του Δ. Γερούκαλη, από το Άρδην, τ. 36, Μάιος-Ιούνιος 2002
Διερχόμεθα περίοδο μεγάλης κρίσης και πολαπλών συγκρούσεων. Είναι ίσως ευκαιρία να θυμηθούμε ο- : αυτές τις περιόδους αυξάνουν οι βαθμοί “ελευθερίας” και. επειδή το “μέλλον” δεν είναι γραμμική προέκταση του παρόντος και του παρελθόντος, να ενεργοποιηθούμε για να το “εφεύρουμε’
Ο Κονδύλης μας θυμίζει ότι “χώρες ανήμπορες να ανταποδώσουν”, έστω και με λίγα αλλά επώδυνα πλήγματα από μακρια τα πολλά πλήγματα που θα δέχονταν από κοντά, θα ήταν a0upua-τα στα χέρια του πλανητικού ηγεμόνα και θα μεταβάλλοντα1. :· πεδίο άσκησης της στρατιωτικής τεχνολογίας. Έτσι σύντομοι · εντατικοί, οιονεί χειρουργικοί, πόλεμοι, όπου η υψηλή στρατιωτική τεχνολογία θα εκδηλώνει ανεμπόδιστα τις δυνατότητες ~: και θα κρίνει αποκλειστικά την έκβαση του πολέμου, είναι πιθανοί μονάχα όταν ο ένας από τους δύο εμπολέμους, ο χειρούργος υπερέχει συντριπτικά. “Ο ασθενέστερος μόνον μία δυνατότητα έχει: να μεταφέρει (εν μέρει) τον πόλεμο στο έδαφος του ισχυρότερου με την τρομοκρατία και τη δολιοφθορά”.
Γενικά χαρακτηριστικά Δύσης
Ο Ρωμαιοκαθολικισμός και ο Προτεσταντισμός θέτουν σαφείς ιδεολογικούς στόχους. Σε αντίθεση, η Ορθοδοξία εκφράζει την οντολογική προτεραιότητα του τρόπου ύπαρξης. Ο Δυτικός πολιτισμός, βασισμένος στη ρωμαιοκαθολική εκκλησία και τον προτεσταντισμό, προσδιορίζει τις ηθικές και κανονιστικές αρχές και θωρακίζει τα “άτομα” με ατομικές πεποιθήσεις. Το μείζον πρόβλημα του σύγχρονου δυτικού πολιτισμού είναι το πελώριο ανθρωπολογικό έλλειμμα, η απρόσωπη αναγνώριση δικαιωμάτων στο απρόσωπο άτομο. Έτσι παραβιάζεται η υπαρκτική πραγματικότητα του ανθρώπου και αλλοτριώνεται η εμπειρική αλήθεια όπως αυτή προκύπτει από την προσωπική ετερότητα και ττ. κοινωνική προϋπόθεση.
Στη Δύση, ο ατομικός πελάτης της υπεραγοράς έχει μόνο· ελευθερίες επιλογών όχι ευθύνες μετοχής ή σχέσεις άμεσης κοινωνίας στα κοινωνικά γεγονότα. Έτσι το “άτομο” διαμορφώνεται ως παθητικό και αδιαφοροποίητο. Ακραία περίπτωση στρέβλωσης είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Πρόκειται για μια άκρως συντηρητική και αυταρχική κοινωνία, και ιδεολογικά και κοινωνικοπολιτικά. Υπηρετεί την ατομική οικονομική ελευθερία και νεωτερισμό, αρνούμενη ή εμποδίζοντας τις κοινωνικές ·:. ηθικές ελευθερίες. Έτσι διαμορφώνεται το παράδοξο να επικρατεί ΑΝΑΡΧΙΑ στην οικονομία και ΥΠΕΡ – ΕΛΕΓΧΟΣ (LEVIATHAN οτην κοινωνία.
Δύση και Ισλάμ
Ο ισλαμισμός δεν πρόκειται για πηγαία και αυτοτελή ιδεολογια. Πρόκειται για μονοθεϊστική θρησκεία, με ιδρυτή τον Μωαμεί Έχει σημασία να τονισθεί ότι οι Άραβες δεν εμφανίσθηκαν αι;. · δια και μετεωριτικά στην παγκόσμια ιστορία. Προηγήθηκε η παρακμή της Ρωμανίας και η διαίρεση των χριστιανών. Γενικώς ίο έργο του Μωάμεθ χαρακτηρίζεται ως υπανάπτυκτο, κενό πνευματικής ποιότητας και υπερβολικά πλήρες από πρωτόγονες δυναμικές ενέργειες.
