Αναδημοσιεύουμε μεταφρασμένο το αποκαλυπτικό άρθρο της ομάδας σύνταξης του Politico, που αναδεικνύει την μείζονα διαπλοκή στενών συνεργατών του Ταγίπ Ερντογάν στο λαθρεμπόριο ιρανικών καυσίμων. Δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα Politico στις 08/12/2022. Στην υπόθεση εμπλέκεται και το ρωσικό καράβι που οι ελληνικές αρχές κατέσχεσαν προσωρινώς, την περασμένη άνοιξη…
ardin-rixi.gr
Στις 22 Μαρτίου του 2021, κάποιοι από τους πιο επικίνδυνους άνδρες του κόσμου κατέβηκαν στο ιστορικό παραθαλάσσιο ξενοδοχείο Summerland της Βηρυτού – όχι για να κολυμπήσουν στη Μεσόγειο ή να εξερευνήσουν το πολυτελές θέρετρο Le Beach Pop Up, αλλά για να μιλήσουν για την Τουρκία.
Η συνάντηση ήταν μυστική, μεταξύ μιας αντιπροσωπείας ανώτερων στρατιωτικών και κυβερνητικών αξιωματούχων του Ιράν και μιας επιχειρηματικής ομάδας από την Τουρκία με επικεφαλής έναν έμπιστο του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Σύμφωνα με δυτικούς διπλωμάτες, και οι δύο πλευρές επιθυμούσαν να εμβαθύνουν τη συνεργασία τους στο λαθρεμπόριο ιρανικού πετρελαίου με αγοραστές στην Κίνα και τη Ρωσία, προκειμένου να συγκεντρώσουν κεφάλαια για τις ένοπλες οργανώσεις που δρουν στο εξωτερικό για λογαριασμό της Τεχεράνης.
Λίγο περισσότερο από ένα χρόνο μετά τη συνάντηση, όλοι οι βασικοί συμμετέχοντες θα έβρισκαν τα ονόματά τους στους καταλόγους κυρώσεων των ΗΠΑ, με μια σημαντική εξαίρεση: Ο άνθρωπος που βρισκόταν στο επίκεντρο όλων αυτών, δηλαδή, ο Τούρκος επιχειρηματίας Σίτκι Αγιάν, φίλος του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν -με τον οποίον υπήρξαν συμμαθητές στο λύκειο.
Η συνεργασία μεταξύ κάποιου που μετέχει στον στενό κύκλο του Τούρκου προέδρου και εκπροσώπων της ιρανικής ελίτ περιγράφεται λεπτομερώς σε εκατοντάδες σελίδες εγγράφων, συμπεριλαμβανομένων επιχειρηματικών συμβάσεων και τραπεζικών μεταφορών, που ερευνήθηκαν από το POLITICO. Πολλά από αυτά έχουν επίσης αναρτηθεί στο WikiIran, ιστότοπο της ιρανικής αντιπολίτευσης.
Οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις στον Αγιάν και την εταιρεία του αργά την Πέμπτη μετά τη δημοσίευση αυτού του άρθρου, μετά από μήνες αδράνειας μπροστά σε πλήθος στοιχείων που περιγράφουν λεπτομερώς τις συναλλαγές του Τούρκου με τους Ιρανούς, συμπεριλαμβανομένων υπογεγραμμένων συμβάσεων και τραπεζικών εμβασμάτων. Η απροθυμία των ΗΠΑ να επιβάλουν κυρώσεις στον Αγιάν, ισχυρίζονται διπλωματικοί κύκλοι, οφειλόταν στη στενή σχέση του με τον Ερντογάν, έναν βασικό σύμμαχο των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή και ευρύτερα.
«Οι εταιρείες του Αγιάν έχουν καταρτίσει διεθνείς συμβάσεις πώλησης ιρανικού πετρελαίου με ξένους αγοραστές, έχουν οργανώσει αποστολές πετρελαίου και έχουν βοηθήσει στο ξέπλυμα των εσόδων, αποκρύπτοντας την ιρανική προέλευση του πετρελαίου και το ενδιαφέρον των ιρανικών ‘Δυνάμεων της Κουντς’ για τις πωλήσεις», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών, το οποίο επιβλέπει την εφαρμογή των αμερικανικών κυρώσεων.
