του Οδυσσέα Κέλλογλου
Όταν το καρφί της εξαθλίωσης
φθάσει στην καρδιά σου
ελπίζω να μην ψάχνεις
για το εργοστάσιο που το κατασκεύασε
Αγνώστου τινός
Δυστυχώς για την Ελλάδα, ακόμα και όταν η αθλιότητα και η ευτέλεια τριγύρω μας είναι κοινή διαπίστωση, είναι πολύ δύσκολο, μάλλον αδύνατον, να συγκροτηθεί ένα κοινό μέτωπο ενάντια στην επικράτηση αυτής της εξαθλίωσης. Ψάχνουμε πάντοτε την αιτία του κακού έξω από εμάς. Το λάθος βρίσκεται στους απέναντι, είναι αδιανόητο εμείς να πέφτουμε έξω. Η αυτοκριτική σαν στοιχείο του διαλόγου ισχύει μόνο για τους αντιπάλους, εμείς έχουμε κατοχυρώσει το αλάθητο.
Αυτό είναι, αλίμονο, το στίγμα των λεγόμενων πνευματικών αλλά κυρίως “προοδευτικών” ανθρώπων στην “Ελλάς του 2000”, όπως θα έλεγε και ο Καζαντζίδης.
“Οι 40 Ακαδημαϊκοί διαδίδουν ένα ψεύδος”, απάντησε με πρωτόγνωρη αναίδεια και θρασύτητα η γνωστή στους “παροικούντες την Ιερουσαλήμ” κυρία Φραγκουδάκη στην έκκληση των 40 κορυφαίων εκπροσώπων της πνευματικής ζωής του τόπου για την ανάγκη προστασίας της ελληνικής γλώσσας.
Το ότι η ελληνική γλώσσα αντιμετωπίζει την απειλή της συρρίκνωσης, της αλλοίωσης και της κακοποίησης μέσα στον ίδιο τον φυσικό της χώρο νομίζουμε ότι δεν πρέπει να είναι και ειδικός στο αντικείμενο για να το διαπιστώσει κανείς.
Ωστόσο η κυρία Φραγκουδάκη, αφού κατήγγειλε στο παρελθόν και κατατρόπωσε κατά την γνώμη της το τρίπτυχο πατρίδα-θρησκεία-οικογένεια μέσα από το κλασικό σύγ-κραμά της: “Ιδεολογική λειτουργία των αναγνωστικών του δημοτικού σχολείου”, συνεχίζει ακάθεκτη ως post modern Σταυροφόρος να κατακεραυνώνει οποιονδήποτε τολμά να εκφέρει γνώμη εκτός γραμμής σε θέματα παιδείας και πολιτισμού γενικότερα.
Η δικτατορία επί του προλεταριάτου δυστυχώς υφίσταται ακόμη και η αποσταλινοποίηση είναι ακόμα το ζητούμενο στον χώρο του πνεύματος για την Ελλάδα.
Στο νέο μετασοσιαλιστικό μεσσιανισμό που ονομάζεται πολτοποίηση, έγινε εφικτή η πιο μαζική και απίθανη συναίνεση.
Βρέθηκε επιτέλους η κοινή συνισταμένη όλων των ιδεολογιών.
Ο εκσυγχρονισμός, που στοχεύει στην ομογενοποίηση και στην αγελοποίηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς σε πλανητικό επίπεδο. Και αυτή η αγελοποίηση επιτυγχάνεται ασφαλώς με την αποδόμηση του ανθρωπίνου προσώπου. Η αποδόμηση δε του ανθρωπίνου προσώπου ως μέγεθος είναι ευθέως ανάλογο με το βάθος της γλωσσικής αφασίας που καλλιεργείται συνειδητά από επίσημα εκπαιδευτικά συστήματα.
Η παιδεία πλέον δεν είναι ούτε καν εκπαίδευση αλλά απλά κατάρτιση. Η εκπαιδευτική διαδικασία εξαντλεί τον σκοπό της στο να καταρτίζει άτομα ικανά να παράγουν προϊόντα υλικά και πνευματικά ενός μόνο πολιτισμού, προς μια κατεύθυνση.
