ανάλογος με αυτόν του ’81» (Ελευθεροτυπία), «Εκλογικός θρίαμβος ΠΑΣΟΚ, ανοίγει ο δρόμος για την ανάταξη της χώρας» (Βήμα), «Ιστορική νίκη Γιώργου» (Νέα), «Μέρες ’81, με θρίαμβο του Γιώργου» (Έθνος). Αυτά ήταν τα πρωτοσέλιδα των κυριότερων κεντροαριστερών εφημερίδων την επομένη των εκλογών. Δεν τα αναφέρουμε από διάθεση χαιρέκακη, αλλά διότι στην εποχή μας, που ο ιστορικός χρόνος είναι ιδιαίτερα πυκνός, η ταχύτητα που μπορεί να βρεθεί κανείς από τα χαμηλά στα ψηλά, αλλά και από την άλλη να βρεθεί μεμιάς στα Τάρταρα, είναι ασύλληπτος.

Αυτοί λοιπόν, που την Κυριακή το βράδυ πανηγύριζαν για το αποτέλεσμα των εκλογών, ας το έχουν στο μυαλό τους.

Ο πρώην δικομματισμός
Για να φτάσουμε στα πρόσφατα αποτελέσματα, το ΠΑΣΟΚ έλαβε μόλις και μετά βίας 13,18%, και τέτοιο χαμηλό ποσοστό δεν είχε πάρει ούτε το 1974, όταν ανέτελλε η Μεταπολίτευση, τότε πήρε 13,58%. Το ΠΑΣΟΚ πήρε 833.000 ψήφους, δηλαδή έχασε από τις προηγούμενες εκλογές 2.180.000 ψήφους, όταν από το 1981 και μετά, σε καμιά εκλογική μάχη, ακόμα και στα δύσκολα χρόνια του 1989, δεν έπεσε κάτω από τις 2.500.000 ψήφους, ενώ στη δεκαετία του 2000, σε όλες τις εκλογές, έπαιρνε κοντά στις 3.000.000 ψήφους. Εν τάχει, το ΠΑΣΟΚ έχασε τρεις από τους τέσσερις ψηφοφόρους του, που κινήθηκαν προς όλα τα κόμματα. Το 30% των ψηφοφόρων του πήγε στην Αριστερά (19% ΣΥΡΙΖΑ, 10% ΔΗΜΑΡ, 5% ΚΚΕ), ένα 15,5% σε κόμματα που δεν μπήκαν στη Βουλή, μικρά νεοφιλελεύθερα (Μπακογιάννη, Μάνο, Τζήμερο), στους Οικολόγους Πράσινους, στην Κατσέλη κ.ά., 8% στους Ανεξάρτητους Έλληνες, 4,5% στη Χρυσή Αυγή και μικρότερα ποσοστά σε όλους τους άλλους, δηλαδή είχε διαρροές σε ολόκληρο το πολιτικό φάσμα. Αλλά και ένα μεγάλος αριθμός ψηφοφόρων του αποφάσισε να απέχει, η αποχή από τις προηγούμενες εκλογές αυξήθηκε κατά 590.000 ψήφους, και πιστεύεται ότι ένα μεγάλο ποσοστό των απεχόντων ήταν πρώην ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ. Το ΠΑΣΟΚ πια είναι ένα μικρό (το παραδέχτηκε με φοβερή αφέλεια και ο Κ. Σκανδαλίδης), γερασμένο (στην ηλικιακή κατηγορία 18-24, πήρε μόνο 9,8%) κόμμα, χωρίς λόγο ύπαρξης, μιας και τα μεσοαστικά δημοσιοϋπαλληλικά στρώματα, που ήταν η ραχοκοκαλιά του, δεν υφίστανται πια. Αν γίνουν σε σύντομο χρονικό διάστημα εκλογές, το πιο πιθανό είναι τα ποσοστά του να πέσουν ακόμα χαμηλότερα και να έχει την ίδια κατάληξη με την Ένωση Κέντρου στη Μεταπολίτευση.
