Αρχική » Για την “ελληνικότητα”, την “εθνική ταυτότητα”, τους προβληματισμούς του “νέου ελληνισμού”

Για την “ελληνικότητα”, την “εθνική ταυτότητα”, τους προβληματισμούς του “νέου ελληνισμού”

από admin
Συγγραφέας:
Άκις Λαμπρόπουλος
Άρδην τ.44
 Η βιβλιογραφική καταγραφή που ακολουθεί δεν διεκδικεί την απόλυτη πληρότητα”. Πολύ πιθανόν να ­υπάρχουν ατομικά δημοσιεύματα, ή αφιερώματα, ή συνεδριακές εκδόσεις που δεν είχε υπόψη του ο επιμελητής του παρόντος. Έχει καταβληθεί, πάντως, προσπάθεια ώστε απροκάλυπτα η παρατιθεμένη βιβλιο­γραφία να είναι αντιπροσωπευτική ευρύτερων τάσεων και αντιλήψεων. Εάν οι αναγνώστες επισημάνουν συγκεκριμένες, τυχόν, παραλείψεις, το Άρδην ασφαλώς δεν θα έχει αντίρρηση, να τις συμπληρώσει στο επόμενο τεύχος.Όπως θα επισημάνει ο αναγνώστης, η καταγραφή περιέχει, είτε έργα συστηματικής συλλογικής αναφοράς (πρακτικά συνεδρίων), είτε ειδικά και εκτεταμένα αφιε­ρώματα, είτε αυτοτελή δοκίμια ή και μεμονωμένες αναφο­ρές συγχρόνων διανοητών ή και παλαιοτέρων μέχρι και, των πρώτων σκαπανέων του θεματικού είδους. Αυτονόητο ότι επιδιώχτηκε να καταγραφούν μονογραφίες θεωρητικού περιε­χομένου διαφόρων ειδικευμένων επιστημόνων σχετικά με τον εννοιολογικό προσδιορισμό ορισμένων όρων, έστω και αν θεωρούνται αυτονόητοι.

Περατώνοντας τις προλογικές τούτες γραμμές αποτολμώ μια γενική επισήμανση ότι οι συγγραφείς των κειμένων της βιβλιογραφικής αναφοράς, διακρίνονται, σ’ αυτούς που το θέμα τους απασχολεί βιωματικά και με ενσυνεί­δητη αγωνία για την υποστασιακή εθνική μας εξέλιξη, στους στεγνούς λογοκράτες, που αντιμετωπίζουν το θέμα με αρνητική κριτική αποστεώνοντάς το από το συναίσθημα, το απαραίτητο αυτό συστατικό του ανθρωπίνου όντος, και στους ευκαιριακούς, που -με αυταρέσκεια για την κριτική τους ικανότητα- καταθέτουν το όποιο αυτοσχέδιο “κάτι τι τους” πιστεύον­τας ότι έχουν “λόγον διδόναι” επί παντός επιστητού.

Εννοείται ότι ο επιμελητής έχει όλη την ευθύνη για την καταγραφή και τη θεματολογία.

Άκις Λαμπρόπουλος*

 

 

1– Ελευθέρα Σχολή Φιλοσοφίας ο ΠΛΗΘΩΝ (Νο 4) Τα μαθήματα δευτέρας και τρίτης περιόδου. Υπο Β’ Προβλήματα του νέου ελληνισμού (Μάιος και Οκτώβριος του 1975) Αθήναι 1979 (συμπόσιο) απο σελ. 159 επόμ.

2– Πανελλήνιον Συμπόσιο, Τα Βασικά Προβλήματα του Συγχρόνου Ελληνισμού (24-27/10/1979),

Ελευθέρα σχολή φιλοσοφίας ο ΠΛΗΘΩΝ, επιμ. Ιω. Θεοδωρακόπουλος, Αθήναι 1980

3,4Ιδιοπροσωπεία του Νέου Ελληνισμού

Τόμοι α΄ και β’ 1983

Ίδρυμα Γουλανδρή – Χορν

5– Αλ. Τσιριντάνης

Α. Εμείς οι Έλληνες, εκδ. Σηζήτησις Αθήνα 1978

ΒΓια μια πορεία με επίγνωση

Αθήναι, έκδοση 1975, εκδ. (Ελληνικός Πολιτισμός)

6Ελληνισμός και ελληνικότητα, Ιδεολογικοί και βιωματικοί άξονες της νεοελληνικής κοινωνίας, Εισηγήσεις στη δημόσια συζήτηση που οργάνωσε η β’ έδρα κοινωνιολογίας της Παντείου 11-15 Μαΐου 1981. Εκδόσεις Εστία

7- Θεσμοί και ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία15ος – 19ος αι., Εθν. Ίδρυμα ερευνών, Κ.Ν.Ε. Αθήνα 2000.