Το πρότυπο αυτού του νεωτερικού πολιτισμικού παραδείγματος όμως, αλλά και των προηγουμένων παραδειγμάτων, παρ’ όλη την φαινομενική ετερότητά τους έχουν μια κοινή βάση: τον ίδιο πολιτισμό.
Διότι πέστε μου που υπάρχει ο τέλειος σοσιαλιστής, ο τέλειος καπιταλιστής, ο τέλειος παγκοσμιοποιημένος άνθρωπος για να τον προβάλουμε ως πρότυπο στην κοινωνία. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι τα παιδιά είναι το μέλλον της κοινωνίας και το κατεξοχήν υλικό της εκπαιδευτικής διαδικασίας και με πρότυπα λειτουργούν, κινούνται και ενθουσιάζονται. Όλα θαυμάζουν κάποιο πρόσωπο αθλητή, καλλιτέχνη, επιστήμονα και εδώ νομίζω βρίσκεται και το μυστικό της εκπαιδευτικής πράξης που παραμένει αναξιοποίητο.
Τα πρότυπα τα αληθινά και αδιάφθορα που δεν υπάρχουν μόνο στα βιβλία κάποιων δοκησίσοφων συγγραφέων αλλά ούτε έχουν εκφυλιστεί στον φαύλο κύκλο της ματαιοδοξίας και της συναλλαγής· στην δικιά μας την παράδοση και στον δικό μας τρόπο βίου κυκλοφορούσαν ανάμεσά μας και έμειναν στην Ιστορία με τα μικρά τους ονόματα. Ήταν οι ήρωες και οι άγιοι. Αυτοί ήταν τα κοινωνικά πρότυπα στην παράδοσή μας μέχρι και το 1940.
Οι άνθρωποι μέχρι το 1940 δίνανε τη ζωή τους για την ελευθερία και για τον συνάνθρωπό τους. Αυτά τα πρόσωπα-πρότυπα των Αγίων και των Ηρώων εκλείπουν σήμερα, υπάρχουν ίσως κάπου κρυμμένα αλλά δεν περιλαμβάνεται στις σημερινές αξίες της κοινωνίας ο τρόπος ζωής τους.
Ο τρόπος ζωής τους υπάρχει στην Ιστορία πλέον ως αποθηκευμένη μνήμη γραπτή.
Αλλά και με αυτόν τον τρόπο ενοχλεί η ύπαρξή τους. Πρέπει να εμποδιστεί με κάθε τρόπο η δυνατότητα πρόσβασης στη συλλογική μνήμη. Καθώς υπάρχει και το δημοκρατικό προσωπείο, η Ιστορία και η Παράδοση μπορούν και πρέπει να παρέχονται στη μάζα φιλτραρισμένες από τους ειδικούς. Οι Γερμανοί τους ονομάζουν Fachidioten (ειδικευμένους ηλίθιους) τους ειδικούς, ειρήσθω εν παρόδω.
Ο πολίτης λοιπόν δεν χρειάζεται να αποκτήσει μέσω της παιδείας του κατάλληλο εξοπλισμό για να μελετήσει άμεσα και μόνος του τα κείμενα της ιστορίας και της παράδοσής του μήπως και συναντήσει έστω έμμεσα του ήρωες και τους αγίους του. Το σύστημα έχει τους ειδικούς του που θα προσφέρουν τροφή αμάσητη, και συμπεράσματα ακίνδυνα για την ύπαρξή του σ’ όσους θέλουν να μάθουν κάτι παραπάνω σ’ αυτήν τη ζωή.
Δεν χρειάζεται, λένε, να μαθαίνουν τα παιδιά άχρηστα πράγματα, νεκρές γλώσσες. Δεν ενδιαφέρει ούτε η ιστορία, ούτε ο πολιτισμός του παρελθόντος πλέον κανένα. Το νέο ανθρωπολογικό πρότυπο εφευρέθηκε, λέγεται: Πόκεμον.
Βοήθειά τους!!!
*Ο Οδυσσέας Κέλλογλου είναι καθηγητής γερμανικών.