Η ΝΔ έκανε νέο αρνητικό ρεκόρ μετά τις εκλογές του 2009. Το 18,8% που πήρε ήταν το χαμηλότερο ποσοστό στην ιστορία της, ενώ οι 1.193.000 ψήφοι της είναι σχεδόν οι μισές από όσες είχε πάρει το 2009 (2.295.719), που ήταν η μέχρι τότε χειρότερη επίδοση στην ιστορία της. Η συσπείρωση της ΝΔ  περιορίστηκε στο 53%, στην ήδη χαμηλή συσπείρωσή της από τις εκλογές του 2009. Οι πρώην ψηφοφόροι μετακινήθηκαν προς όλο το πολιτικό φάσμα, αλλά κυρίως σε ένα κόμμα που βγήκε από τα σπλάχνα της, τους Ανεξάρτητους Έλληνες, 15%. Τα συγγενικά κόμματα που έμειναν εκτός Βουλής (Μάνος, Τζήμερος, Καρατζαφέρης) διάλεξε το 10,5%, των πρώην ψηφοφόρων της, ενώ ένα πενιχρό 4,5% ακολούθησε την Μπακογιάννη. Η Χρυσή Αυγή παίρνει και αυτή σημαντικό ποσοστό, της τάξης του 7,5%, ενώ και ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ικανοποιητική διεισδυτικότητα, αφού τον ψήφισε το 6% των πρώην νεοδημοκρατών. Όπως το ΠΑΣΟΚ έτσι και η Ν.Δ. είναι ένα γερασμένο κόμμα καθώς στην ηλικιακή κατηγορία 18-24  πήρε μόνο 10,8%, και στην ευρύτερη 18-44 11,2%. Και αυτή έχει πρόβλημα ανανέωσης, η οποία δεν πρόκειται να συμβεί όσο το κόμμα ελέγχεται από μια παρέα γιάπηδων που συχνάζουν στο Κολωνάκι και ο Δαπίτης είναι όρος συνώνυμος του «φλώρου».

Οι κερδισμένοι των εκλογών
Ο ΣΥΡΙΖΑ ξεπέρασε το ένα εκατομμύριο ψήφους (1.061.000), ουσιαστικά τριπλασίασε τις ψήφους από τις 315.000 των προηγούμενων εκλογών, όταν ήταν μαζί του και ο Κουβέλης. Μιλάμε για τεράστια εκλογική νίκη για ένα χώρο που, παραδοσιακά, ο σκληρός πυρήνας των ψηφοφόρων του είναι γύρω στο 3%. Βγήκε πρώτο κόμμα σε 16 εκλογικές περιφέρειες, κερδίζοντας σε περιοχές που παραδοσιακά ήταν πρώτο κόμμα το ΠΑΣΟΚ, όπως η Β΄ Αθηνών, η Αχαΐα και άλλες. Χαρακτηριστικό όμως για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι οι βουλευτές του που βγήκαν πρώτοι σε σταυρούς στις μεγάλες περιφέρειες της Β΄ Αθηνών και Αττικής ήταν οι προερχόμενοι από το ΠΑΣΟΚ. Έτσι, στη Β΄ Αθηνών η Σοφία Σακοράφα έλαβε 70.000 σταυρούς και ο Παναγιώτης Κουρουμπλής 52.000 σταυρούς, όταν ο αμέσως επόμενος, προερχόμενος από ΣΥΝ, Δ. Παπαδημούλης, έλαβε 38.000 και ο τέταρτος Δραγασάκης 35.000. Στην Αττική πρώτος βγήκε με 19.150 σταυρούς ο Αλέξης Μητρόπουλος και δεύτερος ο δημοσιογράφος Νάσος Αθανασίου (12.200). Ο ΣΥΡΙΖΑ ίσως να έχει την πιο ετερόκλιτη  ιδεολογικά κοινοβουλευτική ομάδα, μιας και περιλαμβάνει βουλευτές που ήταν συνδεδεμένοι για δεκαετίες με το ΠΑΣΟΚ: τηλεστάρ όπως ο Π. Τατσόπουλος, δημοσιογράφους όπως ο Γ. Βαρεμένος και φυσικά και από τις μυριάδες συνιστώσες, που αρκετές βγάζουν δικούς τους βουλευτές.
Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες, ένα κόμμα μόλις σαράντα ημερών, έκανε την έκπληξη (διψήφιο ποσοστό 10,6% και 680.000 ψήφοι) εκφράζοντας τη λαϊκή αντιμνημονιακή δεξιά, αυτή δηλαδή που έβγαλε πριν δυο χρόνια τον Σαμαρά πρόεδρο της ΝΔ και μετά ένιωσε προδομένη από τη στροφή του. Δεν θα επεκταθούμε παραπάνω, καθώς σε άλλα άρθρα της εφημερίδας θα διαβάσετε αναλυτικά για τους Ανεξάρτητους Έλληνες.