8Ιδεολογικά ρεύματα και τάσεις της διανόησης στη σημερινή Ελλάδα, Πάντειο Πανεπιστήμιο – Επιστημονικό Συνέδριο (28 – 51/5/2001)” περιλήψεις εισηγήσεων.

9Πολιτιστική ταυτότητα και στρατηγική του ελληνισμού

Συνέδριο, Κομοτηνή, 8, 9 Ιουλίου 1994, Εκδόσεις “Γνώση” 1995-96

10– Θ. Βερέμης κ.ά Εθνική ταυτότητα και ελληνισμός στη νεωτέρη Ελλάδα, Μορφωτικό Ίδρυμα ΕΤΕ, 1997

11– Η Ελλάδα σε κρίση. Τόμος α΄ (Θ. Διαμαντόπουλος, Α. Κυριακόπουλος, Γ. Μαρίνος, Δ. Μιχαλόπουλος, Α. Παπανδρόπουλος, Π. Φωτέας) 1987 εκδ, Ροές

12– Τόμος β’ (Αιμ. Ζαχαρέας, Στ. Κούλογλου, Γ. Μασσαβέτας, Σπ. Παπασπηλιόπουλος, Σοφ. Χρυσοστομίδης) β΄ εκδ. Ροές 1987.

13Η εθνική μας ταυτότητα. Συνέδριο της χριστιανικής ενώσεως εκπαιδευ­τικών λειτουργών (Θεσ/κη 27 και 28/12.1984, Αθήνα 4 και 5/1/1985) εκδόσεις ΧΕΕΛ, 1985

14Εθνική συνείδηση και ιστορική παιδεία, Σεμινάριο Πανελληνίου Ενώσεως Φιλολόγων

6-7-8 Μαΐου /1995. Αθήνα 1994

15-.Παράδοση και πρόοδος, Παιδαγωγικό Συνέδριο, Δεκέμβριος 1977, έκδοση ΧΕΕΛ 1979

16Παράδοσις -ανανέωσις, Σύναξη ορθοδόξων θεολόγων Ι. Μ. Πεντέλης 17 – 21 / 8 / 1972

Έκδοση Ι.Μ.. Πεντέλης, 1972

17– Εισαγωγή, επιλογή κειμένων, καθ. Θ.Γ. Παπακωνσταντίνου Νεοελληνική Παιδεία, (Πολιτιστική Κληρονομιά και Ανανέωσις, Πανεπιστημιακό φροντιστηριακό υλικό, χωρίς εκδότη, 1976.

 

18– Χρυσοστόμου Κωνσταντινίδου, Μητροπολίτου Μύρων, Ορθόδοξος Ανατολή και Δυτικός Κόσμος, Διάλογος ιδεών, Εκδόσεις Αθηνά 1972

19– Μεθοδίου Φούγια, Μητροπολίτου Πισιδίας (πρώην Θειατύρων).Το ελληνικό υπόβαθρο του χριστιανισμού, Έκδοσις Αποστολικής Διακονίας, 1992

20– Μεθοδίου Φούγια, Μητροπολίτου Πισιδίας, Το ελληνικό υπόβαθρο του ευρωπαϊκού πολιτισμού, οι ελληνικές ρίζες της Ευρώπης, Εκδόσεις Νέα σύνορα – Λιβάνης, 1999

21– καθ. Στυλιανός Γ, Παπαδόπουλος Ορθοδοξία και ελληνισμός, Πορεία προς την τρίτη χιλιετία, Εκδόσεις Παρουσία, Αθήνα 1996

22– Ιωάννου Παναγοπούλου, Δημοκρατία και ελληνική ορθοδοξία, Δοκιμή διαλόγου, Εκδόσεις Στεφ. Βασιλόπουλος, Αθήνα 1982

23– Καθ. π. Γεωργιος Μεταλληνός Ελληνισμός μαχόμενος, Εκδόσεις Τήνος, 1994

24– Καθ. π. Γεώργιος Μεταλληνός Ορθοδοξία και ελληνικότητα, Εκδόσεις Μήνυμα, 1992

25– Καθ. π. Γεώργιος Μεταλληνός Παράδοση και αλλοτρίωση, Εκδόσεις Δαμασκός 1990

26καθ. π. Δημητριος Κωνσταντέλος, Εθνική ταυτότητα και θρησκευτική ιδιαιτερότητα του ελληνισμού Εκδόσεις Δαμασκός.

