Του Nikita Smagin από το capital.gr
Η κλιμακούμενη σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν αρχίζει να επηρεάζει τα ρωσικά συμφέροντα στη Μέση Ανατολή, καθώς και να απειλεί μια ολόκληρη σειρά ρωσο-ιρανικών σχεδίων. Ωστόσο, η Μόσχα προτιμά να προσαρμοστεί στην εξελισσόμενη κατάσταση παρά να εμπλακεί άμεσα. Η Ρωσία δεν μπορεί -και δεν πρόκειται- να σώσει το Ιράν στην αντιπαράθεσή του με το Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι μάχες μεταξύ Ιράν και Ισραήλ πλησιάζουν όλο και περισσότερο τα συμφέροντα της Ρωσίας. Το πιο προφανές δυνατό σημείο ανάφλεξης είναι τα ρωσικά στρατεύματα που εδρεύουν στην αεροπορική βάση Χμεϊμίμ της Συρίας. Το Ισραήλ βομβάρδισε τις ιρανικές δυνάμεις κοντά στο Χμεϊμίμ στις 3 Οκτωβρίου και ορισμένοι ισραηλινοί πύραυλοι καταρρίφθηκαν από τη Ρωσία.
Όλα αυτά έχουν τροφοδοτήσει ανησυχίες ότι το Ισραήλ θα μπορούσε να συνεχίσει να επιτίθεται σε ρωσικούς στόχους, πυροδοτώντας έναν εντελώς νέο κύκλο κλιμάκωσης. Αλλά οι πιθανότητες ενός πολέμου Ρωσίας-Ισραήλ είναι ελάχιστες. Φυσικά, υπάρχει ο κίνδυνος ενός αδέσποτου πυραύλου, αλλά καμία πλευρά δεν θέλει να διακόψει τους δεσμούς, και αυτό σημαίνει ότι οι συνέπειες από οποιοδήποτε λάθος θα περιοριστούν.
Ένα παρόμοιο περιστατικό με αυτό κοντά στην αεροπορική βάση Χμεϊμίμ έλαβε χώρα το 2018 όταν η συριακή αεράμυνα κατέρριψε κατά λάθος ένα ρωσικό μεταγωγικό αεροπλάνο με δεκαπέντε στρατιώτες (χρησιμοποιούνταν ως εναέρια κάλυψη από Ισραηλινό πιλότο μετά από επίθεση). Παρά την απειλητική ρητορική από τη Μόσχα, το ζήτημα επιλύθηκε σε τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν και του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η Ρωσία εξετάζει οποιοδήποτε είδος άμεσης στρατιωτικής επέμβασης στις συνεχιζόμενες μάχες στη Μέση Ανατολή. Η Μόσχα είναι τόσο βαθιά αφοσιωμένη στην Ουκρανία που δεν έχει χρόνο για νέο πόλεμο. Ούτε φάνηκε ποτέ πιθανό να πολεμήσει για να προωθήσει τα συμφέροντα του Ιράν.
Το μέγιστο που είναι πιθανό να κάνουν οι ρωσικές δυνάμεις είναι να εντείνουν τις προσπάθειες για να αποτρέψουν τις ισραηλινές επιθέσεις στη Συρία—ιδίως καθώς το Ισραήλ έχει σταματήσει να ενημερώνει τη Ρωσία πριν από χτυπήματα. Με άλλα λόγια, οποιοδήποτε ισραηλινό αεροσκάφος στοχεύει τη Συρία θα μπορούσε να εκληφθεί από τη Ρωσία ως απειλή. Ακόμα κι έτσι, η Ρωσία δεν διαθέτει επαρκή συστήματα αεράμυνας για να προστατεύσει ολόκληρη τη Συρία. Το περισσότερο που θα μπορούσε να κάνει θα ήταν να κλιμακώσει την απάντησή του σε επιθέσεις κοντά σε ρωσικές εγκαταστάσεις.
Αντί για άμεση συμμετοχή, η Ρωσία θα μπορούσε να επιδιώξει να στηρίξει το Ιράν παρέχοντας όπλα σε ιρανικές δυνάμεις συμπεριλαμβανομένων της Χεζμπολάχ και των Χούθι. Ωστόσο, για το Κρεμλίνο, αυτό θα ήταν πιο λογικό εάν τέτοιες παραδόσεις επρόκειτο να βλάψουν τις Ηνωμένες Πολιτείες και όχι το Ισραήλ. Ενώ η Μόσχα πιστεύει ότι η παρεμπόδιση των Ηνωμένων Πολιτειών οπουδήποτε στον πλανήτη είναι νόμιμος στόχος, δεν πιστεύει το ίδιο για το Ισραήλ. Κατά συνέπεια, η Ρωσία είναι πιθανό να στείλει όπλα σε ιρανούς πληρεξούσιους μόνο εάν στρατιώτες των ΗΠΑ συμμετέχουν ενεργά στη σύγκρουση.
