Η συγκινητική ιστορία του ποδοσφαιριστή Δημήτρη Πιερράκου, που έχασε τη ζωή του στο μέτωπο του «ΟΧΙ»
Του Γιάννη Μιχαλακόπουλου
Εδώ και χρόνια το αθλητικό – ολυμπιακό ιδεώδες δέχεται καίρια πλήγματα σε ελλαδικό αλλά και διεθνές επίπεδο. Διαφθορά υψηλόβαθμων στελεχών, διαπλοκή, αναβολικά και βία συνθέτουν το κανονιστικό πλαίσιο στο οποίο διαγράφεται το αθλητικό γίγνεσθαι. Από τα τοπικά πρωταθλήματα ποδοσφαίρου έως τα ρετιρέ της FIFA, φαίνεται ότι το διαζύγιο ανάμεσα σε αθλητισμό και πολιτισμό είναι οριστικό. Οι λίγες εξαιρέσεις απλά επιβεβαιώνουν τον κανόνα της αξιακής διολίσθησης. Κρίμα, γιατί πρόκειται για δύο έννοιες που βάδιζαν χέρι χέρι για αιώνες στα μονοπάτια της ομορφιάς, της προόδου και της α-λήθειας…
Έτσι, αρκετοί ρομαντικοί φίλαθλοι επιλέγουν μια εναλλακτική ανάγνωση της αθλητικής πραγματικότητας. Συγκεκριμένα, γίνεται μια προσπάθεια ώστε το φάσμα των σπορ να αναλύεται μέσα από διαφορετικά πρίσματα τα οποία προσφέρουν η ιστορία, η κοινωνιολογία και η πολιτική επιστήμη. Αφήνουμε για λίγο στην άκρη συστήματα και τακτικές, ανασταλτικές λειτουργίες και ξαφνικές αντεπιθέσεις. Ξεχνάμε τα σκληρά μαρκαρίσματα και την άμυνα ζώνης. Θυμόμαστε ότι παλιότερα οι αθλητές και πρωταθλητές μας υπήρξαν συνήθως άνθρωποι με κοινωνικές αναζητήσεις, ευαισθησίες και έντονη εθνική συνείδηση.
«Με το χαμόγελο στα χείλη»
Μάλιστα, κάθε που μπαίνει ο Οκτώβριος, με τους ‘αγιοδημήτρηδες’ να φοράνε τα γιορτινά τους και την Κόρη του Βαρδάρη να γαλαζοντύνεται, το μυαλό ταξιδεύει σε εκείνα τα εκλεκτά παιδιά του 1940-41. Η καρδιά ανοίγει διάπλατα για να αγκαλιάσει τη Νεολαία της Πίνδου και της Τρεμπεσίνας, η οποία πήγε «με το χαμόγελο στα χείλη» να γρονθοκοπήσει το ανθρωποφάγο φασιστικό θηρίο, ενώ αυτό παρήλαυνε αλαζονικά προς τη χερσόνησο του Αίμου. Τότε, πολλοί ήταν οι επώνυμοι (διανοούμενοι, ηθοποιοί κτλ) που έσπευσαν στο θέατρο των επιχειρήσεων, σε εκείνα «τα μέρη που δεν έχει καθημερινές και σκόλες».
Ανάμεσα στους Αρματωμένους του Κύπριου Λουκή Ακρίτα και Τα Ματωμένα Χιόνια του Άγγελου Τερζάκη, βρέθηκαν και αρκετοί διάσημοι Αθλητές όπως ο Γεώργιος Βατίκης του ΠΑΟΚ (φονευθείς στις 17.11.1940), ο Γεώργιος Ιβάνωφ του ΗΡΑΚΛΗ (εκτελεσθείς στις 04.01.1943) ο Νικόλαος Καψοκέφαλος της ΑΕΚ, ο Νικόλαος Νίτσας του Εθνικού… Θαρρείς και τα «βεντετιλίκια» της εποχής επέβαλαν μετακίνηση στη ζώνη των πρόσω αντί κάποιας ευνοϊκής τοποθέτησης εις τα μετόπισθεν…
Μια χαρακτηριστικότατη, εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και ιδιαιτέρως συγκινητική περίπτωση αποτελεί ο επιθετικός του Παναθηναϊκού Δημήτρης (Μίμης) Πιερράκος. Ο (γνωστός και ως) Μπρακ των ελληνικών γηπέδων του Μεσοπολέμου, γεννήθηκε το 1909 στο Γύθειο ενώ στη συνέχεια η οικογένειά του μετακόμισε στην Αθήνα, όπου ο νεαρός Μίμης ξεδίπλωσε το ταλέντο του αρχικά στην Ένωση Αμπελοκήπων. Από εκεί τον εντόπισαν οι άνθρωποι του Παναθηναϊκού και τον έφεραν στη Λεωφόρο το 1926. Ως ποδοσφαιριστής του ΠΑΟ συνέδεσε το όνομά του με χρυσές σελίδες της Ιστορίας του Τριφυλλιού, ενώ την περίοδο 1933 – 1936 κατηφόρισε και μέχρι την πολύπαθη Νήσο του Ευαγόρα όπου αγωνίστηκε ως παίκτης-προπονητής με τη μετέπειτα Μεγάλη Κυρία του Κυπριακού ποδοσφαίρου, την Ανόρθωση Αμμοχώστου.