Ούτε το γραφείο του Αγιάν, ούτε εκείνο του Ερντογάν απάντησαν στις αλλεπάλληλες κλήσεις μας για κάποιο σχόλιο.
Η υπόθεση αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της περίπλοκης δυναμικής μεταξύ του Ιράν και της Τουρκίας. Επίσης, του μοναδικού και σημαίνοντος ρόλου που διαδραματίζει ο Ερντογάν στην περιοχή, αξιοποιώντας την διαμεσολάβηση μεταξύ Δύσης, Ρωσίας και Μέσης Ανατολής, για να δημιουργήσει εξαρτήσεις που συχνά αφήνουν λίγα περιθώρια στις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλους συμμάχους ώστε να αντιδράσουν στους σχεδιασμούς της Τουρκίας.
Σε μια εποχή που υπάρχει πόλεμος στην Ουκρανία και αστάθεια στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, η σχέση της Τουρκίας με το Ιράν είναι επίσης μια υπενθύμιση ότι ο Τούρκος ηγέτης δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει την επιρροή του όταν και όπου το κρίνει σκόπιμο.
Στη συγκέντρωση της Βηρυτού παρευρέθηκαν μια σειρά Ιρανών αξιωματούχων, μεταξύ των οποίων ο Ροστάμ Γκασέμι, πρώην υπουργός Πετρελαίου και ανώτερος διοικητής των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC), και ο Μπενάμ Σαριγιάρι, εμπόρου όπλων που ανήκει στις Δυνάμεις των Κούντς, θυγατρικής των Φρουρών της Επανάστασης η οποία εκπαιδεύει και χρηματοδοτεί τις ελεγχόμενες από το Ιράν ένοπλες οργανώσεις της Μέσης Ανατολής.
Ωστόσο, το πρόσωπο-κλειδί ήταν ο Αγιάν, ένας διοπτροφόρος Τούρκος επιχειρηματίας. Οι Ιρανοί επιθυμούσαν να εμβαθύνουν την αναπτυσσόμενη συνεργασία τους με τον Αγιάν, πρόεδρο του ομίλου ASB Group με έδρα την Κωνσταντινούπολη, ενός ενεργειακού ομίλου που εκτείνεται σε όλο τον κόσμο και αγοράζει, πουλάει και μεταφέρει πετρέλαιο, φυσικό αέριο, ηλεκτρική ενέργεια και πολλά άλλα.
Σύμφωνα με δυτικούς διπλωμάτες και έγγραφα που περιγράφουν λεπτομερώς τις συναλλαγές της εταιρείας του τα οποία ερεύνησε το POLITICO, με τη βοήθεια της ASB, το καθεστώς της Τεχεράνης έχει παρακάμψει τις αμερικανικές κυρώσεις για να διοχετεύσει από το 2020 περίπου 1 δισ. $ στις ελεγχόμενες από αυτό ένοπλες οργανώσεις.
Κύριος δικαιούχος των εσόδων από τις πωλήσεις πετρελαίου είναι οι Δυνάμεις Κουντς, οργάνωση που χρησιμοποιεί τα χρήματα για να πληρώνει μισθοφόρους και να χρηματοδοτεί ομάδες όπως η Χεζμπολάχ του Λιβάνου, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως τρομοκρατική οργάνωση τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από την ΕΕ, ανέφεραν οι διπλωμάτες.
«Ο Σίτκι Αγιάν χρησιμεύει σήμερα ως επικεφαλής του μεγαλύτερου οικονομικού δικτύου των Δυνάμεων Κούντς στην Τουρκία και ενδεχομένως σε ολόκληρο τον κόσμο», δήλωσε ένας από τους αξιωματούχους.
Κοινές αφετηρίες
Ωστόσο, αυτό που κάνει την εμπλοκή του Αγιάν με τις Δυνάμεις των Κουντς ακόμη πιο εκπληκτική είναι η στενή του σχέση με τον Ερντογάν.