Στο Κοράνι, Κ, 186-7, διαβάζουμε: “και πολεμάτε τους εχθρούς· μην επιτεθείτε ποτέ πρώτοι, γιατί ο Θεός μισεί τους επιτιθέμενους, σκοτώστε τους εχθρούς σας, διώξτε τους από το φως”. Είναι δεδομένη η κοινή ιεροκρατική νοηματοδότηση της πολιτικής στη Δύση και στο Ισλάμ. Η νεωτερικότητα παράγει τον άθρησκο ανεκτικό(;) πλουραλισμό και τη φυσιοκεντρική πολιτική και υποστηρίζει την αναβίωση του θρησκευτικού φανατισμού. Ο άθρησκος πολιτισμός της δυτικής νεωτερικότη-τας είναι παγιδευμένος σε θρησκευτικές μήτρες (νομικισμός, ατομοκρατία, παράγωγα θρησκειοποίησης του εκκλησιαστικού γεγονότος στη Δύση). Κάθε νομικίστικη θρησκευτικότητα (βατικάνεια, καλβινική, πουριτανική, μουσουλμανική), που υποτάσσει την πίστη και την ηθική στο εγωτικό συμφέρον της ατομικής σωτηρίας, δικαιολογεί, αν δεν ιεροποιεί, τη φυσική εξόντωση των αντιφρονούντων.
Στη Δύση και στο Ισλάμ, παρατηρείται σύγκλιση της ιεράρχησης των σχέσεων της μεταφυσικής με την πολιτική. Η πολιτική προηγείται και υποτάσσει τη μεταφυσική σε χρηστικές αποκλειστικές σκοπιμότητες. Στην Ορθοδοξία, η πολιτική υπηρετεί το “υπαρκτικό αιτούμενο των σχέσεων κοινωνίας”.
Η Δύση και το Ισλάμ, αντίπαλα στην πράξη, ιεροκρατικά στην καταγωγή κοινωνικοπολιτικά μοντέλα, διαμορφώνουν στο μεν Ισλάμ τον Ιερό Νόμο, στη δε Δύση την εξουσιαστική χρήση του ορθολογισμού, με φετιχιστική εκδοχή το νόμο της ελεύθερης αγοράς και θρησκειοποιημένο λάτρεμα το ατομικό δικαίω-” μα. Έτσι διαμορφώνουν ιερές φαρισαϊκές απάνθρωπες σκοπιμότητες.
Η αντιπαλότητα εξαντλείται στο είδος του ιερού κώδικα (πολιτικής και πρακτικής) που το καθένα θέλει καθολικά να επιβάλλει. Στη Δύση, ως δημοκρατία θεωρείται η παθητική εκδοχή της ελευθερίας και δικαιωμάτων μέσω κοινωνικών συμβολαίων. Στο Ισλάμ, το ιεροκρατικά πολιτικό μοντέλο επιβάλει την παθητική εκδοχή της ελευθερίας ως υποταγή στο ιερατείο. Απουσιάζουν η δυναμική εκδοχή της ελευθερίας ως υπαρ-κτική γνησιότητα, ως κοινωνία σχέσεων και η ανάδειξη του Προσώπου. Στη Δύση και στο Ισλάμ όσο περισσότερο “νομοταγής” είναι ο πολίτης τόσο συμπαγέστερη είναι η φονική του βούληση. Γιατί αρνείται τον Άλλον. Πρόκειται για θεατρική συμπεριφορά με ιδιοτελείς προθέσεις. Το οντολογικό περιεχόμενο του ιδιωτικού είναι το ΜΗΔΕΝ, το ιδιωτικό (κλειστό) άτομο δεν είναι πραγματικό. Υφίσταται οντικά, αλλά δεν έχει οντολογικό αντίκρισμα. Είναι φορέας του μηδέν και του θανάτου και όχι της ύπαρξης και της ζωής.
Συμπερασματική Πρόταση
Ο Ελληνισμός και η Ορθόδοξη Πίστη είναι κομιστές της πρότασης εξόδου από την κρίση. Έσχατη οντολογική γνώση, η αυτογνωσία ως πρόσωπο. Ας θυμηθούμε πως προσδιορίζει ο Θεόδωρος Ζιόκας την πρόταση εξόδου: “ικανότητα να αποστασιοποιείται από ανάγκες, τουλάχιστον σε μια “περιοχή” της συλλογικής του ύπαρξης, ώστε να διαμορφωθεί ένα “όργανο” ανάσχεσης της κρίσης και της εκτροπής του κόσμου από τη μοιραία τροχιά του.
Σκοπός του βίου, για έναν κρίσιμο αριθμό ανθρώπων, δεν πρέπει να είναι η ικανοποίηση των αναγκών τους, αλλά κάτι έξω και πάνω από αυτές, που να μην υπόκειται στη σφαίρα της κατανάλωσης και της κυριαρχίας. Έτσι θα μπορέσουν να λύσουν μέσα τους και στη δράση τους την αντίθεση Ελευθερίας και Δικαιοσύνης. Χωρίς να χρειάζεται να καταφύγουν, πάντοτε και εκ συστήματος, στην παρεμβολή αυτόματων μηχανισμών”.
Δημήτριος Κ. Γερούκολης