27– Αρχιμ. Ηλίας Μαστρογιαννόπουλος, Ορθόδοξες προσεγγίσεις, εκδόσεις Γρήγορη, Αθήνα 1996

Του ιδίου, Οι πατέρες της Εκκλησίας και ο Άνθρωπος, Εκδόσεις ΖΩΗΣ, 1979

28Βυζάντιο και Ευρώπη, Συμπόσιο Maison de l’ Europe, Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1996

29– Λύσανδρος Παπανικολάου, Από το Bυζάντιο στο Εικοσιένα, Αθήνα 1996

30-Λυσ. Π. Παπανικολάου, Από την βυζαντινή στη νεοελληνική κοινότητα, Αθήνα

31– Καθ. Ελένη Kούκου, Θεσμοί και προνόμια του ελληνισμού μετά την άλωση, β’ έκδοση Εκδόσεις Aντ. Ν. Σάκκουλα Aθήνα – Κομοτηνή, 1988

32– Γιώργος Διζικιρίκης, Ο νεοελληνικός διαφωτισμός και το ευρωπαϊκό κίνημα 1750 – 1821

Αισθητική και ιδεολογία των λογίων της τουρκοκρατίας

Εκδόσεις Φιλιππότη, Αθήναι, 1984

33Οριακαί αξίαι και προβλήματα της κοινότητός μας

(ανάγκη ενισχύσεως της δικαστικής), Τάσος Ζερβός Αθήναι, 1971

34– Κωστής Μοσκώφ, Η εθνική και κοινωνική συνείδηση στην Ελλάδα

(Ιδεολογία του μεταπρατικού χώρου), γ΄ έκδοση, “Σύγχρονη Εποχή”, 1978

35– Κ. Μοσκώφ, Δοκίμια (δομές και πράξη στην ελλην. Ιστορία- σχήματα ιδεολογίας),

Εκδ. Εξάντας, Αθήνα 1979

36– Φ. Α. Δημητρακόπουλος, Ο νεοελληνισμός στη λογοτεχνία 19ος και 20ος αι.,

Εκδόσεις Επικαιρότητα 1990

37– Philip Sherrard, Δοκίμια για τον Ελληνισμό, Εκδόσεις Αθηνά, 1971

38– Χρ. Γιανναράς, H νεοελληνική ταυτότητα, εκδόσεις Γρηγόρη, 1978

39– Γιάννης Γεράσης, Η νεοελληνική ταυτότητα, εκδόσεις Ροές

40– Ιάσων Ευαγγέλου Συνείδηση ελληνικότητας (δοκίμια), εκδόσεις “Δωδώνη”

41– Δημ. Τσάκωνας, Εισαγωγή εις τον Νέον Ελληνισμόν,1958 (άνευ εκδότου)

42– Δημ. Τσάκωνας, Ελληνικότης, Β΄ έκδοσις “Ελληνικά Γράμματα”

43– Γερ. Σ. Κακλαμάνης Ανάλυση της νεοελληνικής αστικής ιδεολογίας (από το 1988 ως σήμερα), 1975

44Χρ. Γιανναράς, Ελληνικά προτελεύτια, Εκδόσεις Καστανιώτης, 1991

45– Χρ. Γιανναράς, Finis graeciae,Εκδόσεις Δόμος 1987

46– Κώστας Σταματόπουλος, Τομές στη νεοελληνική αγωνία, Εκδόσεις Δόμος, 1988

47– Κώστας Τσιρόπουλος, Η Ελλάδα ως πρόβλημα (πνευματική θεώρηση της νεοελληνικής πραγματι­κότητας), Εκδόσεις “Αστήρ”, 1965

48– Γιώργος Θεοτοκάς (εισαγωγή Σάκη Πεπονή), Πολιτικά κείμενα (εθνική αυτογνωσία κλπ.),

εκδόσεις Ίκαρος 1976.

49– Συλλογικό έργο, επιμ. Γ. η. Xάρης, Δέκα μύθοι για την ελληνική γλώσσα, Εκδόσεις Πατάκη, α΄ έκδοση, Αθήνα, 2001

50 Κυριάκος Κατσιμάνης, Σύνδρομο επίκτητης αρχαιοελληνικής αντιπάθειας, Εκδόσεις Gutenberg, Αθήνα, 1992

51– Κ. Ρωμαίος, Κοντά στις ρίζες (έρευνα στον ψυχικό κόσμο του ελληνικού λαού), “Εστία” β’ έκδοση, 1980

52– Δημ. Σ. Λουκάτος, Εισαγωγή στην ελληνική λαογραφία, Αθήνα 1977 Μ.Ι.Ε.Τ.