Ο Ερντογάν και ο Αγιάν προέρχονται από το ίδιο περιβάλλον. Και οι δύο φοίτησαν στο θρησκευτικό λύκειο Ιμάμ Χατίπ της Κωνσταντινούπολης και ανέπτυξαν μια σχέση που θα αποδεικνυόταν επωφελής και για τους δύο άνδρες καθώς θα προχωρούσαν τις καριέρες τους στην πολιτική και στις επιχειρήσεις, αντίστοιχα. Ήταν ο Αγιάν, για παράδειγμα, που βοήθησε τον παλιό του φίλο να αποκρύψει την ιδιοκτησία του «Αγκντάς», ενός πετρελαιοφόρου ύψους 25 εκατομμυρίων δολαρίων που ο Ερντογάν και η οικογένειά του έλαβαν ως δώρο από έναν πλούσιο ευεργέτη το 2008, σύμφωνα με εμπιστευτικά οικονομικά αρχεία της Μάλτας που αποκαλύφθηκαν από την European Investigative Collaborations, μια κοινοπραξία δημοσιογράφων, το 2017.
Το 2014, το όνομα του Αγιάν έγινε πρωτοσέλιδο σε όλη την Τουρκία μετά τη δημοσιοποίηση μυστικά καταγεγραμμένων τηλεφωνικών συνομιλιών, που φέρονται να ήταν μεταξύ του Τούρκου προέδρου και του γιου του Μπιλάλ Ερντογάν, συμπεριλαμβανομένης μιας συνομιλίας στην οποία ο Ερντογάν ο πρεσβύτερος έλεγε ότι θα έπρεπε να απαιτήσουν από τον «κύριο Σίτκι» περισσότερα από τα 10 εκατ.$ που τους είχε προσφέρει. Ο Τούρκος ηγέτης αμφισβήτησε την γνησιότητα της καταγραφής, λέγοντας ότι αποτελεί προϊόν ενός ‘ανήθικου μοντάζ’, αλλά η ηχογράφηση συνέβαλε στο να ξεσπάσει ένα κύμα διαμαρτυριών, να διερευνηθούν οι δεσμοί του με τον Αγιάν, ακόμη και να ζητηθεί η παραίτησή του Τούρκου προέδρου.
Εκείνη την εποχή, ο Αγιάν εξακολουθούσε να ελπίζει ότι μια σύμβαση ύψους 1 δισεκατομμυρίου ευρώ που είχε υπογράψει με το Ιράν το 2010 για την κατασκευή ενός αγωγού μήκους 660 χιλιομέτρων που θα μετέφερε ιρανικό φυσικό αέριο μέσω της Τουρκίας στην Ευρώπη θα καρποφορούσε (τελικά ματαιώθηκε από τις κυρώσεις των ΗΠΑ).
Αν και δεν είναι σαφές αν ο Ερντογάν γνώριζε την έκταση της εμπλοκής του φίλου του Αγιάν με τους Ιρανούς, δυτικοί διπλωμάτες λένε ότι είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι δεν θα μπορούσε να μην το γνωρίζει, λαμβάνοντας υπόψη τη φύση των επιχειρηματικών του συναλλαγών και την εμπλοκή υψηλόβαθμων Ιρανών.
Δεδομένης της ιστορίας των δύο ανδρών –ο Αγιάν είναι επίσης κοντά στον αδελφό του προέδρου, Μουσταφά Ερντογάν– οι δυτικοί διπλωμάτες λένε ότι δεν πιστεύουν ότι πως Αγιάν μπορούσε να συνεχίζει τις συνεχιζόμενες επιχειρηματικές του δραστηριότητες με το Ιράν χωρίς τη σιωπηρή έγκριση του Ερντογάν.
Ένας δικηγόρος που εκπροσωπεί την ASB και τον Αγιάν αρνήθηκε να μας κάνει κάποιο σχόλιο. Ούτε η τουρκική κυβέρνηση απάντησε στα αλλεπάλληλα αιτήματά μας για σχολιασμό.
Ενισχύστε την προσπάθειά μας κάνοντας μια δωρεά στο Άρδην πατώντας ΕΔΩ.
Γνωρίστε τα βιβλία των Εναλλακτικών Εκδόσεων
Ακολουθήστε το Άρδην στο Facebook
Εγγραφείτε στο κανάλι του Άρδην στο Youtube
