Η πυραμίδα φάντασμα της Πιονγκ Γιανγκ
Του Κωνσταντίνου Μαυρίδη
Στο κέντρο ακριβώς της Πιονγκ Γιανγκ βρίσκεται ένα τεραστίων διαστάσεων τσιμεντένιο οικοδόμημα που μοιάζει με κάτι ανάμεσα σε αρχαία πυραμίδα και αυτοκρατορικό αστροκαταστροφέα από τη σειρά ταινιών επιστημονικής φαντασίας «ο πόλεμος των άστρων». Με ύψος 330 μέτρα, το απερίγραπτο κτήριο επισκιάζει τις παρακείμενες πολυκατοικίες της βορειοκορεατικής πρωτεύουσας. Την εποχή που ξεκίνησε η κατασκευή του, το Ρουιγκιόνγκ προοριζόταν να γίνει το ψηλότερο ξενοδοχείο στην υφήλιο, ένα 99όροφο τερατούργημα που ταυτόχρονα θα ήταν το απόλυτο σύμβολο της ισχύος της Βορείου Κορέας. Παρόλα αυτά και σε πείσμα των υπέρμετρα αισιόδοξων προθέσεων του καθεστώτος, το ξενοδοχείο δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Οι κατασκευαστικές εργασίες σταμάτησαν αιφνιδίως το 1992, αφήνοντας πίσω τους έναν κολοσσιαίο τσιμεντένιο σκελετό που, ως εκτόπλασμα από άλλον κόσμο, υπενθύμιζε στη βορειοκορεατική ηγεσία την πλήρη αποτυχία του εγχειρήματός της.
Τι είχε συμβεί όμως και το φαραωνικό αυτό σχέδιο ναυάγησε τόσο άδοξα; Μια ιστορική αναδρομή στα γεγονότα που γέννησαν, έθεσαν σε κίνηση και τελικά εξουδετέρωσαν τις δυνάμεις που θα κατασκεύαζαν και θα λειτουργούσαν το Ρουιγκιόνγκ θα μας οδηγήσει, αρχικώς, στο 1986. Ήταν η χρονιά της σύλληψης της ιδέας στο λαμπρό μυαλό του «Μεγάλου Ηγέτη», Κιμ Ιλ Σουνγκ, που σύμφωνα με την επίσημη ιστοριογραφία της Βορείου Κορέας ήταν, ταυτόχρονα, ο μεγαλύτερος διανοούμενος, μουσικός αλλά, και καλαθοσφαιριστής στον κόσμο. Ο «Μεγάλος Ηγέτης», λοιπόν, είχε ένα μεγάλο πρόβλημα. Ενώ μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’70, η Βόρεια και η Νότια Κορέα ήταν δύο δικτατορίες με παρεμφερείς οικονομικές δυνατότητες και παρόμοια εξάρτηση από την εξωτερική βοήθεια, από την ΕΣΣΔ και τις ΗΠΑ αντίστοιχα, στα μέσα της δεκαετίας του ’80 τα πράγματα είχαν αρχίσει να αλλάζουν με γοργούς ρυθμούς και οι Νοτιοκορεάτες να παίρνουν το πάνω χέρι στην οικονομική και τεχνολογική ανάπτυξη. Όχι μόνο αυτό, αλλά το 1986 ο νοτιοκορεατικός επιχειρηματικός όμιλος Σανγκ Γιονγκ είχε κατασκευάσει στη Σιγκαπούρη το Γουέστιν Στάμφορντ, το ψηλότερο ξενοδοχείο στον κόσμο εκείνη την εποχή. Για τον Κιμ τον πρεσβύτερο, είχε έρθει λοιπόν η ώρα οι αυθάδεις Νότιοι να πάρουν ένα μαθηματάκι για το πώς χτίζονται τα πραγματικά ψηλά ξενοδοχεία! 226 μέτρα αυτοί, 300 και βάλε εμείς και θα μοιάζει και με Ζιγκουράτ απ’ το σοσιαλιστικό υπερδιάστημα!
Το σχέδιο ήταν πραγματικά εξωγήινο με 3 χιλιάδες δωμάτια, 7 περιστρεφόμενα εστιατόρια και πρόβλεψη να αντέξει μέχρι και σε επίθεση με βόμβα νετρονίου, αφού θα κατασκευαζόταν αποκλειστικά από τόνους επί τόνων θωρακισμένου σκυροδέματος. Ο λόγος που επιλέχθηκε το σχήμα της πυραμίδας για το Ρουιγκιόνγκ ήταν διττός. Από τη μια το σχήμα της πυραμίδας θα παρείχε μια τεράστια βάση για τη στήριξη όλου αυτού του τσιμέντου κι από την άλλη θα παρείχε τη βάση για τη διαιώνιση ενός μύθου. Βλέπετε, ο «Μεγάλος Ηγέτης», που ηγούνταν αδιαλείπτως της χώρας από το 1948, προετοίμαζε τον θρόνο για τον υιό του, Κιμ Γιονγκ Ιλ, τον «Αγαπητό Ηγέτη», ο οποίος είχε, υποτίθεται, συλληφθεί επάνω στο ιερό και απόκρημνο βουνό Παεκτού, το σχήμα του οποίου θα υπενθύμιζε καθημερινώς στους υπηκόους του η πυραμιδοειδής σιλουέτα του Ρουιγκιόνγκ. Αυτό που ο Κιμ Ιλ Σουνγκ παρέλειψε να πει στους υπηκόους του ήταν πως το ξενοδοχείο θα αποτελούσε «ειδική ζώνη» μέσα στην οποία θα επιτρέπονταν τα «δεινά του καπιταλισμού», όπως η χαρτοπαιξία και οι κουλοχέρηδες στο πολυτελές καζίνο, αλλά και η άκρατη κατανάλωση με αερομεταφερόμενα εταιρικά συνέδρια και πάρτι στο κέντρο της, έρημης την νύχτα Πιονγκ Γιανγκ. Το σχέδιο ήταν να προσελκύσουν πάνω από 200 εκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις από τη Δύση και το Ρουιγκιόνγκ να γίνει η Μέκκα του συνεδριακού τουρισμού του πλανήτη.
