Ιρλανδία: Ο ξεχασμένος πόλεμος

Η νύχτα έγινε μέρα από τα φώτα των ελικοπτέρων πού φώτιζαν τα ιρλανδέζικα λιβάδια ψάχνοντας να βρουν τούς 25 μαχητές του ΙΡΑ που δραπέτευσαν από τις φυλακές του Μαίηζ. Βαριά μηχανοκίνητα απέκλεισαν όλα τα μονοπάτια πού οδηγούν στον Νότο, στα σύνορα του Ειρ. Η φυγή μερικών από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του ΙΡΑ, μεταξύ των οποίων και ο Μάκ Φάρλαν ένας από τούς πρωταγωνιστές της απεργίας πείνας δύο χρόνια πριν, έγινε κάτω από μυθιστορηματικές συνθήκες. Όλα ξεκίνησαν στις 4 το απόγευμα όταν ορισμένοι κρατούμενοι του Μπλοκ αριθμός 7 κατόρθωσαν να αφοπλίσουν μερικούς φύλακες. Φορώντας τις στολές τους περίμεναν να φτάσει το φορτηγό πού κάθε μέρα κάνει τον γύρο σε κάθε Μπλοκ δίνοντας φαγητό. Μετά από μια σύντομη συμπλοκή έδεσαν και φόρτωσαν τους οδηγούς αφού πριν τους πήραν τις στολές και τις ταυτότητες.

Το φορτηγό οδηγήθηκε από δύο στελέχη του ΙΡΑ πού είχαν μεταμφιεστεί σε φύλακες μεταφέροντας 38 κρατουμένους. Αφού πέρασε μία-μία τις ατσάλινες πόρτες, ελεγχόμενες ηλεκτρονικά από την γενική έξοδο έφτασε στην κεντρική πόρτα. Εκεί δύο φύλακες υποψιάστηκαν και μπλόκαραν την κεντρική ατσάλινη πύλη. Οι κρατούμενοι βγήκαν από το φορτηγό και άρχισαν να πυροβολούν. Ένας φύλακας σκοτώθηκε κι ένας άλλος τραυματίστηκε βαριά.

Κατά των διάρκεια των πυροβολισμών το προσωπικό της φυλακής προσπαθεί να μπλοκάρει την κεντρική πύλη πού ήδη παραβιάζεται από το φορτηγό.

Η προσπάθεια ήταν μάταια. Ο μύθος τής φημισμένης φυλακής του Μαίηζ από όπου ήταν αδύνατο να δραπετεύσει κανείς, κατέρρευσε.

Οι 38 μαχητές του ΙΡΑ φτάνουν στον πιο κοντινό ποταμό και εκεί μέσα σε πλαστικές σακούλες τούς περίμεναν καινούρια ρούχα και νέα “καθαρά” χαρτιά, ταυτότητες κλπ.. Οι φυγάδες χωρίζουν σε ομάδες και παίρνουν διαφορετικές διευθύνσεις.

Πολλοί φτάνουν στον πιο κοντινό αυτοκινητόδρομο μέσα σε μια καταπληκτική σύγχυση μπλοκάρουν δεκάδες αυτοκίνητα και παίρνουν διαφορετική κατεύθυνση ο καθένας. Άλλοι φεύγουν προς τα λιβάδια κι άλλοι με βάρκες κερδίζουν έδαφος μέσω του ποταμού.

0 συναγερμός πού εξαπολύεται ισχύει για όλα τα μέσα και τους άνδρες του βρετανικού στρατού και της “ενωτικής” αστυνομίας του βορρά. Όλοι μαζί απαριθμούν 40.000 άνδρες που μπαίνουν σε δράση για να πιάσουν τους φυγάδες.

Όλοι οι δρόμοι σε ακτίνα 20  χιλιομέτρων από τη φυλακή κλείνουν μέσα σε ελάχιστα λεπτά.

Δεκαπέντε περίπου κρατούμενοι πιάνονται μερικές ώρες μετά, στην έρημη ζώνη γύρω από τη φυλακή του Μαιηζ. Οι άλλοι εξανεμίστηκαν.

Όποιος μπαίνει η βγαίνει από τις καθολικές συνοικίες του Μπέλφαστ ελέγχεται και καταγράφεται. Οι μεγάλοι είσοδοι στα γκέτο είναι αποκλεισμένοι. Οι εγγλέζοι στρατιώτες δείχνουν ιδιαίτερη προσοχή στους επιβάτες και οδηγούς των “μαύρων ταξί” που εκτελούν χρέη συγκοινωνίας ανάμεσα στα γκέτο και το κέντρο τής πόλης. Όχι τόσο φυσικά για λόγους ασφάλειας, όσο γιατί αυτά τα ταξί είναι σύμβολα της αντιβρετανικής αντίστασης. Όταν οι εγγλέζοι είχαν αποκλείσει τα μέσα συγκοινωνίας στα εξεγερμένα γκέτο των καθολικών τα χρόνια του ’70, μερικοί άνεργοι αφού έκαναν έρανο αγόρασαν μερικά παλιά εγγλέζικα ταξί και έφτιαξαν μια εταιρία μεταφορών αντικαθιστώντας τα παλιά λεωφορεία. Οι εγγλέζοι θέλουν σύντομα να συλλάβουν τους φυγάδες, αλλά από την άλλη ξέρουν ότι ο ιρλανδέζικος δημοκρατικός στρατός έχει λαϊκό έρισμα και πολλά καταφύγια για να γλυτώσει.