Η Χρυσή Αυγή, η οποία, από μια γραφική τραμπούκικη ομάδα που κινούνταν μεταξύ του 0,07% στις εκλογές του 1996 έως το 0,29% στις προηγούμενες εκλογές, είναι ο τρίτος κερδισμένος των εκλογών. Έφτασε να πάρει σχεδόν 7% και 440.000 ψήφους. Τα μεγαλύτερα ποσοστά της τα έχει σε περιοχές της Πελοποννήσου, όπως η Κορινθία (12%) και η Λακωνία (10,2%), αλλά και στην Αττική (9,7%) και στον Πειραιά (λίγο πάνω από 9%), όπου παντού βγήκε τέταρτο κόμμα. Πολλές ψήφους δεν πήρε μόνο σε περιοχές όπου το μεταναστευτικό είναι υπαρκτό πρόβλημα, αλλά την επέλεξε ένα μεγάλο ποσοστό ψηφοφόρων που δεν βρίσκει διέξοδο στο πολιτικό σκηνικό και στράφηκε συνειδητά σε κάτι άγνωστο, μη γνωρίζοντας ότι έχει να κάνει με μια συμμορία που καπηλεύεται πατριωτικές θέσεις. Από δω και πέρα, όταν θα αρχίσουν να τη μαθαίνουν, θα απομακρυνθούν αρκετοί. Η Χρυσή Αυγή πήρε ψήφους και από τα δύο πρώην μεγάλα κόμματα ίσως κοντά στις 200.000 ψήφους και φυσικά πολλούς από τους ψηφοφόρους του ΛΑ.Ο.Σ που κατέρρευσε (έχασε τις μισές του ψήφους). Σημαντικό εύρημα για τη Χ.Α. είναι το φύλλο και η ηλικία όσων την ψήφισαν. Είναι κυρίως ανδρικό και νεανικό κόμμα: 9,4% στους άνδρες, ενώ μόλις 4,4% στις γυναίκες, ενώ ως προς την ηλικία των ψηφοφόρων, στην ηλικιακή κατηγορία 18-24 παίρνει 11,5%, στην κατηγορία 25-34, 9,5%, στην 35-44 8,5%, στην 45-54, 7%, και στην 55-64 μόλις 3%, δηλαδή στις μεγαλύτερες ηλικίες τα ποσοστά της φθίνουν. Στους νέους άνδρες το ποσοστό της φτάνει μέχρι και το 15% πολύ πάνω από τα αντίστοιχα ποσοστά της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ.

Και το ΚΚΕ…    
Η εκλογική συμπεριφορά του ΚΚΕ χαρακτηρίζεται, όπως και η πολιτική του, για την ακινησία του. Το ΚΚΕ είναι το μόνο κόμμα που δεν κέρδισε τίποτα από την κατάρρευση του δικομματισμού, οι παραπάνω ψήφοι του ήταν μόλις 20.000 από τις εκλογές του 2009. Με το ΚΚΕ συμβαίνει το εξής: σε όλη την περίοδο, από τα μέσα του ’90 ως το 2007, είχε ανοδική εκλογική πορεία, και από εκεί προέκυπτε και η αλαζονεία του ότι είναι η πρώτη αριστερή δύναμη της χώρας. Στις εκλογές του ’09 ήχησε το πρώτο καμπανάκι, όταν έχασε μερικές δεκάδες ψήφους και τώρα πήρε ηχηρό μήνυμα, ότι έληξε η ηγεμονία του στις τάξεις της αριστεράς. Τα μηνύματα δυσφορίας που λάμβανε σποραδικά η ηγεσία από τη βάση, στο προηγούμενο διάστημα, θα αυξηθούν μόλις καταλαγιάσει ο κουρνιαχτός. Το πρόβλημα του ΚΚΕ είναι ότι, οι εμφανιζόμενοι σήμερα ως διάδοχοι της Αλέκας, αν ελέγξουν κάποια στιγμή ολοκληρωτικά το κόμμα, θα το οδηγήσουν σε ακόμα μεγαλύτερη συρρίκνωση και πιθανώς σε διάσπαση, εκτός και αν γίνει και εκεί κάποια μεγάλη έκπληξη. Θα επανέλθουμε, όπως φαίνεται, με ανάλογο κείμενο σε κάνα μήνα.