Οριακή στιγμή για Κίνα, Ρωσία, Δύση

του Νίκου Κωνσταντάρα από την Καθημερινή

Λίγες ηµέρες μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, και ενώ φαινόταν ότι οι Ρώσοι δεν θα καταλάμβαναν το Κίεβο με την ευκολία που όλοι –κυρίως οι ίδιοι– περίμεναν, ένας Κινέζος πολιτικός επιστήμων έγραψε ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κείμενα των πρώτων, απρόβλεπτων ημερών του πολέμου.

Ο Χου Ουέι (Hu Wei), αντιπρόεδρος ενός ινστιτούτου που συμβουλεύει την κινεζική κυβέρνηση, έγραψε ότι το Πεκίνο έπρεπε να πάρει αποστάσεις από το «ανεπανόρθωτο λάθος» του Πούτιν. «Για να αποδείξει τον ρόλο της ως υπεύθυνη μεγάλη δύναμη, η Κίνα όχι μόνο δεν μπορεί να υποστηρίξει τον Πούτιν, αλλά πρέπει να λάβει μέτρα για να αποτρέψει τις πιθανές περιπέτειές του. Η Κίνα είναι η μόνη χώρα στον κόσμο με αυτή τη δυνατότητα και πρέπει να εκμεταλλευτεί στο έπακρο αυτό το μοναδικό πλεονέκτημα», έγραψε ο Χου σε ανάλυση για το Παρατηρητήριο Αντιλήψεων ΗΠΑ – Κίνας (US-China Perception Monitor), το οποίο στοχεύει στη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών. «Αν ο Πούτιν χάσει τη στήριξη της Κίνας, αυτό πιθανότατα θα οδηγήσει στο τέλος του πολέμου, ή τουλάχιστον θα αποτρέψει την κλιμάκωσή του. Eτσι, η Κίνα θα κερδίσει δάφνες διεθνώς για τη διατήρηση της παγκόσμιας ειρήνης. Αυτό ίσως βοηθήσει την Κίνα να αποφύγει την απομόνωση και να βρει ευκαιρία για βελτίωση των σχέσεών της με τις ΗΠΑ και τη Δύση».Τις ημέρες εκείνες η συζήτηση μέσα στην Κίνα έβραζε, με κάποιους να καταδικάζουν την εισβολή του Πούτιν, ενώ άλλοι καθιστούσαν τις ΗΠΑ υπεύθυνες γι’ αυτήν. Το άρθρο του Χου δεν άρεσε στις Αρχές, και η ιστοσελίδα του Παρατηρητηρίου Αντιλήψεων «μπλοκαρίστηκε» για πρώτη φορά. Τους επόμενους μήνες, η Κίνα φάνηκε να στηρίζει τον Πούτιν χωρίς, όμως, να προχωρεί στην παροχή χρηματικής και στρατιωτικής βοήθειας που ο Ρώσος πρόεδρος ζητούσε.

Με τα δικά τους προβλήματα από τον πόλεμο, το Πεκίνο και η Δύση θα έπρεπε να συμφωνήσουν σε ό,τι συμβάλλει στη σταθερότητα και στην οικονομική ανάπτυξη.

Σήμερα φαίνεται να δικαιώνεται ο Χου. Τα στρατεύματα του Πούτιν χάνουν και εδάφη που κατέλαβαν, ενώ ο ίδιος προειδοποιεί ότι μπορεί να φθάσει και στη χρήση πυρηνικών όπλων. Στον ΟΗΕ η Κίνα απείχε από ψήφισμα που καταδίκαζε τη Ρωσία για τα δημοψηφίσματα και την προσάρτηση τεσσάρων περιοχών της Ουκρανίας, όμως δεν αναγνωρίζει τις προσαρτήσεις, στηρίζει την εδαφική ακεραιότητα του Καζακστάν εναντίον όποιας ρωσικής απειλής, και δηλώνει κατηγορηματικά αντίθετη με τη χρήση πυρηνικών όπλων. Ο Πούτιν φαίνεται ολοένα πιο αδύναμος δίπλα στην Κίνα, η οποία, όμως, δεν θα τον εγκαταλείψει εντελώς καθώς η ίδια βρίσκεται σε αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ και τη Δύση, κυρίως για το ζήτημα της Ταϊβάν.

Πέρα από τη στρατηγική αντιπαλότητα με τις ΗΠΑ, όμως, η κινεζική ηγεσία πρέπει να διαχειριστεί σειρά προβλημάτων. Η πανδημία, διακοπές στις αλυσίδες παραγωγής και εφοδιασμού, η ξηρασία και η μειωμένη αγροτική παραγωγή, επιδεινώθηκαν από τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία. Το συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος αρχίζει την ερχόμενη Κυριακή, και, σύμφωνα με κυβερνητική εφημερίδα, θα αναγνωρίσει τα μεγάλα επιτεύγματα των τελευταίων πέντε χρόνων και την πολύτιμη εμπειρία της ηγεσίας. Ο Σι Τζινπίνγκ αναμένεται να ανακηρυχθεί πρόεδρος για πρωτοφανή, τρίτη συνεχή θητεία. Ομως, το ΑΕΠ του πρώτου εξαμήνου αυξήθηκε κατά μόλις 2,5% (με ετήσια πρόβλεψη στο 5,5%) και η ανεργία των νέων έφθασε στο 19,9% τον Ιούλιο. Αυτή είναι η στιγμή που και η Κίνα και οι ΗΠΑ και η Δύση, όλοι με τα δικά τους προβλήματα από τον πόλεμο, θα έπρεπε να συμφωνήσουν σε ό,τι συμβάλλει στη σταθερότητα και στην οικονομική ανάπτυξη.