Δυστυχώς για τον «Μεγάλο Ηγέτη», αλλά και τον «Αγαπητό Ηγέτη» που τον διαδέχθηκε το 1994, το σχέδιο θα ναυαγούσε ολοκληρωτικά και αμετάκλητα και το Ρουιγκιόνγκ δεν θα μετατρεπόταν σε μνημείο της δόξας της Βορείου Κορέας, αλλά μάλλον σε σύμβολο της παρακμής της. Το υπερξενοδοχείο θα ήταν, υποτίθεται, έτοιμο το 1989, αλλά η προθεσμία εξέπνευσε και ανανεώθηκε για το 1992. Κάπου εδώ τα πράγματα άρχισαν να γίνονται πραγματικά άσχημα για τους Βορειοκορεάτες. Με τη διάλυση της ΕΣΣΔ, τα ρούβλια της οικονομικής βοήθειας στέρεψαν και παρά το γεγονός ότι ο Κιμ Ιλ Σουνγκ ξόδευε, ετησίως, το 2% του ΑΕΠ της χώρας για το ξενοδοχείο, το 1992, με τη βορειοκορεατική οικονομία στα πρόθυρα της κατάρρευσης, αναγκάστηκε να σταματήσει τις εργασίες στο αγαπημένο του πρότζεκτ. Ήταν η απόλυτη αποτυχία, την οποία του υπενθύμιζε καθημερινά το τσιμεντένιο κουφάρι που δέσποζε στο κέντρο της πρωτεύουσάς του. Στην κορυφή του κτηρίου τα συνεργεία είχαν παρατήσει έναν κίτρινο κατασκευαστικό γερανό, μόνο και μόνο για να εκνευρίζει τον «Μεγάλο Ηγέτη», ο οποίος θα άφηνε τον μάταιο τούτο κόσμο το 1994. Για τα επόμενα 14 χρόνια η Βόρειος Κορέα θα αντιμετώπιζε μια από τις χειρότερες περιόδους της ιστορίας της και έναν λιμό που θα αφάνιζε πάνω από 800 χιλιάδες ανθρώπους. Η απάντηση του καθεστώτος στις ελλείψεις τροφοδοσίας των πόλεων ήταν απλή και συνοψίστηκε στο απίστευτο σύνθημα που κατέβασε ο, ομολογουμένως, λαμπρότατος νους του «Αγαπητού Ηγέτη»: «Ας τρώμε, (δηλ. τρώτε), απλώς μόνο δύο φορές την ημέρα».
Προφανώς, μέχρι η χώρα να σταθεροποιηθεί με διεθνή επισιτιστική βοήθεια, δεν ήταν ώρα για επαναφορά του ονείρου της ολοκλήρωσης του ξενοδοχείου, αλλά με το που τα πράγματα έφτιαξαν κάπως, επανήλθαν και τα συνεργεία στο τσιμεντένιο κουφάρι. Το 2008, η αιγυπτιακή εταιρεία Οράσκομ, που είχε αναλάβει την κάλυψη της Β. Κορέας με δίκτυο 3G, ανακοίνωσε πως ξεκινούσε, εκ νέου, την ολοκλήρωση της κατασκευής του Ρουιγκιόνγκ. Όντως, μέσα σε τρία χρόνια είχαν ολοκληρώσει την κάλυψη του ξενοδοχείου με γυαλί και ατσάλι, φτιασιδώνοντας στο έπακρο την εξωτερική του εικόνα, αλλά αφήνοντας άδειο το εσωτερικό του, κατάσταση στην οποία βρίσκεται ως σήμερα που γράφονται αυτές οι γραμμές. Μέχρι να τελειώσει η πρόσοψη, ο «Αγαπητός Ηγέτης» είχε με την σειρά του αποδημήσει εις Κύριον και τον είχε διαδεχθεί ο «Διακεκριμένος Ηγέτης» με το τρελό κούρεμα, Κιμ Γιονγκ Ουν.
Παραδόξως, οι τρεις Κιμ κατόρθωσαν τελικώς να πετύχουν μια παγκόσμια πρωτιά με το ξενοδοχείο-φάντασμα, αν και όχι αυτήν που επιδίωκαν. Το Ρουιγκιόνγκ είναι σήμερα το ψηλότερο άδειο κτήριο στον κόσμο και δεν προβλέπεται να χάσει τον τίτλο αυτόν, είτε στο άμεσο, είτε στο απώτερο μέλλον. Αποτελεί επίσης εικόνα και ομοίωση του καθεστώτος που το ανήγειρε εν τω μέσω της γκρίζας και σκοτεινής Πιονγκ Γιανγκ. Ένα απαστράπτον, εντυπωσιακό, οικοδόμημα, το οποίο εκπέμπει κάθε βράδυ τα πολύχρωμα συνθήματα του τρίτου Κιμ από το καλυμμένο με LED εξωτερικό του, στερούμενο, ωστόσο, κάθε εσωτερικής υπόστασης και παραμένοντας έρημο και χωρίς ζωή.