53– Ι. Θ. Κακριδής, Οι αρχαίοι έλληνες στην νεοελληνική λαϊκή παράδοση, Έκδοσις Μ.Ι.Ε.Τ.. Αθήνα 1978

54– Γ. Κοντογιώργης, Ελλαδική λαϊκή ιδεολογία, Νέα Σύνορα 1979

55– Περικλής Γιαννόπουλος: Άπαντα, επιμ. Δ. Λαζογιώργου – Ελληνικού, Aθήναι 1963

56– Ίων Δραγούμης, Ο ελληνισμός μου και οι Έλληνες, Αθήνα 1976, Α΄ έκδοσις 1927

57– Ίων Δραγούμης, Ελληνικός πολιτισμός (το κράτος, το έθνος, πηγή ζωής) κ.α.

58– Ίων Δραγούμης, Μαρτύρων και ηρώων αίμα, στ΄ έκδοσις 1973, Δωδώνη

59– Ίων Δραγούμης, Το ανθολόγιο του “Νουμά”, Εναλλακτικές Εκδόσεις, Αθήνα 2003

60– Ίων Δραγούμης, Όσοι ζωντανοί εκδόσεις Αθήνα, α΄ έκδοσις 1911

61– Ίων Δραγούμης, Προγραμματικοί πολιτικοί στοχασμοί

Εισαγωγικό κείμενο Γιάννη Κορδάτου. (αρχική δημοσίευση 1916, το εισ. Κείμενο του γ.κ. στην Nέα Eστια, 1941)

62 Γ. Σκληρός, Τα σύγχρονα προβλήματα του ελλη­νισμού, Αθήνα, 1970, Εκδόσεις διεθνούς επικαιρότητος

63– Παν, Γεννηματάς, Το πρόβλημα της εθνικής στρατηγικής, Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1996

64– Κων. Ι. Χολέβας Ελληνισμού ενόρασις, “Η εθνική αυτογνωσία ως πλαίσιο εξωτερικής πολι­τικής τον 21ο αιώνα”, Εκδόσεις Πελασγός, β΄ έκδ. Αθήνα, 1998

65– Σωτήρης Γουνελάς, Όψεις του παγκόσμιου και του ελληνικού γίγνεσθαι, Εκδόσεις Αρμός, Αθήνα, 2000

66– Γιώργος Καραμπελιάς Στα μονοπάτια της ουτοπίας, εκδόσεις Λιβάνη, Αθήνα 1995

67– Του ιδίου, Χίλια Εννιακόσια Είκοσι Δύο. Δοκίμιο για τη νεοελληνική ιδεολογία, Εναλλακτικές εκδόσεις, 2002

68– Θεοδ. Ι. Ζιάκας Έθνος και παράδοση, Εναλλακτικές Εκδόσεις, Αθήνα, 1995

69– Χρίστος Αξελός, Στοιχεία κριτικής της νεοελληνικής ιδεολογίας, Ελληνικά Γράμματα, 1995

70– Γιώργος Παμπούκης, Πλοηγός ιδεών για την Τρίτη χιλιετία, Εκδόσεις Δόμος, Αθήνα, 1992

71– Γιώργος Θεοτοκάς Ελεύθερο Πνεύμα, Εκδόσεις Ερμής, Αθήνα 1975.

72– Καθ. Γεώργιος Μποζώνης, Η ουσία του ελληνικού πολιτισμού

73– Καθ. Νικ. Αθ. Αντωνόπουλος Τα στοιχεία της εθνικής μας ταυτότητας, Νέα Εστία τεύχος 1955, σελ, 1053 επομ.

74– Στέλιος Ράμφος, Παιδεία ελληνική, Εκδόσεις Κέδρος Αθήνα, 1965

75– Του ιδίου, Η πολιτεία του νέου θεολόγου, Προϊστορία και αγωνία του νέου ελληνισμού

Κέδρος, Αθήνα 1981

76– Παναγιώτης Ηφαίστος, Η νεοελληνική νοοτροπία και τα αίτιά της (το ζήτημα του διεθνισμού, πατριωτισμού, εθνικισμού και η εθνική στρατηγική της Ελλάδας), Εκδόσεις Ποιότητα, Αθήνα 1997

77– Μάριος Νικολινάκος Δοκίμια για ένα Ελληνικό σοσιαλισμό, Νεα Σύνορα – Λιβάνη, Αθήνα, 1984

78– Παναγ. Γουλιέλμος, Νεοελληνική πραγματικότητα, Εκδόσεις Νέοι Σοσιαλιστές, Αθήνα, 1974