Το ίδιο το Ιράν βρίσκεται στη γραμμή για να λάβει προηγμένη ρωσική στρατιωτική τεχνολογία. Εκτός από την αναμονή της παράδοσης δύο μοιρών μαχητικών αεροσκαφών Su-35, η Τεχεράνη ενδιαφέρεται επίσης για την απόκτηση ρωσικών ραντάρ και συστημάτων αεράμυνας. Φυσικά, τίποτα από αυτά δεν θα γίνει από τη μια μέρα στην άλλη. Ακόμη και όταν η Μόσχα δώσει το πράσινο φως στις παραδόσεις, ο εξοπλισμός πρέπει να φτάσει στο Ιράν και οι Ιρανοί πρέπει να εκπαιδευτούν για να τον χρησιμοποιούν. Το πρόγραμμα εκπαίδευσης για τα πυραυλικά συστήματα S-400, για παράδειγμα, διαρκεί έως και πέντε μήνες. Ακόμη και αν η Μόσχα παραδώσει τέτοια συστήματα τις επόμενες εβδομάδες, θα μπορούσαν να αναπτυχθούν από το Ιράν όχι νωρίτερα από την άνοιξη του 2025.
Η πιο ρεαλιστική πιθανότητα είναι ότι η Ρωσία θα μπορούσε να βοηθήσει το Ιράν με την ανταλλαγή πληροφοριών: η Τεχεράνη είναι γνωστό ότι έχει ήδη υποβάλει ένα τέτοιο αίτημα. Ενώ μια απόφαση της Μόσχας να προχωρήσει θα ήταν λογική, ακόμη και οι πιο ενημερωμένες πληροφορίες σχετικά με τις κινήσεις των στρατευμάτων του Ισραήλ και των ΗΠΑ δεν θα αρκούσαν για να αλλάξουν την περιφερειακή ισορροπία δυνάμεων υπέρ του Ιράν.
Ένας πόλεμος πλήρους κλίμακας μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ αναμφίβολα δεν θα ήταν ευπρόσδεκτος από τη Ρωσία. Τα χτυπήματα στις ιρανικές υποδομές θα μπορούσαν να περιπλέξουν μια ολόκληρη σειρά ρωσο-ιρανικών κοινών επιχειρήσεων: έργα φυσικού αερίου, τον Διεθνή Μεταφορικό Διάδρομο Βορρά-Νότου και γενικότερη οικονομική συνεργασία. Η Μόσχα δεν θα χαιρόταν να δει το Ισραήλ και τις ΗΠΑ να “βγάζουν” έναν από τους λίγους αξιόπιστους διεθνείς εταίρους της.
Την ίδια στιγμή, ένας τέτοιος πόλεμος δεν θα ήταν καταστροφή για το Κρεμλίνο. Η Ρωσία εξαρτάται όλο και λιγότερο από τον ιρανικό στρατιωτικό εξοπλισμό (η παραγωγή ιρανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών, για παράδειγμα, γίνεται όλο και περισσότερο στη Ρωσία), ενώ η έλλειψη ιρανικών πυραύλων ή drones είναι απίθανο να επηρεάσει σοβαρά το πεδίο μάχης στην Ουκρανία. Το εμπόριο με το Ιράν είναι επίσης σχετικά ασήμαντο για τη ρωσική οικονομία, καθώς αντιπροσωπεύει μόλις το 1% περίπου του συνολικού τζίρου της χώρας. Ακόμη και η πλήρης παύση του ιρανικού εμπορίου, επομένως, δεν θα ήταν μεγάλη απώλεια.
Πράγματι, θα μπορούσε να υπάρξει ακόμη και θετικό αποτέλεσμα για τη Ρωσία σε μια πλήρους κλίμακας σύγκρουση στη Μέση Ανατολή. Αναμενόμενα, οι παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου έχουν αυξηθεί λόγω των εντάσεων μεταξύ Ισραήλ και Ιράν και οι αναλυτές προβλέπουν ότι θα μπορούσαν να φτάσουν τα 100 δολάρια το βαρέλι τον Οκτώβριο. Οι υψηλότερες τιμές του πετρελαίου δημιουργούν περισσότερα έσοδα για τον ρωσικό προϋπολογισμό.
Επιπλέον, εάν το Ισραήλ ακολουθήσει τις απειλές του να καταστρέψει την υποδομή εξαγωγής πετρελαίου του Ιράν, τότε η Ρωσία θα απαλλαγεί από έναν από τους κύριους ανταγωνιστές της όσον αφορά το ντάμπινγκ πετρελαίου στην κινεζική αγορά. Και στο χειρότερο σενάριο, εάν το Ιράν κλείσει τα στενά του Ορμούζ, οι περισσότερες από τις χώρες παραγωγής πετρελαίου στη Μέση Ανατολή θα αποκοπούν αμέσως από τις διεθνείς αγορές, καθιστώντας το ρωσικό πετρέλαιο απαραίτητο.
Ως εκ τούτου, η Ρωσία δεν έχει επείγουσα ανάγκη να σώσει το Ιράν —ιδίως εάν με αυτόν τον τρόπο θα διακινδύνευε μια άμεση στρατιωτική αντιπαράθεση. Τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, η Μόσχα θα αφήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ να κάνουν ό,τι θεωρούν απαραίτητο στη Μέση Ανατολή.
Διαβάστε το άρθρο στην αρχική του δημοσίευση εδώ.
Απόδοση-Επιμέλεια: Νικόλας Σαπουντζόγλου