Η φυγή από την φυλακή του Μαίηζ μπορεί να θεωρηθεί σαν “η δραπέτευση του αιώνα”, τόσο για τον αριθμό των φυλακισμένων όσο και για τα μέτρα ασφαλείας της φυλακής. Αυτή n φυλακή φτιάχτηκα στους κάμπους του Αντριμ σε μια πεδιάδα όπου έκλειναν τους Ιρλανδούς στα μέσα της δεκαετίας του ’70,όταν τους θεωρού σαν ακόμα “αιχμαλώτους πολέμου”. Περιέχει 8 μπλοκ που σχηματίζουν το γράμμα Η με χωριστά συστήματα ασφαλείας το καθένα. Κάθε μπλοκ είναι περιτριγυρισμένο από δύο τσιμεντένιους τοίχους των 20 μέτρων περίπου, με αγκαθωτό συρματόπλεγμα. Μεταξύ των δύο τοίχων υπάρχει άλλο αγκαθωτό συρματόπλεγμα 15 μέτρων περίπου. Όλες οι πόρτες είναι ατσάλινες και ηλεκτρονικά ελεγχόμενες για κάθε μπλοκ.

Σε κάθε μπλοκ ζουν 100 κρατούμενοι διαιρεμένοι σε 25 κελιά σε βραχίονες Η, όπου οι κλειδαριές ελέγχονται ηλεκτρονικά και κεντρικά. Στη φυλακή ζουν 1000 περίπου κρατούμενοι η πλειοψηφία τους μαχητές του ΙΡΑ.

Η φυγή αυτή είναι n πέμπτη μεγάλη δραπέτευση στο ενεργητικό των ρεπουμπλικάνων Ιρλανδών. Τον Ιούνη του 1981 8 κρατούμενοι δραπέτευσαν από την φυλακή του Κρούμζην-ρόαντ στο Μπέλφαστ, βγαίνοντας από την κεντρική τα μετά από συμπλοκή με τους φύλακες.

7 μήνες πριν ο Γκέραρντ Ντουάϊτ, δημόσιος κίνδυνος νούμερο 1 για -την Σκώτλαντ Γυάρντ κατόρθωσε να φύγει με δύο συντρόφους του κελιού του από την φυλακή του Μπρίξτον, όπου είχε μεταφερθεί για λόγους ασφαλείας. Αφού πρώτα άνοιξαν μια τρύπα στο κελί οι τρεις τους ανέβηκαν ένα τοίχο 20 μέτρων που τους χώριζε από την ελευθερία, χρησιμοποιώντας σκαλωσιές , που βρέθηκαν εκεί για διάφορες δουλειές της φυλακής.

Το 1973 ο Σίμουτς Τουόμινη αρχηγός του στρατιωτικού επιτελείου του ΙΡΑ δραπέτευσε από την φυλακή του Μάουντλυ στο Δουβλίνο, με ένα ελικόπτερο που παρά την έκπληξη των φρουρών είχε προσγειωθεί στο παρκινγκ του δικαστηρίου δίπλα από την φυλακή.

Η πρώτη και μοναδική απόδραση από την φυλακή του Μαίηζ ήταν εκείνη ενός εκπροσώπου των Ρεμπουπλικάνων που μεταμφιεσμένος με ένα καναδέζικο καπέλο και ψεύτικα μουστάκια κατόρθωσε να εξαπατήσει τους φύλακες και να εξαφανιστεί.

Η παράδοση του ΙΡΑ να οργανώνει φημισμένες δραπετεύσεις αρχίζει από το 1920 όταν ο περίφημος Ντε Βαλέρα, ήρωας του Ρεμπουπλικάνικου κινήματος , κατόρθωσε να δραπετεύσει απο τις φυλακές του Δουβλίνου. Εκμεταλευόμενος την μεγάλη αγάπη του για την τέχνη άρχισε να ζωγραφί – ζει κάρτες που έστελνε σε συγγενείς και φίλους του. Σε κάθε κάρτα υπήρχε ένα στοιχείο που το επαναλάμβανε πάντοτε ένα μικρό νάνο που είχε στο χέρι του ένα κλειδί. Ο έλεγχος των φυλακών άφηνε ελεύθερα τις κάρτες χωρίς προβλήματα, θαυμάζοντας μάλιστα το πάθος του “επικίνδυνου” Ρεμπουπλικάνου για την τέχνη.

Εντελώς απρόοπτα ο Βαλέρα εξαφανίστηκε από την φυλακή αφήνοντας πίσω του την τελευταία κάρτα. Στην πραγματικότητα όλα τα κλειδιά που κράταγαν στα χέρια τους οι νάνοι ήταν εκείνα που άνοιγαν τις πόρτες της φυλακής. Οι σύντροφοι του με 3άση τα σχέδια τα έφτιαξαν πιστά και κατόρθωσαν να φτάσουν στα χέρια του.

Στην τελευταία κάρτα που άφησε ο Ντε Βαλλέρα υπήρχε όπως πάντα ο νάνος μόνο που δεν κρατούσε κανένα κλειδί. Δεν χρειαζόταν πια γιατί εκείνος ήταν ήδη ελεύθερος.