79– Δημήτριος κ. Σιώζος, Η Ελλάς Δολοφονείται, σελ. 123, άνευ εκδότου και έτους

80– Καθ. Τρύφων Κωστοπούλος, Ελλάδα: Η αθλία μοίρα ενός ιερού τόπου

Επανάστασι για την αναγέννησι, της χώρας

81– Γρηγόριος Κασιμάτης, Ελληνικά θεμέλια, Εκδόσεις των φίλων, Αθήνα 1970, σελ. 168

82- sir R.W. Livingstone, πρ. του κολεγίου Corpus Christi της Oξφόρδης, μετάφραση δ. Χονδρού, Ελληνικά ιδανικά και σύγχρονη ζωή, του, εκδόσεις Πιτσιλός, Αθήνα 1986

83– ( Α. Λιάκος, Α. Ελεφάντης, Α. Μανιτάκης, κλπ.), Ο Ιανός του εθνικισμού και η ελληνική βαλκανική πολιτική

84- Κων/νος Τσάτσος, Ελληνική Πορεία (πολιτικά δικαιώματα).

85Julia Kristeva, Έθνη χωρίς εθνικισμό, Εναλλακτικές Εκδόσεις, Αθήνα 1997

86– Ραοlo Pistoi (μετ. Κ.α. Kατσουρός), Εθνική ταυτότητα και πολιτική κινητοποίηση, Εκδόσεις Λεβιάθαν, Αθήνα 1991

87– Θεόφιλος Βέικος: Εθνικισμός και Εθνική ταυτότητα, 1993

88– Παντελής Λέκκας, Η εθνικιστική ιδεολογία, Πέντε υποθέσεις εργασίας στην ιστορική κοινωνιολογία Β΄ έκδοση, εκδόσεις Κατάρτι, 1996

89– Μισέλ Λεβί: Το εθνικό ζήτημα από τον Μαρξ ως σήμερα

90– Δόμνα Μιχαήλ: Εθνικισμός και εθνική συνείδηση

91- Χρ. Καρανίκας, Τα ιδεολογικά δεσμά. Εκδόσεις Οδυσσέας, 1982

Αναφορές και άρθρα σε περιοδικά

 

1-“Γλώσσα και έθνος”, Ευθύνη (τεύχος 112, Απρίλιος 1981), Αφιέρωμα

2Ευθύνη, Φυλλάδιο νεοελληνικού προβληματισμού,

α) τεύχος 144, Δεκέμβριος 1983, “Εξέχοντες ευρωπαίοι μιλούν για την Ελλάδα και εξέχοντες έλληνες στοχαστές μιλούν για την Ελλάδα και την ελληνικότητα”

β) τεύχος 524, Δεκέμβριος 1998 “Η Ελλάδα: Ανατολή ή Δύση”

3Ενδοχώρα, Η εθνική μας συνείδηση τ. 62 Απρίλιος 1999, αφιέρωμα

4Σύναξη τ. 62 Απρίλιος – Ιούνιος 1997, Εκκλησία – Ελληνισμός – Χριστιανισμός (αφιέρωμα)

5Εποπτεία, Νέος ελληνισμός (αφιέρωμα), Ιούνιος 1984

6Νέα Κοινωνιολογία, τ. 11, Αφιέρωμα στην Ελληνικότητα, Άνοιξη 1991

7- Σύγχρονα Θέματα Δεκέμβριος 1988, Σύγχρονα ρεύματα στην ιστοριογραφία του νέου ελληνισμού (συνεντεύξεις Σβορώνου – Δημαρά)

8- Άρδην,

Α. τ. 2 (Μάιος 1996) Αφιέρωμα Ελλάδα-Ευρώπη

Β. τ. 7 (Μάρτιος-Απρίλιος 1997) Η σύγκρουση ανατολής και δύσης

Γ. τ. 14-15 Αφιέρωμα, Αναζητώντας Ταυτότητα

Δ. τ. 25-26 (Ιούνιος-Αύγουστος 2000), Η γενιά του ΄30, η απόπειρα της σύνθεσης

Ε. τ.27 Διαφωτισμός και Εκκλησία στην Ελλάδα

ΣΤ. τ.28 Η συνάντηση Ελληνισμού-Χριστιανισμού

9- Διεπιστημονική Θεώρηση (Δεκ. 1992, τ.6).

Αφιέρωμα στο Συνέδριο “Ελληνισμός-Αυτογνωσία και Μέλλον”.

 


* Επισημαίνουμε ότι δεν γίνεται μνεία χρονολογίας και εκδότου όταν δεν αναφέρονται στο έντυπο.

ΣΧΕΤΙΚΑ

ΑΦΗΣΤΕ ΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