Όταν βάρεσαν οι καμπάνες, στις 28 Οκτωβρίου 1940, ο 31 ετών διεθνής αθλητής Πιερράκος έσπευσε να παρουσιαστεί οικειοθελώς «εις το πλησιέστερον στρατολογικόν γραφείον» ζητώντας να προωθηθεί στο μέτωπο. Υπηρέτησε με την ειδικότητα του ασυρματιστή σε προκεχωρημένη μοίρα βαρέως πυροβολικού και σκοτώθηκε λίγες μέρες μετά, στο χωριό Διποταμιά κοντά στην Καστοριά, όπου και ετάφη. Το 1950 τα οστά του μεταφέρθηκαν στο Κοιμητήριο Ζωγράφου με τις δέουσες τιμές, αποδεικνύοντας ότι ακόμα και η δύστροπη λήθη του χρόνου νικιέται όπου… «άνθρωπος βούλεται».
Όμως, βαδίζοντας ανάμεσα σε Ιστορία και θρύλο είναι αδύνατον να παραβλεφθεί η ακολουθία των γεγονότων σχετικά με την τελευταία επιστολή που έγραψε ο Πιερράκος στην οικογένειά του και η οποία έμελλε να μην ολοκληρωθεί. Το ημερολόγιο σημαδεύει την 18η Νοεμβρίου 1940 και ο Μπρακ έχει μόλις συλλάβει και παραδώσει στη μονάδα του έναν ιταλό πιλότο, το αεροπλάνο του οποίου έχει καταρριφθεί. Αμέσως μετά, σημειώνει στο γράμμα του: «Σήμερα μας επισκέφθηκαν εχθρικά αεροπλάνα. Έγινε αερομαχία και τους ρίξαμε τρία. Από το ένα αεροπλάνο γλίτωσαν τρεις με αλεξίπτωτα. Τον έναν εξ αυτών τον έπιασα εγώ. Είχε πέσει πέντε χιλιόμετρα μακριά μας. Αν έβλεπε το τρέξιμο μου ο Σίμιτσεκ, σίγουρα θα με έπαιρνε στην Εθνική Ομάδα».
Παρά την ένταση των στιγμών, ο πνευματώδης Λάκων ραδιοτηλεγραφητής –μη χάνοντας το χιούμορ του– αναφέρεται στον Μαγιάρο ομοσπονδιακό προπονητή της Εθνικής Ομάδας Στίβου (Όττο Σίμιτσεκ) και του υπογραμμίζει ότι θα τα κατάφερνε στα απαιτητικά δρομικά αγωνίσματα αντοχής.
Με το μελάνι ακόμα νωπό πάνω στο επιστολόχαρτο, οι Ιταλοί βομβαρδίζουν την περιοχή και ένα θραύσμα οβίδος τραυματίζει θανάσιμα στο κεφάλι τον Πιερράκο.
Λίγες στιγμές πριν το «άσπλαχνο θανατερό βόλι» φονεύσει τον Έλληνα πρωταθλητή, εκείνος εμφανίζεται καθησυχαστικός και αισιόδοξος, γράφοντας με λόγια τρυφερά προς τη μητέρα του: «[…] πάμε Υπερ- Υπέροχα… Μαμακούλα γεια σου. Είμαι πολύ – πολύ καλά… σας παρακαλώ να είσθε τελείως ήσυχοι […]». Η εν λόγω «συγκυρία» θα έκανε ακόμα και τον Μαραθωνομάχο ποιητή του «Χρυσού Αιώνος» Αισχύλο να «χλωμιάσει» και να απιθώσει την πένα του… Δεν θα ήταν κακή ιδέα, οι φιλόλογοι να επικαλούνται το συγκεκριμένο ιστορικό γεγονός για να διδάξουν στα γυμνασιόπαιδα την τραγική ειρωνεία και τη διαχρονικότητά της.
Τέλος, για 80 ακριβώς χρόνια ο ραδιοτηλεγραφητής Πιερράκος Δημήτριος προσπαθεί (με τον παρωχημένης τεχνολογίας ασύρματό του) να επικοινωνήσει μαζί μας. Θέλει να μας κεντρίσει, να μας ξυπνήσει! Τα σήματά του είναι δυνατά και καθαρά! «Δεν θα περάσουν!», μας λέει.
Ο Μπρακ έχει δίκιο. Ο εξωτερικός αντίπαλος δεν θα διαβεί. Όμως πλέον, ο εχθρός βρίσκεται δίπλα μας και (κυρίως) εντός μας.
Έτσι, η σκυτάλη πέρασε σε εμάς… Κάπου εδώ ξεκινάει ο ημέτερος Αγώνας περί Ελευθερίας και Δικαιοσύνης.
Πηγές
• «Ένας αιώνας Ανόρθωσις Αμμοχώστου», επιμέλεια έκδοσης: Γιώργος Μελετίου, Κύπρος, 2016.
• Ιστοσελίδα Πέτρου Παπαπολυβίου (papapolyviou.com).
